Быйан слерге, ветерандар!

08.05.2018

2018 јылдыҥ кӱӱк айыныҥ 7-чи кӱнине јетире болгоныла, Алтай Республиканыҥ јеринде Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ 68 туружаачызы ла кенеги јуртайт. Олордоҥ Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ 30 туружаачызы — таҥынаҥ тураларда, 24 кижи — кезиктей јеткилделген (суу, јылыдар тӧс система, газ) тураларда јуртап јат. Jууныҥ 36 туружаачызы бастыра јанынаҥ јеткилделген тураларда јадып туру. Эки туружаачы Горно-Алтайск калада 3-чи таҥмалу ДПИ-де јуртайдылар.

Алтай Республиканыҥ бастыра ла муниципал тӧзӧлмӧлӧринде кажы ла айда Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ кенектериниҥ ле туружаачыларыныҥ јадын-јӱрӱминиҥ, јеткилделгениниҥ, су-кадыгыныҥ ла јонјӱрӱмдик айалгалары шиҥделет.
Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ туружаачыларыныҥ јаткан јонјӱрӱмдик айалгалары кем јок: керектӱ мебель, бытовой техника бар. Аш-курсак, кеп-кийим олордо јеткил.

Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ ончо туружаачылары кажы ла ай сайын медицинский патронажла јеткилделет ле диспансерный шиҥжӱни ӧдӱп јат. Онойдо ок олор реабилитацияга керектӱ технический эп-аргаларла (кенектердиҥ коляскалары, базарга керектӱ јепсел, кулактыҥ аппарады ла о. ӧ.) јеткилделген. Медицинаныҥ јеткилдежи јанынаҥ олордоҥ комыдалдар јок. Эм-томдорло јеткилдееринде курч сурактар база болбой јат.

Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ туружаачыларына ла кенектерине акча тӧлӧттирбезинеҥ јонјӱрӱмдик јеткилдештердиҥ мындый бӱдӱмдери эдилет: айылында ла јарымдай стационар бӱдӱмдӱ јонјӱрӱмдик јеткилдештер.
«Ветерандар керегинде» 5-чи номерлӱ федерал јасак (12. 01. 1995 ј.) аайынча Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ кенектери ле туружаачылары, Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ божогон кенектериниҥ ле туружаачыларыныҥ билелериниҥ турчылары јаткан јериниҥ текши кеми учун жилищно-коммунальный тӧлӧмирдиҥ 50 процентине јонјӱрӱмдик јӧмӧлтӧ алып јат. Жилищно-коммунальный јеткилдештер учун тӧлӧмирлердиҥ чыгымыныҥ кеми 2017 јылда 6,9 миллион салковой болгон.

Россия Федерацияныҥ Президентиниҥ 2008 јылдыҥ кӱӱк айыныҥ 21-чи кӱниндеги «1941-1945 јылдарда Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ ветерандарын јадар јерле јеткилдеери керегинде» деп Jарлыгынаҥ ала ӧйдӧ 2005 јылдыҥ тулаан айыныҥ 1-кы кӱниниҥ кийнинде чотко турган 1171 туружаачы-ветеран јадар јерле јеткилделген, ол тоодо Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ 216 туружаачызы, фронтовиктердиҥ 950 тул ӱйлери, курчудагы Ленинградтыҥ 5 кижизи. Бу керекке федерал бюджеттеҥ 1,3 млрд салковойдоҥ кӧп акча-манат чыгарылган.

2018 јылда јадар јерин јарандырарыныҥ учедына 2 кижи тургузылган: Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ бир туружаачызы, бир тул эпши, олордыҥ јадар јер јанынаҥ јӧптӧжӱлериниҥ бешјылдык ӧйи ӧткӧн.
Алтай Республиканыҥ бюджединиҥ акча-манадынаҥ тылдыҥ ишчилерине 262 салковойдыҥ ай сайынгы тӧлӧмири ле тиштиҥ протезин тургузарына 12000 салковойдыҥ компенсациязы тӧлӧлӧт.

Алтай Республиканыҥ јеринде јууныҥ балдары деп категориялу 6621 кижи јуртап јат.
1941-1945 јылдарда Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда Jеҥӱниҥ 73-чи јылдыгын байрамдаарыныҥ алдында, 2018 јылдыҥ кӱӱк айыныҥ 3-чи кӱнинеҥ ала 9-чы кӱнине јетире Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ туружаачыларына ла кенектерине Алтай Республиканыҥ башчызы, башкарузыныҥ председатели А. В. Бердниковтыҥ адынаҥ муниципал тӧзӧлмӧлӧрдиҥ кураторлоры уткуулду открыткалар, аш-курсактыҥ наборлорын табыштырары тӧзӧлгӧн.

Он бир јурт јеезениҥ јеринде кӱӱк айдыҥ 9-чы кӱнинде јаҥжыккан «Эземниҥ вахтазы», «Ӱргӱлјик полк», «Солдаттыҥ кашазы» деген акцияларлу митингтер, «Jеҥӱниҥ кӱни» байрамдык концерттер, спорт маргаандар ӧткӱрилери темдектелет.

2018 јылдыҥ кӱӱк айыныҥ 7-чи кӱнине јетире болгоныла, Алтай Республикада Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ туружаачыларыныҥ, кенектериниҥ, фронтовик-ветерандардыҥ тул ӱйлериниҥ, тылдыҥ ишчилериниҥ ле јаан јаштулардыҥ тоолоры:

2018 јылдыҥ кӱӱк айыныҥ 7-чи кӱнине јетире болгоныла, Алтай Республикада Ада—Тӧрӧл учун Улу јууныҥ туружаачыларыныҥ, кенектериниҥ, фронтовик—ветерандардыҥ тул ӱйлериниҥ, тылдыҥ ишчилериниҥ ле јаан јаштулардыҥ тоолоры:

¹ п/п	МО	ИВОВ УВОВ	Тул ӱй улус	Тылдыҥ ишчилери	Jаан јаштулар
1	«Горно—Алтайск» МО	30	159	404	193
2	«Майма аймак» МО	11	62	219	42
3	«Кан—Оозы аймак» МО	2	15	85	38
4	«Шабалин аймак» МО	5	30	89	26
5	«Оҥдой аймак» МО	2	35	106	27
6	«Улаган аймак» МО	3	6	52	19
7	«Кош—Агаш аймак» МО	1	9	47	12
8	«Кӧксуу—Оозы аймак» МО	2	19	82	32
9	«Турачак аймак» МО	4	17	73	34
10	«Чой аймак» МО	7	6	46	23
11	«Чамал аймак» МО	1	28	71	18
	Текши тоозы:	68	386	1274	464

АР—дыҥ иш, јонјӱрӱмдик ӧзӱм ле эл—јонды ишле јеткилдеери аайынча министерствозы

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина