Бичиктер толкузына јорыктап

24.04.2018

Балдардыҥ республикан библиотеказында «Библиотекада бозом эҥирде» деген байрам тӧртинчи катап кандык айдыҥ 20-чи кӱнинде ӧтти.

Бичикке учурлалган јакшынак байрамда библиотеканыҥ чындык најылары, олордыҥ ада-энелери, јааналары, таадалары, айылчылар эрчимдӱ туруштылар.
Быјыл ороондо ӧдӱп јаткан јыл Болушты бойыныҥ кӱӱниле эткен улустыҥ ла волонтерлордыҥ јылы деп кычырула ӧдӱп јатканын кычыраачылар јакшы билер. Айдарда, бу байрамды белетеп ӧткӱреринде библиотекага јаан болужын волонтерлор јетиргенин темдектеер керек. Олор — тургун калыктардыҥ кӧдӱриҥилерин белетеп ӧткӱреечи Алла Набутова, балдардыҥ бичиктерин кееркедеечи-јурукчы, балдардыҥ библиотеказыныҥ чындык ла јаантайынгы кычыраачызы Владимир Попов, онойдо ок ГАГУ-ныҥ аграрный колледжиниҥ акту кӱӱндеринеҥ болужарга кӱӱнзеген ӱренеечилери Мария Валова, Елизавета Растимешина, 8-чи школдыҥ 10-чы клазыныҥ ӱренчиги Елена Тастаева, Кристина Должанских. Олор Киске, Чычкан, Баба-Яга болуп кийинип, балдарла байрамныҥ бажынаҥ ала учына јетире ойын-биједе болдылар.

Балдар бичиктерле јаҥыс та ӧйлӧ, телекейле, јер-јыҥысла јорыктаар јорыкчылар, шиҥжӱчилер эмес. Jе онойдо ок бичиктер пираттардыҥ керептеринде эмезе јыш, куулгазын агаш аразында јалтанбай тартыжар, маргыжар арга-чак, ийде-кӱч берет. Бичик бойыныҥ куулгазын телекейине эжигин јилбиркек кычыраачыларга ачат деп, кӧдӱриҥиниҥ ачылтазында сӧс айткан улус аҥылап темдектеди.

Бозом эҥирде библиотекада балдар чур-чуманак, сыр ойында. Олор бу байрамды, байла, бачым ундыбас. Олор мында бичиктердиҥ јол-јорыгында учураган кайкамчылу учуралдарда туруштылар. «Сӱӱнчилӱ ноталар» деген станцияда бойлорыныҥ кӱӱлик аргаларын, билгирлерин ченедилер. «Устардыҥ калазында» ӧткӧн мастер-класстарда база јакшы туруштылар. Эмезе «Ончозын билер» деген станцияда билериле, билгирлериле уулчактар ла кызычактар маргыштылар. Бӱткӱл эҥир фотостанция иштеди. Мында кӱӱнзеген балдар бойлорыныҥ сӱӱген чӧрчӧктӧриниҥ јалтанбас бӧкӧлӧриле јурукка тӱштилер.

Алла Набутова кӱӱнзеген балдарга агаш наадайларды ӧҥдӱ будуктарла будыыры аайынча мастер-класс ӧткӱрди. Ол алтай, куманды, туба калыктардыҥ культуразы, јаҥжыгулары, кеп-кийимдери јанынаҥ куучындады. Агаштаҥ кееркедип кескен наадайлар јарлу ус Михаил Наурчаковтыҥ болуптыр. Балдарды болушту бичикле таныштырды. Ондо јарлалган тургун калыктардыҥ кеп-кийимиле балдар јууктада таныжып, наадайларын будып кееркетти. Сӱреен солун иш болды.

Самынды белетеери аайынча мастер-классты Ольга Бревнова ӧткӱрди. Ол бойыныҥ јараш јытту белен самындарыла таныштырды. Оноҥ кызычактар јергелей отурып, ӱредӱчиниҥ айтканы аайынча самынды белетеп баштадылар. Учына јетире ајарулу иштеп, белен самындарыла оноҥ јуулган улусты, балдарды таныштырган.
Владимир Попов балдарга јурукты јураарыныҥ аайын, марын, эп-сӱмезин јартап, јураарыныҥ тӧс јажыттарын јартады.

Байрамды ӧткӱреечилер балдарга башка-башка ӧҥдӱ билеттер ӱледи. Олор аайынча бӧлӱнип, јол баштаачыга баштадып, балдар бичиктиҥ јилбилӱ јорыгына чыктылар. Байрамныҥ учкары билеттерин тудунганча, сакылталу залга јуула тӱшти. Станцияларла ӧткӧн јол-јорыктыҥ турулталары аайынча јеҥӱчилдер кайралдатты.

Библиотекада балдарга јарамыкту айалга болды, буфет те иштеди.
Мында Москвадаҥ «Культура» телеканалдыҥ улузы туружып, байрамды бажынаҥ ала соктылар.
Келер мындый тузалу, јакшынак байрамга јетире балдарда сӱӱген бичиктерин кычырар ӧй бар. Кӱӱлик ойноткыларла ойноп, билерин-билгирлерин, ич-телекейиниҥ байлыгын чыгара айдарга, кӧргӱзерге ӱренип јаткан балдарга сӱреен керектӱ байрам. Jанында ада-эне, ӱредӱчи, библиотекарь балага јилбӱзин ачарында јӧмӧжип јатканы јаан керек.

К. ПИЯНТИНОВА

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина