Настройки отображения
Настройки шрифта:
Выберите шрифт Arial Times New Roman
Интервал между буквами (Кернинг): Стандартный Средний Большой
Выбор цветовой схемы:
Алтайдын Чолмоны
Статьи
«Эди-сӧӧгиҥ оорыбай турза, бойыҥды чымчып кӧр…»
Бу куучын Горно-Алтайскта тегин ле биледе чыккан, салым берген јолын бала јашта талдап, ого чындык болгон, ончо уурларды кара териле, турумкайыла, ижине сӱӱжиле јеҥип јӱрген кижи керегинде. Пионерлердиҥ туразында бијелеериниҥ кружогына јӱрӱп турарда, кӱӱниҥ ӱредӱчизи оны, јуунак ла јеҥил, кӱӱге сескир болгоны учун, «баянныҥ топчызы» деп адайтан. Марина балеттиҥ школына ӱренерге киргени – бијениҥ ӱредӱчизи
28 марта 2023
Чӧрчӧк телекейи — «Чӧрчӧк» садикте
Калык ийдези кайда болотон? — Оныҥ келер ӧйинде. Келер ӧйдиҥ учуры, јолы кайда? — Ол оныҥ балдарында… Мен бойым ӱредӱлик иштиҥ ветераны болорым. Јабагандагы болчомдордыҥ «Чӧрчӧк» деген садигиниҥ ӧмӧлигиниҥ ӧткӱрип турган кӧдӱриҥилерин, байрамдарын кӧргӧн лӧ сайын, кӱӱн-санаам кӧдӱрилип, сӱӱнедим, оморкойдым. Озо ло баштап мен слерди балдардыҥ «Чӧрчӧк» садигиле таныштырып ийерге турум. Мында слерди ыраактаҥ ла
24 марта 2023
Кӧк томулзын! Кӱн чалызын!
Кычыраачыларды майман сӧӧктӱ кайчы Николай Кокурович ЯЛАТОВТЫҤ албатыныҥ јебрен-кумран ӧйдӧҥ ала тулаан айда јас келгенин уткуп темдектеген байрамыныҥ, Јылгайактыҥ ӧдӧр аайына, алкыштарына, кожоҥдорына учурлалган бичимелиле таныштырадыс. Јылгайакты ӧткӱретен ӧйи, аайы Jылгайакты тулаан айда айдыҥ jаҥызында байрамдайтан. Бу ӧйдӧ таҥла айылга от салып, jаан казанга ӱӱченеҥ каазы-карталу эт-jууны кайнадатан. Ӧскӧ курсакты белен кӧӧштӧргӧ изидер. Тӧрт
21 марта 2023
Шӱптӱр Арыктаев: орден тагынган тракторист-тискинчи
Тӱӱкиниҥ јолдоры там ла ыраап, јылдар јылыжып ӧдӱп барып та турза, је јаркынду јӱрӱмдӱ улустыҥ бӱдӱрип койгон ижи, кылык-јаҥы, нерелӱ јолдоры ундылбайтан эмтир. Бӱгӱн бис орден тагынган база бир јерлежисти эске алып ийерге амададыс. «Кечеги кӱн јогынаҥ бӱгӱнги кӱн кайдаҥ келетен, кечеги улус јогынаҥ бӱгӱнги ырыс кайдаҥ келетен…» – деп, озогыда јаан јаштулар кожоҥдоп туратан.
14 марта 2023
Алтай тилдиҥ кабинеди ачылды
Республикада Койон јылдыҥ баштапкы кӱндеринеҥ ала школдордо республика ичинде алтай тилдиҥ ле литератураныҥ кабинеттери ачылып баштады. Jабаганныҥ текши орто ӱредӱлӱ школында кочкор айдыҥ 28-чи кӱнинде база алтай тилдиҥ јаҥыртылган кабинеди ачылды. Бу кӱнде Jабаганныҥ текши орто ӱредӱлӱ школында сӱрлӱ јаркынду байрам болды. Ӱредӱчилер ле ӱренчиктер айылчыларын јылу уткуп, школына кычырдылар. Айдыҥ сегис јаҥызында тизилген јылдыстарга
14 марта 2023
Великое имя твое – Учитель
Передо мной книга «Золотые россыпи Алтая» 2017 года выпуска. Авторы проекта — Виктор Кюндючинович Кыпчаков, председатель РОО «Союз учителей Республики Алтай — Ӱредӱчилер бирлиги», ветеран педагогического труда, почётный гражданин Республики Алтай и Александра Васильевна Таушканова, заслуженный учитель Российской Федерации. Президент страны В. В. Путин не случайно отметил: «Есть фундаментальные вещи, и одна из таких вещей
10 марта 2023
От палеолитической стоянки до столицы республики
В 1928 году Президиум ВЦИК принял постановление «О преобразовании центра Ойротской автономной области села Улалы в город». На самом деле возраст Горно-Алтайска гораздо старше. Еще в эпоху древнекаменного века здесь жил первобытный человек. Свидетельство тому – знаменитая Улалинская стоянка, открытая академиком А. П. Окладниковым в 1961 году. Возраст древних орудий труда, костровищ, костей и предметов
3 марта 2023
Алтайдыҥ кӧгӱс-энчизи
Алтай Республиканыҥ ичкери ӧзӱминиҥ јолы јаҥыс ла экономиканыҥ, ар-јӧӧжӧниҥ сурактарыла колбулу эмес болгоны текши јарт. Оныҥ ӧзӱмине анайда ок јаан камаанын кӧгӱс-энчиниҥ ийдези јетирип турганы јаан учурлу. Бу јанынаҥ Алтай Республиканыҥ эл бичиичизи, јарлу политик, јондык ишчи ле тӱӱки билимдердиҥ кандидады Иван БЕЛЕКОВЛО эрмек-куучынды Арутай Адаров ӧткӱрет. — Иван Итулович, Слер калганчы ӧйдӧ кӧгӱс-энчи деген
28 февраля 2023
Кижи болгон адында
«Алтайдыҥ Чолмоны» газеттиҥ редакциязы 2022 јылда «Јӱс јыл слерле кожо» деп бичик чыгарган. Ого газетте баш-башка јылдарда кепке базылган солун бичимелдер кирген. Олордыҥ тоозында «Чолмонныҥ» јарым чак кире ӧйгӧ штатта эмес корреспонденти болгон Владимир Кызымаевтиҥ «Алтайда корейлер иштеген» деп бичимели. Владимир Ивановичке јӱрӱмниҥ сӱрекей кӱч јолдорын ӧдӧр салым келишкен, бу бичимелис ого учурлалат. Комсомол уул –
14 февраля 2023
Эрјинелӱ Экинурдыҥ јайалталу кызы
Бу ла кочкор айдыҥ алтынчы кӱнинде Кан-Оозы аймактыҥ элбек элдӱ-јонду Экинур јуртыныҥ јайалталу јаан јашту эпшизиниҥ – Агафья Табынчиновна Тайтакованыҥ – 84 јажы толды. Бастыра јӱрӱминде иштеп-тоштоп, кӱчин ле кӱӱнин тӧрӧл колхозына берген, бала-барка азырап, албаты ортодо тоомјыда јӱрген ӧрӧкӧн керегинде быйанду куучын айдып ийерге амадаганыс тегиндӱ эмес. Албатызына, тӧрӧлине берген кӱчин де ајаруга алза,
14 февраля 2023
ТОП
«Баатырларыс ойгонып калды…»
(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым
Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар
Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир
Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын
Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина