Балдар јайгыда јакшы амырайт

18.08.2017

Республиканыҥ јайгы лагерьлеринде бӱгӱнги кӱнде 22970 бала амырайт. Тургуза ӧйдӧ амыралтаныҥ ӱчинчи смена-ӧйи ӧдӧт.

Быјыл јайгыда лагерьлерде амырап, су—кадыгын орныктырарга бӱткӱл республика ичинде 22970 бала темдектелген. Олордыҥ ортозында јӱрӱмдик кӱч айалгага кирген балдар бар деп, иштиҥ ле јонды социальный јанынаҥ корулаары аайынча республикан министерство јетирет. Андый балдардыҥ тоозы — 13820. Балдардыҥ амырайтан ла су—кадыгын орныктыратан республикан реестрге 236 лагерь ле учреждение кирет. Ол тоодо тӱште амыраар 175, профильный 8, амыраар ла иштеер бир, палаткаларлу 35 лагерь.

Су-кадыгын орныктырар 223 учреждение-лагерьде баштапкы смена-ӧйдӧ 14 335 бала амыраган. Су-кадыгын орныктырарыныҥ кемин кӧрзӧ, ол 98 процентке јеткен деп айдарга јараар. Jаан изӱ айда экинчи смена-ӧйдӧ 13 учреждение-лагерь иштеген: палаткаларлу бир ле 12 стационар лагерь.

Баштапкы смена-ӧй тӱгенерде, тӱште иштеер 175 лагерь ижин тӱгескен. Экинчи смена-ӧй туркунына 19102 бала амырап, су-кадыгын орныктырган. Бу тоо пландалып-темдектелгенинеҥ эмеш ас болуп јат. Нениҥ учн дезе, экинчи- смена-ӧйдӧ 22 970 бала амырайтан болгон. Айдарда, 80 процент балдар амыралтаны ӧткӧн. Текши тооны ајарып кӧрзӧбис, јӱрӱмдик кӱч айалгага кирген балдардыҥ тоозы 10668 болгоны јарталат.

Тӱште иштеген лагерьлерде 6785 бала амыраган. Олордыҥ ортозында 2973 бала јӱрӱмдик кӱч айалгага кирген балдар деп чотолот. Стационар бӱдӱмдӱ су-кадыкты орныктырар учреждениелерде су-кадыгын 2300 бала орныктырган. Олрдыҥ ортозында 1088 бала јӱрӱмдик кӱч айалгага кирген балдар.

Быјыл јайгыда удурумга иштеер јерлерле 858 бала јеткилделген. Бу тоо озолондыра темдектелгенинеҥ чала ас болуп јат. Удурумга ишле 1068 бала јеткилделетен болгон. ²рӧги адалган балдардыҥ 658-и кӱч айалгага кирген балдар болуп јат. Ишле колболу керектерге текшилей алза, республикан бюджеттеҥ 1091 муҥ акча чыгымдалган. Олордыҥ 917 муҥы јербойындагы бюджеттердеҥ, 138 муҥы ишле јеткилдеечилердиҥ акчазы.

Экинчи сезон-ӧйдӧ палаткаларлу 8 лагерь ижин тӱгескен. Мында 928 бала амыраган. Текши тоодоҥ 628 бала – јӱрӱмдик кӱч айалгага кирген балдар.

«Алтай», «Сосоновый Бор», «IV Эстейт» деген санаторно-курорт бӱдӱмдӱ учреждениелерде 307 бала амыраган. Су-кадыкты орныктырар «Артек» ле «Орленок» деген бастырароссиялык лагерьлерге Алтай Республиканыҥ билим ле ӱредӱ аайынча министерствозыныҥ болужыла 36 бала барып јӱрген.

Экинчи смена-ӧйдиҥ турулталарыла болзо, су-кадыкты орныктырарыныҥ кӧргӱзӱзи 98 процентке јеткен. Быјыл јайгыда балдарды патриотикалык ууламјыла таскадыры аайынча иштер, оныла колбулу болгон сурактар чокым ајаруда тудулган. Онойдо ок экологияныҥ сурактары база јаан ајаруда болгон.

Аҥылу профиль-ууламјылу республикан 17 смена иштеген. Оныҥ ижинде 803 бала турушкан ла ол айас су-кадыгын тыҥыдып, јакшы амырап алган.

«Манжерок» лагерьдиҥ јеринде куран айдыҥ 6-чы кӱнинеҥ ала 16-чы кӱнине јетире «Вымпел» деген бастырароссиялык тӧс јердиҥ башкартузыла «Рубеж» деп адалган јуучыл-патриотикалык смена ӧткӱрилген. Бу јаан учурлу керекте Россияныҥ башка-башка тергеелеринеҥ 80 бала турушкан.

Балдардыҥ амыралтазы туркунына каршулу керектерди, јеткилдеерге, јасактарды ла эдилген некелтелерди толо кеминде бӱдӱрзин деген амадула кажы ла смена-ӧйдиҥ алдында бастыра учреждение-лагерьлерде чокым ууламјылу шиҥжӱлер ӧткӱрилген.

Быјылгы јайда баштапкы ла экинчи смена-ӧйлӧрдиҥ туркунына балдардыҥ амыралтазыла колбой бир де каршулу керектер, јаҥбузыштар темдектелбеген.

Бӱгӱнги кӱнде јайгы амыралтаныҥ ӱчинчи смена-ӧйи ӧдӧт. Республиканыҥ јайгы лагерьлеринде тургуза ӧйдӧ 22970 бала амырайт. Адалган бу тоого су-кадыгын орныктырып турган ла удурумга иштеп турган балдар база кирет. Бу балдар анайда ок башка-башка ууламјыларлу походтордо ло экскурсияларда туружадылар.

А. Майманова

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина