Настройки отображения

Размер шрифта:
Цвета сайта:
Ностройка изображения
Ностройка изображения

Настройки

Алтайдын Чолмоны

Белетеништӱ иш башталды

24.04.2018

2018 јылдыҥ сыгын айыныҥ 9-чы кӱнинде Алтай Республиканыҥ муниципал тӧзӧлмӧлӧриниҥ, јурт јеезелериниҥ јаандарын ла депутаттарын талдаар јаан кампания ӧдӧри темдектелет. Алтай Республиканыҥ Талдаачы кӱреези бу ишке белетенер, ол тоодо участковый талдаачы кӱреелер тӧзӧӧр ишти баштап койды.

Кандык айдыҥ 19-чы кӱнинде Талдаачы кӱрееде политический партиялардыҥ Алтай Республиканыҥ јеринде регистрациялу бӧлӱктериниҥ чыгартулу улузыныҥ семинар-јууны ӧтти. Бастыразы тогус партияныҥ бӧлӱктериниҥ чыгартулу улузы турушты. Ондо јербойында талдаштар ӧткӱретен талдаачы участковый кӱреелерди тӧзӧӧри, талдаштарда туружатан кандидаттарды кӧстӧӧри керегинде сурактар кӧрӱлди.

Семинарды Алтай Республиканыҥ Талдаачы кӱреезиниҥ качызы Дмитрий Черкасов ачып, 2018-2023 јылдарда иштейтен участковый талдаачы кӱреелерди тӧзӧӧри керегинде јетирӱ этти. Ороонныҥ Президентиниҥ тулаан айдыҥ 18-чи кӱниндеги талдаштарын ӧткӱрип иштеген участковый талдаачы кӱреелердиҥ чыдулары ла ӧйи ӧткӧниле колбой, јаҥы участковый талдаачы кӱрелеер тӧзӧӧр јаан ишти ӧткӱрер сурак турат. Jаҥы участковый кӱреелер тӧзӧӧргӧ озо ло баштап политический партиялардаҥ, јондык организациялардаҥ ла ӱнбереечилердиҥ јербойында јуундарынаҥ кӱреелердиҥ турчыларыныҥ кандидатуралары керегинде шӱӱлтелер јуур керек.

Кандык айдыҥ 10-16 кӱндеринде 11 муниципал тӧзӧлмӧлӧрдӧги территориальный талдаачы кӱреелер бойлорыныҥ участковый кӱрелеерин тӧзӧӧри керегинде јӧптӧрин јарадып койгон.
Эмди кандык айдыҥ учына јетире кандидатуралар керегинде шӱӱлтелер территориальный талдаачы комиссияларда јуулып калар учурлу. Кандидатуралардыҥ тал-ортозынаҥ ас эмези партиялардаҥ болор керек. Ол тоодо Россия Федерацияныҥ Госдумазында, Алтай Республиканыҥ Эл Курултайында фракцияларлу ла кандиадаттарын ӧткӧн талдаштарда чыгарган партиялар, онойдо ок бир кезик аймактарда ӧскӧ дӧ партиялар бар. Партиялардыҥ кандидатуралары участковый талдаачы комиссияларды тӧзӧӧриниҥ тӧзӧгӧзи болуп јат. Кажы ла кандидатка документтердиҥ толо пакеди болор учурлу. Кӱӱк айдыҥ 22-чи кӱнине јетире шӱӱлтелер јуулып, 15 кӱнниҥ туркунына участковый талдаачы комиссиялар тӧзӧлгӧни керегинде јӧптӧр чыгарылар учурлу.

Партияларда кандидаттардыҥ резервтери тӧзӧлип, олордо база эки кижи болоры некелет. Комиссиялардыҥ алдындагы турчыларыныҥ 98 проценти ӱредӱни ӧткӧн дӧ болзо, комиссиялардыҥ турчыларына компьютердиҥ технологияларыла таныш, јиит ле эрчимдӱ турчылар болорына база ајару эдилет. Нениҥ учун дезе, бӱгӱнги кӱнде талдаштарда компьютерлер, интернет технологиялар элбеде тузаланылат. Онойдо ок талдаштарга кычыртулар, участоктордыҥ сурулары бичилген чаазындарды таркадары, талдаштарды ӧйинеҥ озо ӧткӱрер, су-кадыгыныҥ айалгазынаҥ улам, участокторго келип болбос ӱнбереечилердиҥ айылына барып ӱнбериш ӧткӱрер јаан иштер сакыйт. Бастыра кандидаттар МВД-ныҥ јетирӱлик тӧс јеринде шиҥжӱлер ӧдӧр.

Экинчи суракла — 2018 јылдыҥ сыгын айыныҥ 9-чы кӱнинде ӧдӧтӧн муниципал талдаштар керегинде јетирӱни Алтай Республиканыҥ Талдаачы кӱреезиниҥ турчызы Валентина Чукова этти. Сыгын айдыҥ 9-чы кӱнинде, талдаштардыҥ бирлик кӱнинде, ӧдӧтӧн талдаштарды ӧткӱретен 240 участковый талдаачы комиссия тӧзӧлӧр. Талдаштарда Кан-Оозы аймактаҥ ла Горно-Алтайск каладаҥ башка (олордо талдаштар ӧдӱп калган) ончо тогус муниципал тӧзӧлмӧниҥ аймак Советтериниҥ депутаттары, јурт јеезелердиҥ депутаттары талдалар. Текши тооло депутаттыҥ 870 мандады (1,5 муҥнаҥ ажыра кандидат), ол тоодо 170 мандат аймак кеминде депутаттардыҥ болор, јурт језеелердиҥ 55 јааны талдалар. Шабалин, Кош-Агаш ла Кан-Оозы аймактарда талдаштар колыш дейтен бӱдӱмле ӧдӧр: партиялардыҥ тооломдорыла база кандидаттар чыгарылар. Ончо кандидаттардыҥ документтери јаан изӱ айдыҥ 15-чи кӱнине јетире јуулып калар, олорды регистрировать эдери јаан изӱ айдыҥ 25-чи кӱнине јетире тӱгезилип калар учурлу. Депутатка эмезе муниципалитеттиҥ јаанына кандидатуразын бойы адаган кандидаттар ӱнбереечилердиҥ колдорын јуур учурлу.

Н. БЕЛЬЧЕКОВА

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина