Текши ишке ӱлӱзин јетирип

13.04.2018

Шабалин аймакта «Оленевод» ООО кӧп јылдардыҥ туркунына једимдӱ иштеп келген ээлемдердиҥ бирӱзи. Тургуза ӧйдӧ мында уй-мал, аҥдар ӧскӱрилет. Нак ла иштеҥкей ӧмӧликтиҥ кажы ла кижизи оныҥ ижинеҥ текши уч-турулталар камаанду болуп турганын јакшы оҥдоп јат.

Ээлем кажы ла јыл мал-ашка арбынду азырал белетеп алат, былтыр 30000 тонна моноазырал, 7000 тонна силос белетелген болгон. Азырал јеткилинче белетелгениниҥ шылтузында малды кыштаҥ чыгарары јакшы кеминде ӧткӧн.

Ээлем улайынча ӧзӧт: машинно-тракторный парк јарандырылат, јаскы кыра ижин ӧткӱрерине ӱрен аш ла ГСМ алылат. Техника кандый айалгада болгонынаҥ кыра ижи канайда ӧдӧри чике камаанду. Оныҥ учун ээлемниҥ јалаҥдарында бӱгӱнги ӧйдиҥ техниказы иштейт. Диспетчер Людмила Ковинаныҥ темдектегениле, техника тутагы јогынаҥ иштейт, олор артыкту бӧлӱктерле ӧйинде јеткилделет. Сынган-ӱрелген техниканы јазаары јанынаҥ курч сурак турбайт.

Иштеп турган улус кӧп солунары бу ээлемде јок, кыскарта айтса, иштеер улусла колбулу курч сурак бу ээлемди тууралап барган. Мында улус 10 јылдаҥ, оноҥ до кӧп ӧйдӧҥ иштеп салган. Трактористтердиҥ ле тискинчилердиҥ тоозы 15, олор бир аай иштейт: кажы ла кижиде бойыныҥ иштеер јери, техниказы бар. Улус ижин јакшы билер.

Озочыл иштӱ трактористтердиҥ тоозында: Сергей Юрьев, Владимир Колпаков, Алексей Сабаков, Николай Евдокимов, Валерий Метковский, Петр Чинчинов. Jаҥжыкканы аайынча јас-кӱс ӧйинде олордо кӧп иш болот. Jе кышкыда да олор амырап отурбайт — мал-ашка азырал тартар керек. Оноҥ бойыныҥ тракторын јазаары, чыныктаары кайда…

Трактористтердиҥ кӧбизи бери школдыҥ ла кийнинде иштеп келеле, амыралтага чыкканча јетире иштейт. Владимир Калпаков ээлемде 30 јыл кире иштеп койгон. Мындый иш талдап алганына бир де комыдабайт, ижи керегинде оморкодулу айдат.

—Ол ӧйдӧ трактористтиҥ кере бичигине экзаменди школдо табыштырып туратан болгон. Кере бичикти алган ла кийнинеҥ бери иштеп келгем — деп, ол куучындаган.

Олордыҥ билези нак. Эш-нӧкӧриле кожо ӱч бала чыдаткан — кыс ла эки уул. Кызы бойы таҥынаҥ айыл-јуртту ла балдарлу, уулдары школдо ӱренет.

В. Калпаков ээлемде иштеп тургандар бой-бойын јаантайын јӧмӧжип иштейт деген, оныҥ айтканын бу ээлемде 1989 јылдаҥ бери иштеп келген Николай Евдокимов јӧмӧгӧн.

Сергей Юрьев тракторист болуп он јыл кире иштеп келген. Черӱнеҥ јанып ла келеле, бу ээлемде иштеп баштаган. Ол трактористтеҥ озо аҥ ӧскӱреечи, уй кабыраачы, јылкычы база болгон.
—Jерле иштеери — мениҥ салымым — деп, ол айдат. Ол эш-нӧкӧриле кожо ӱч бала чыдадат.
Алексей Сабаков ээлемде 2010 јылдаҥ бери. Мынаҥ озо ол Оҥдойдо иштеген, оноҥ айыл-јурт тӧзӧйлӧ, Шабалин аймакта Ильинка јурттӧӧн кӧчӧ берген. Мында «Оленевод» ООО-го ишке кирген.

Предприятиениҥ једимдери кажы ла кижиниҥ арга-билгирлеринеҥ кӧнӱ камаанду. Ээлемниҥ улузы онызын јакшы оҥдоп јат.

Бригадирлердеҥ уйлардыҥ фермазыныҥ бригадири Татьяна Юрьеваны темдектеер керек. Оныҥ башкартузыла уй саачылар ла уй кабыраачылар јакшы уч-турулталарлу иштейт. Ол бу ишке келгениниҥ кийнинде дисциплина да тыҥыган, саап алып турган сӱттиҥ кеми де кӧптӧгӧн.

Ээлемде уй кабыраачылардыҥ тоозы 4. Олордыҥ тоозынаҥ Дмитрий Бугреевти темдектеер керек. Ол мында 16 јыл иштеп салган. Уй саачылар ортодо Надежда Чернова мергендӱ ижиле аҥыланат.
Аҥ ӧскӱреечилердиҥ бригадири Александр Ковин бойыныҥ ижин јакшы билер. Ол ченемелдӱ аҥ ӧскӱреечи, бригаданы 2005 јылдаҥ бери башкарып келген. Тургуза ӧйдӧ бу ээлемдеги сыгындардыҥ тоозы 200 кире. Кышкыда аҥ ӧскӱреечиниҥ ижи эртен тураныҥ 8 саадынаҥ башталып, орой эҥирге јетире улалат. Jайгыда олор тӱни-тӱжи иштейт.

Аҥныҥ мӱӱзиниҥ чыҥдыйы кандый болоры азыралдаҥ камаанду. Аҥ ӧскӱреечилердиҥ бригадирлериниҥ кажызында ла азырал јанынаҥ бойыныҥ јажыттары бар. Аҥныҥ азыралына сула, силос, зеленка, ӧлӧҥ тузаланылат.

—Кыш јакшы ӧткӧн, азырал бисте јеткилинче болгон. Бис аҥдарды канай азырап турганыстаҥ олордыҥ мӱӱстериниҥ чыҥдыйы камаандузын јакшы билерис. Мӱӱстердиҥ чыҥдыйы јакшы болот — деп, Александр куучындаган. Оныҥ айтканыла, былтыр эҥ ле уур мӱӱстиҥ бескези 6 килограмм болгон.

Jадын-јӱрӱмле колбулу уур-кӱчтер бар да болзо, «Оленевод» ООО иштеп, ӧзӱм алынат. Кажы ла ишчи ээлемниҥ ӧзӱмине ӱлӱӱзин јетирерге, кичеенип иштейт.

Р. ТАХАНОВА

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина