Тастаракай

29.12.2017

Тастаракай: Алтайыстыҥ кару калыктары, јаан јаштулар, јаш ӱйе, бала-барка! Слерди келип јаткан Ийт јылла акту кӱӱнимнеҥ уткып турум! Кажы ла јуртта, калада, кажы ла айылда, кажы ла биледе су-кадык, ырыс, сӱӱнчи шокшозын, каткы-кокыр јаантайын угулзын. Кажы ла кижи амадаганына јединерге, мен чылап, јаан-јаан боочыларды јеҥил ашсын, чакпынду сууларды, тереҥ талайларды тӱрген кечсин, јолы ачык болзын! Сыйга слерге—кокыр-каткы!

Jаман тӱш
Айдар Jаҥы јылга белетеништеҥ арыйла, бир эмешке ле јадала, уйуктап калган эмтир. Тӱженип јатса, ӱйи сӱреен кымака-ай, кайын энези сагышту-у болуп калган эмтир. Олор 31 числоныҥ 12 саадында Jаҥы јылды уткып ла ийерде, ӱйи тура јӱгӱреле, телевизорды ӧчӱрип ийди. Оноҥ столдо турган коньякты холодильникке салаттарла кожо тургузып, эртен јиирис деди.
Кайын энези Айдарга удура отурып, туку-у Галдан каан туштагы јуу-чакты тӧкпӧй-чачпай куучындай берди. Айдар јама-ан ӱниле кыйгырып ийеле, ойгонып келди. Столды айландыра улус Jаҥы јылды уткып койгон, тал-табыш, ойын-каткы тыҥ эмтир. Олор Айдарды ойгозып болбой салала, ол јогынаҥ отурган эмтир.

Кажы чибиде эди?
Каракыс ла Jыманак јиит фермерлер. Jаҥы јылды олор јурттагы Культураныҥ туразында уткыйла, јанып келгендер. Jыманак ӱйине алган сыйын—јараш чаҥкыр ташту мӧҥӱн сыргаларды, јӱстӱкти, тӱште койлор айдап јӱреле, јаан эмес коробкага салала, ыраак јокто аркада бир чибиниҥ будагына илип койгон. Романтика!
¯йиле кожо аркага барала, кӱчтӱ фонариктӱ де болзо, байагы чибини тапаган. Эртен тура бедиреер деп јӧптӧшкӧн. «Jаҥы јылда чиби јаранарга турбай!»—деп, ӱйи, карын, ачынбаган эмтир.

Ойынчыктары јок чиби
Кичинек Эмилдиҥ адазы базардаҥ чибичек садып экелген. Оноҥ озо балдардыҥ садигинде Чибичекте болгон Эмил адазынаҥ чугулданып сураган:
—Ада! Чибичектиҥ ойынчыктары кайда! Ойто ло јылыйтып салганаар ба?
—Нениҥ учун ойто ло, Эмил?—деп кайкаган адазы удура сураган.
—Энем айтты не: Адаҥ аист берген сыйныҥды јылыйтып салган…
—Кандый сыйныҥды?!—адазы алаҥ кайкайт.
—Мен слердеҥ оогош сыйын сурадым не…

Jаман бӱдӱштӱ
Ајый эмеен Jаҥы јылда айылдаштарында отурала, јанып келди. Туразына кирип келзе, кӧзнӧктӧҥ кирген ӧчӧмик јарыкта јама-ан бӱдӱштӱ кижи турат. Коркыганына тышкары чыга јӱгӱрди. Айылдаштарын ээчидип, туразына ойто кирди.
Кирип келеле, электроотты капшай ла кӱйдӱрип кӧрзӧ, иргеде јаан кӱскӱдеҥ бойы удура карайт. Кече балдары экелеле, тургузып койгон кӱскӱни ундып койгон эмтир.

Н. Бельчекова белетеген

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина