Алтайдын Чолмоны

Эмдештиҥ чыҥдыйын бийиктедерине ууландырылган

18.08.2017

АР-дыҥ ТФОМС-ыныҥ директоры О. Корчуганова тергеелик фондтыҥ ижиниҥ тӧс ууламјылары керегинде куучындайт

Алтай Республиканыҥ ТФОМС-ыныҥ директоры Ольга КОРЧУГАНОВАЛА кыйалта јогынаҥ медициналык страхованиениҥ республикан тергеелик фондыныҥ ижиниҥ тӧс ууламјылары аайынча ӧткӧн куучын-эрмекти јарлап турус.
—Ольга Алексеевна, бистиҥ ээчиде туштажуда кыйалта јогынаҥ медициналык страхованиениҥ республикан тергеелик фондыныҥ ижиниҥ тӧс ууламјылары аайынча јуук ӧйдӧ Слер бӱдӱрерге турган иштер керегинде куучындап берзеер?
—Бу јанынаҥ пландар менде јеткилинче. Бистиҥ республикада кыйалта јогынаҥ медициналык страхованиениҥ субъекттери ортодо ӧмӧ-јӧмӧ иштеериниҥ бир кезик эп-аргаларын јарандырары керегинде сурак туку качаннаҥ бери туруп јат. Учурыла, ӧйиле эҥ ле тӧс ууламјы деп, стационарный ла тӱште эмденериниҥ стационарыныҥ айалгаларында медициналык болуш учун тӧлӧмир акча тӧлӧӧрине оорулардыҥ клинико-статистикалык группаларын (мынаҥ ары—КСГ) тузаланып кӧчӧрин темдектеер керек. Оорулардыҥ КСГ-зы—медициналык болуштыҥ бир бӧлӱк-профилине, диагностиканыҥ ла оору улусты эмдееринниҥ эп-сӱмелерине, орто ресурсоемкостько (баазы, чыгымдардыҥ структуразы ла тузаланып турган эп-аргалар) келижип турган ла тӱҥей оорулардыҥ группазы.
Медициналык болуш учун тӧлӧӧриниҥ бу эп-сӱмези ле ого нениҥ учун кыйалта јогынаҥ кӧчӧри керегинде кыскарта куучындап ийейин.
Бистиҥ ороондо су-кадыкты корыырында эмдеш-диагностикалык керектиҥ клинический ле экономикалык тӧзӧлгӧлӧрин бириктирип турган, стационарный ла тӱште эмденериниҥ стационарында КСГ аайынча медициналык болушты акча-манатла јеткилдеериниҥ эп-сӱмезин тузаланарына кӧчӧри канча јылга улалып келген. Медициналык болуш учун тӧлӧӧриниҥ бу эп-сӱмези диагностиканыҥ ла оору улусты эмдеериниҥ бӱгӱнги ӧйдиҥ некелтелерине келижип турган технологияларын тузаланарына камаанын јетирет, пациенттердиҥ маршрутизациязын јарандырарына јилбӱ тӧзӧйт, эдилген медициналык јеткилдештердиҥ ууламјыларын јарандырат. Онызы медициналык болуштыҥ чыҥдыйын бийиктедерине, республиканыҥ албаты-јоны медициналык болушты элбеде аларына экелер.
Медициналык болуш учун тӧлӧмир акчаны КСГ-га тӧзӧлгӧлӧнип тӧлӧӧрине кӧчӧри бистиҥ республиканыҥ јеринде 2017 јылдыҥ јаан изӱ айыныҥ 1-кы кӱнинеҥ ала башталган. Jартап айтса, бу ӧйдӧҥ ала эдилген медициналык болуш учун тӧлӧмир акча тӧлӧгӧни керегинде КСГ аайынча тӧзӧлгӧн счетторды ла счеттордыҥ реестрин медицинаныҥ организациялары страховой медициналык организацияларга ла Тергеелик фондко табыштырар. Медициналык болуш учун КСГ аайынча тӧлӧӧрине кӧчӧр тушта медициналык организациялардыҥ акча-манат јанынаҥ јеткилдежиниҥ кеми канча кире болорын Тергеелик фонд озолондыра чоттоп, эмчиликтер аайынча госпитализацияныҥ структуразын быжулай шиҥдеп кӧргӧн.
Анайда ок ӧдӱп јаткан јылдыҥ јаан изӱ айыныҥ 3-чи кӱнинде мен Москвада Кыйалта јогынаҥ медициналык страхованиениҥ федерал фондыныҥ председатели Наталья Стадченколо иш аайынча тушташкам. Туштажу ӧйинде Тергеелик фондтыҥ 2016 јылдагы ла 2017 јылдыҥ 5 айыныҥ туркунына ижиниҥ уч-турулталары шиҥделип кӧрӱлген. Федерал фондтыҥ председатели бистиҥ ижисти јакшы деп темдектеген ле медициналык болуш учун КСГ аайынча тӧлӧӧрине 2017 јылдыҥ јаан изӱ айыныҥ 1-кы кӱнинеҥ ала кӧчӧри јӧптӧлгӧн.
— КСГ-га тӧзӧлгӧлӧнип, медициналык болуш учун тӧлӧмир акча тӧлӧӧриниҥ јакшызы незинде?
—Бу эп-арганыҥ јакшызы незинде дезе, КСГ аайынча тӧлӧӧриниҥ тӧс ээжизин јӱрӱмде тузаланып бӱдӱреринде: тӧлӧмир чындык болор, јартап айтса, кеми јаан медициналык болуш эткени учун, оныҥ уурын-чӱмдӱзин ајаруга алып, кеми јаан акча тӧлӧӧр. Диагностиканыҥ эп-сӱмелери јанынаҥ башкаланып турган тӱҥей ооруларды эмдегени учун тӧлӧйтӧн акчаныҥ кеми башкаланып јат. Онызын бир темдек ажыра јартап ийейин: јаҥжыккан эп-сӱмеле кескен аппендицит учун кыйалта јогынаҥ медициналык страхованиениҥ чодыла КСГ аайынча тӧлӧгӧн акчаныҥ кеми, видеоэндоскопический технологияларды (эл-јон оны пароскопический операция деп билер) тузаланып эмдегенине кӧрӧ, јабыс болор. Андый операциялар јаҥыс ла республикан эмчиликте эмес, је анайда ок кезик аймактардыҥ да эмчиликтеринде ӧткӱрилип турганын ајаруга алза, арткан эмчиликтерге, эмдиги ӧйдиҥ некелтелерине келижип турган эмдеш-диагностикалык јазалдарды ла эп-аргаларды тузаланып, медболушты бийик чыҥдый кеминде ӧткӱрерине јӱткӱӱрине јилбӱ болор. Анайда ок оорыган улус стационарда јадар кӱндердиҥ тоозы астайт, улустыҥ су-кадыгы орныктырылары тӱргендейт, ӧскӧ оору улустыҥ госпитализациязына јерлер тӱрген јайымдалат, улуска јаҥыс ла видеоэндоскопический операциялар эдери эмес, је анайда ок эмдештиҥ ӧскӧ дӧ озочыл эп-аргаларын тузаланары јеткилделет.
Ого ӱзеери КСГ-ныҥ модели эмдеш канча кире ӧйдиҥ туркунына ӧдӧрин шиҥжӱде тударын темдектебейт. Эҥ ле учурлузы—эмдеш эмезе операциялар јакшы ӧтсин, бастыра диагностикалык шиҥжӱлерди бӱдӱрери.
Медициналык болуш учун тӧлӧмир акча тӧлӧӧри аайынча алдында ӧйдӧ тузаланылган эп-аргалар эмдештиҥ ӧйи јанынаҥ ӧскӧ ууламјыларлу болгон. Оныҥ да учун оорыган кижини чокым кандый да ӧйдиҥ туркунына эмдеп, јаттыргызар керек болгон. КСГ аайынча тӧлӧӧри андый ээжини јоголтот.
—КСГ-ны тузаланары јанынаҥ телекейлик ченемел кандый?
—КСГ-га тӧзӧлгӧлӧнип тӧлӧӧри—телекей ичинде тузаланылып турган ла бастыразына јуук ороондордо јакшы уч-турулталарлу болгон система. Оныҥ да учун ол система Россияда тузаланарына талдалган. Тургуза ӧйдӧ Россияныҥ Федерациязыныҥ бастыра субъекттерине КСГ-ныҥ бирлик модели федерал кеминде тӧзӧлип калган.
—Российский модельге канча КСГ кирет?
—Калганчы јылдардыҥ туркунына КСГ-ныҥ модели оорулардыҥ группаларын элбедери ле кӧптӧдӧри ажыра јарандырылган. 2017 јылда стационар айалгаларда 315 КСГ ла тӱште эмденериниҥ стационарында 120 КСГ тӧлӧлип јат. Jартап айтса, бу система кӧп тоолу медициналык јеткилдештер учун тӧлӧӧриниҥ аҥылуларын ајаруга алар арга берет.
—Медициналык болуш учун тӧлӧӧриниҥ јаҥы системазына кӧчӧринеҥ кандый туза болор?
—Бу система эмчиликтер чыгымдарын чындык орныктырарына ууландырылган: эмчиликтер уур-кӱч операциялар эдип, ӧйдиҥ некелтелерине келиштирте јарандырылган технологияларды тузаланып турган болзо, андый страховой учуралдыҥ компенсациязы јаан кеминде эдилер. Оорыган кижиге медболуштыҥ профили аайынча эмдеш учун КСГ-га кӧчӧрдӧҥ озо тӧлӧгӧн акчаныҥ кеми тӱҥей болгон. Jартап айтса, эмчиликте эмдештиҥ эмдиги ӧйдиҥ некелтелерине келижип турган јазалдарын ла эп-сӱмелерин тузаланып, медициналык болушты бийик чыҥдый кеминде ӧткӱрерине јилбиркедиш болбогон. КСГ-ныҥ системазы дезе диагностиканыҥ ла эмдештиҥ эп-сӱмелерин јарандырарына јилбӱ болорын бийиктедет.
—КСГ-ны тузаланганыныҥ кийнинде кандый кӧргӱзӱлер болоры озолондыра темдектелет?
—КСГ-ны тузаланары госпитализацияны сакыырыныҥ ӧйин кыскартарына, эмчиликтердиҥ материально-техникалык тӧзӧлгӧзин јарандырганы ла медицинаныҥ ишчилериниҥ профессионал билгирлерин бийиктеткени ажыра эл-јонго медициналык болуштыҥ чыҥдыйын бийиктедерине, эмдештиҥ эмдиги ӧйдиҥ некелтелерине келижип турган тузазы јаан эп-аргаларын тузаланарына ууландырылган. Онызы оорулардыҥ, ол тоодо кижи кенек болорына экелип турган ла улус божоп турган оорулардыҥ, диагностиказын јарандырарына, кажы ла оору кижини таҥынаҥ эп-аргала эмдеерине јилбӱ болорын тӧзӧӧрине экелер учурлу.
—Ольга Алексеевна, јилбилӱ куучын-эрмек учун јаан быйан. Слерге ижигерде ле баштаҥкайларыгарда једимдер кӱӱнзейдис.

А. Сулуков