Алтайдын Чолмоны

Jолыҥ ачык болзын, «Кан Чарас»!

01.06.2018

Кан-Оозы аймактыҥ «Кан Чарас» газеди 2017 јылдыҥ кӱӱк айыныҥ 25-чи кӱнине јетире «²йдиҥ ӱни» деп адалган. Jаҥыдаҥ адалган газет бир јылга улай чыгат. Шак ого учурлалган кӧдӱриҥилӱ керек-јарак кӱӱк айдыҥ 25-чи кӱнинде Кан-Оозы јурттыҥ Культура байзыҥында ӧткӧн.

—Газеттиҥ адын солырга келишкен — деп, редактор Маргарита Сапышева айткан. — Бастыра документтерде газеттиҥ адын алтай тилдеҥ орус тилге кӧчӱрер керек болгон. Оноҥ «²йдиҥ ӱни» деген атта кандый да сӱр јок болгон. Анайып бис, газеттиҥ ӧмӧлиги, газетти јаҥыдаҥ адазын деп, аймактыҥ эл-јонына баштанганыс. Адакыда эмдиги «Кан Чарас» деген ат јеҥген. Ол чындаптаҥ да газедистиҥ Кан-Оозы аймактыҥ газеди болгонын иле кӧргӱзет ле кӧчӱриш те керек јок.

Бӱгӱн «Кан Чараста» јаҥы рубрикалар бар, јуруктардыҥ чыҥдыйы јаранган, ӧмӧлик солынган, је газедис јаантайын суруда, эл-јон оны оной ло тыҥ сӱӱйт. Газеттиҥ тӧс амадузы ол ло бойы арткан – эл-јонды ороондо, республикада, аймакта болуп турган солундарла таныштырары, улусты јакшы керектерге баштандырары, јашӧскӱримди тӧрӧлчи кӱӱндӱ эдип таскадары, ишмекчи улус керегинде бичиири.

Аймактыҥ јӱрӱми башка-башка рубрикаларда бичилет. Олордыҥ ортозынаҥ эҥ јилбилӱлери —«Jакшы, јурт!» ла «Абра эмдиге ле бир јерде…» Jаантайын чыгып турган тематический рубрикалар да бар. Оноҥ башка «Кан Чарастыҥ» бӱктеринде газетле ӧмӧ-јӧмӧ иштеп турган башка-башка структуралардыҥ эл-јонго керектӱ јетирӱлери чыгат. Бисле кожо јуук колбуда Пенсионный фонд, Россельхозбанк, прокуратура, јаргы, МЧС, аймактыҥ эмчилиги, калан јуур инспекция, социальный јеткилдештиҥ башкартузы ла оноҥ до ӧскӧлӧри иштейт.

Газеттиҥ ижинде кычыраачылардыҥ, таҥынаҥ авторлордыҥ учуры јаан. Газет сегис бӱктеҥ турат ла келген бичимелдердиҥ бастыразын ӧйинде кепке базарга келишпейт. Jе андый да болзо, бир де бичимел ајару јок артпайт. Jурткорлорыс улусты ӧйкӧп турган јетирӱлерди бичип, биске экелип турган эмей. «Кан Чарастыҥ» редакторы Маргарита Сапышеваныҥ айтканыла болзо, јурткорлорло јуук колбуда иштейтени јаан учурлу.
1990 јылда аймакта газет тӧзӧӧр деген јӧп јарадылган. Ол тушта редактордыҥ јамызына ченемелдӱ ле тоомјылу кижини, Александр Матыковты, туткандар.

— Редакцияга агаш тура бергендер, эмди анда балдардыҥ садиги иштеп јат — деп, Александр Айдынович эске алган. Редакцияны тӧзӧйтӧни кӱч керек болгон. Бир болчок стол до болбогон. Бис, редакцияныҥ ишчилери, башка-башка организациялардаҥ эски столдор ло отургыштар, сынып калган шкафтар тажыган эдис. Редакцияда кӧлӱк те болбогон. Партияныҥ райкомы бичиир машинка берген. Ол тушта редактордыҥ ордынчызы болуп В. С. Истомин, бӧлӱктердиҥ јаандары болуп оноҥ озо партийный ишчилер болгон Н. М. Иванова, Н. И. Тонтокова иштегендер. Каруулу качыныҥ ижин сӱрекей билгир, иштерге сӱӱр кижи Я. Д. Еркин бӱдӱрген. Корреспондент болуп А. С. Алчакова, фотокорреспондент болуп В. Н. Келюев иштеген. Газет баштап тарый 700 экземпляр тиражла чыккан. Баштапкы номери «Канныҥ солундары» деп адалган. Кийнинде газет «Ӱн», оноҥ 1996 јылдыҥ куран айынаҥ ала «Ӧйдиҥ ӱни» деп адалып баштаган.

Газеттиҥ ишчилери јаантайын узын бийиктеткен. Бис Шабалин, Оҥдой аймактардыҥ редакцияларына барып, ченемел, јартамал алатаныс. «Алтайдыҥ Чолмоны» республикан газеттиҥ редакциязында кӧп катап болгоныс. Анайып, араайынаҥ ченемел, керектӱ техника алганыс. Jе эҥ учурлузы — аймагыста кычыраачыларыстыҥ тоозын кӧптӧткӧнис.
Бӱгӱн «Кан Чараста» јайалталу, ижин јакшы билер, бой-бойын јӧмӧжӧр, јаантайын баштаҥкайлу ла каруулу, аймак ичинде тоомјылу ӧмӧлик иштейт. Бу кӧдӱриҥилӱ керек-јаракта олорго кӧп јылу сӧстӧр, уткуулдар айдылган. Аймактыҥ јааныныҥ ордынчызы Марина Савинкова, јурт јеезелердиҥ башчылары, прокуратураныҥ, полицияныҥ чыгартулу улузы, культураныҥ ла ӱредӱликтиҥ ишчилери кӱӱнземелдерин айдып, сыйларын табыштырган. Бойыныҥ уткуулдарын «Алтайдыҥ Чолмоны» ла «Звезда Алтая» республикан газеттердиҥ чыгартулу улузы, Оҥдой, Шабалин ле Кош-Агаш аймактардыҥ газеттериниҥ редакторлоры база айткан. Jайалталу улузыла бай Кан-Оозы аймактыҥ кожоҥчылары ла бијечилери јакшынак ойын-концерт кӧргӱскен.
«Кан Чараска» бир јаш та толгон болзо, Кан-Оозы аймактыҥ газеди јаан тӱӱкилӱ ле јаҥжыгуларлу. Анда бӱгӱн иштеп турган улус бойыныҥ газединиҥ јаҥы тӱӱкизин бичийт.

К. ЯШЕВ