Алтайдын Чолмоны

Эжиги ончозына ачык

17.11.2017

2007 јылда бистиҥ калада бассейн ачылган. Эмди оны тыш бӱдӱмиле каланыҥ эҥ јараш тураларыныҥ бирӱзи деп адап турулар. Спортло тазыктырынар бу турада эжинеринеҥ башка тренажерный зал, инфракрасный кабина, массажтыҥ кыбы, сауна, парикмахерский, фито-бар иштеп јат.

Мында бассейнге кирип турган суу подвалда ӱч бӧлӱктей аруталат, вентиляция ла кондиционер иштейт. Jаан улуска јазалган сууныҥ тереҥи 1,85-4 метр, узуны 25 метрге једип турган тӧрт јол ло сууга калыыр бийиги ӱч метр тепкиш-вышка јазалган. Балдарга јазалган бассейнниҥ тереҥи 1,3 метрге једет.
Эжинип ӱренерге кӱӱнзеген балдарга ла јаан улуска ченемелдӱ инструкторлор тӧлӧп таскадынар ӱредӱлер ӧткӱрет. Кӧп балдарлу билелерге, студенттерге ле пенсионерлерге јеҥилтилген баала эжинерге јараар.
Сууда эжинери—спорттыҥ бӱдӱмдериниҥ эҥ јараш дегендериниҥ бирӱзи. Эжингени кижиниҥ су-кадыгына јаан тузазын јетирет, јӱректиҥ, эт-канныҥ иштежинеҥ ала сӧӧк-тайакты тыҥыдарына јетире јаҥыс ла јакшы камаанын јетирер аргалу.
Баштапкы ӧйлӧрдӧ солун бӱдӱмдӱ спортло тазыктырынарга, керек дезе тегин амырап та аларга бассейнге келип турган улустыҥ тоозы эки-јаҥыс ла болгонын ол тушта ишке јаҥы келген директор В. Еремин эске алынат.
«Спортло тазыктырынар ла су-кадыкты орныктырар «Атлант» биригӱ» автоном учреждениениҥ ижин тогузынчы јыл улай Владимир Спиридонович Еремин башкарып келди. Бассейнде эжинип ӱренерге кӱӱнзегендердиҥ текши тоозы јыл туркунына муҥдар тоолу кижиге једет. Анчада ла балдар ла јашӧскӱрим кӧп келет. Кажы ла келген балага аҥылу ајару эдилип, јажыла башка-башка группаларга бӧлинет. Эҥ кичинек эжинеечилерди директордыҥ ордынчызыныҥ ижин бӱдӱреечи Татьяна Викторовна Бушуева таскадат. Суула баштапкы таныштырулу ӱредӱни јыл туркунына ӧткӧн кийнинде, группа ӧскӧ тазыктыраачыга табыштырылат. Бу ӧйдӧҥ ала эжинеечилерге маргаандарда туружар арга ачылат.
Бала оогоштоҥ ло ала суула канча кире таныш болор—ол анча ла кире тӱрген једимдерге једет. Темдектезе, эжинишле эрте јилбиркеген Айдар Кара-Саал бойыныҥ 17 јажында Сибирьдиҥ кубогыныҥ чемпионы, спорттыҥ узына кандидат, ласталу јӱзер тӱрген эжинишле маргаандарда туружат. Jуук ӧйдӧ ол Новосибирск калада спорттыҥ устары ортодо ӧдӧтӧн «Алтын ласта» деп маргаандарга барарга белетенет.
Аҥылу једимдерге Анна Грибцова ла Иван Гуж јеткен. Сибирьдиҥ кубогыныҥ чемпиондорында бойлорыныҥ 12 јажында јаан улустыҥ баштапкы разряды база бар. Келер ӧйдӧ јаан ижемји республикада ла Алтай крайда ӧткӧн маргаандарда бойыныҥ турумкайын кӧргӱскен Дмитрий Глянцевке, Арина Чепкинага ла Дмитрий Ивановко эдилет деп, Владимир Спиридонович темдектеди.
Ижине каруулу болгоныла, бийик једимдериле тазыктыраачылар Даниил Семенович Бессекирных, Артем Сергеевич Пивоваров, Анатолий Григорьевич Гапонов бассейнниҥ адын кӧдӱрет деп айтса, јастыра болбос. Jайгы амыраш ӧйинде олор лагерьге балдар јууп, јылдыҥ сайын маргаандар ӧткӱрерин јаҥжыгу эдип алгандар. Анайда ок бу маргаандарга Алтай крайдаҥ, Сибирьдеги федерал округтыҥ ӧскӧ дӧ тергеелеринеҥ, Ыраак Кӱнчыгыштаҥ балдар келетени база јаҥжыккан.
Каланыҥ школдоры ӱренчиктерди эжинишке јилбиркедип, физкультураныҥ урокторын бассейнде ӧткӱрип турганы оморкодулу. Темдектезе, В. К. Плакастыҥ адыла адалган республикан гимназияныҥ, су-кадыгыныҥ аргалары ас балдардыҥ школыныҥ, школ-интернаттыҥ ӱредӱчилери ӱренчиктериниҥ су-кадыгына јаан ајару салып турганы сууда билгир ӧткӱрип турган урокторынаҥ иле билдирет.
Суудагы спорттыҥ бӱдӱмдериниҥ бирӱзиниҥ—рафтингтиҥ—ӧзӱми бистиҥ республикада текши јарлу. Оныҥ туружаачыларыныҥ белетеништеринде бассейнниҥ камааны база јаан. Рафтингисттер эҥирлер сайын сууда аҥылу тазыктыру-упражнениелер эдип, кыш туркунына белетенгилеп јат.
Анайда ок јилбиркеген улуска мында тренажерный зал иштеп турганына ӱзеери В. В. Тарсамаев аквааэробиканыҥ, сууда ойноор полоныҥ ӱредӱ-секциязын ӧткӱрет.
Бассейнниҥ јепсел-јазалдары керегинде айдар болзо, ачылганынаҥ бери ӧткӧн он јылдыҥ туркунына тыш та бӱдӱминде, ичинде де јазал иштер чынык эдилген деп иле кӧрӱнет. Автоном учреждениениҥ бойыныҥ иштеп алган акчазы јаҥыс ла коммунальный тӧлӧмирлерге јӱре берет. Jаҥы јепселдер аларга јаан болужын бойыныҥ ӧйинде Алтай Республиканыҥ Башчызы, Башкарузыныҥ Председатели А. В. Бердников субсидия акчала јетирген. Бассейнниҥ ишчилериниҥ амадузыла болзо, тургуза ӧйдӧ бассейнниҥ иштеп турган суудагы тӧрт јолына ӱзеери база эки-ӱч јол јазалган болзо, амырап, эжинип келген улуска бир де тутак јок болор эди. Jе тӧрт јолдо јаантайын улус болгонынаҥ улам, кезик улуска ӧй јетпей турганы ачык сурак болуп артат.
Владимир Спиридонович республиканыҥ аймактарынаҥ балдар группаларла келип, каникулдар ӧйинде эжинип ӱрензин деп кычыру эдет. Нениҥ учун дезе кажы ла каникулда ӧскӧ калалардаҥ озолодо угузу-заявкалар ийген балдар келип, јеткилинче амырап алат. Андый ок аргаларла республиканыҥ јурттарыныҥ балдары база тузаланар арга бар ине.

М. Ябыкова