Настройки отображения

Размер шрифта:
Цвета сайта:
Ностройка изображения
Ностройка изображения

Настройки

Алтайдын Чолмоны

Вареньеге учурлалган кӱски байрам

19.09.2017

     М. В. Чевалковтыҥ адыла адалган эл библиотекада кӱреҥ кӱстиҥ тапту јараш, јылу-айас кӱнинде «Вареньениҥ кӱни» деген јаҥжыккан байрам ӧтти.

Экинчи јыл ӧткӱрилип јаткан байрам бойыныҥ кӧп тоолу јаан да, јаш та кычыраачыларын, најыларын чӱрче ле јууй тартып ийди. Библиотеканыҥ эжигиндеги эптӱ тепсеҥде бала-барка, јаанактар, ада-энелер јык толо.
Кӱски байрамныҥ амадузы вареньени кайнадар озогы эп-сӱмелерди, јаҥжыгуларды орныктырып, јон ортодо таркадары. Онойдо ок кижиниҥ су-кадыгына тузалу, айыл-јуртта аш-курсакты белетеери керегинде кӧп тоолу бичиктерле, јетирӱлерле элбеде таныштырары.
Байрамныҥ аҥылузы, мында јаан јашту улус эрчимдӱ турушканы. Байлык ченемел олордо ине. Айдарда, шак олор јаш улуска бу байрамда вареньени белетеери јанынаҥ кӧп тоолу тузалу јӧп-сӱмелериле таныштырды.
Байрам ӧйинде бир канча ууламјыла вареньелердиҥ кӧрӱ-садузы, кӧрӱ-таныштырузы ла мастер-класстар ӧтти. Узада чӧйилип барган столдордо самоварда изӱ чай, јӱзӱн-башка вареньелерлӱ банкалар тургузылды. Кӱӱнзеген јаан-јаш кажы ла вареньени амзап, јаратканын аҥылу жетонго бичип, каруулу кижиге табыштырар аргалу.
Быјылгы байрамда Майманыҥ, Турачактыҥ, Чойдыҥ јаан јашту кычыраачылары, ӱренчиктери туруштылар. Ойын-концерт, вареньеге учурлалган ӱлгерлерди кычырарыныҥ маргаандары болды.
Оноҥ ары «Варенье литературада, живописьте» деген тепсеҥде јурукчылардыҥ тату ашка учурлалган јуруктарыныҥ кӧрӱзи ӧтти. «Литературалык варенье», «Литератураныҥ геройлоры кандый вареньени сӱӱген», «Бичиичилердиҥ сӱӱген вареньези» деген тепсеҥде база јилбилӱ болды.
База бир эки јылдаҥ эл библиотеканыҥ баштаҥкайыла ӧткӱрилип јаткан «Вареньениҥ кӱни», айса болзо, республикан кеминде тӧс тепсеҥде ӧткӱрилер. Нениҥ учун дезе бу байрамга јилбӱ јаан. Эҥ ле јарамыктузы кычыраачылардыҥ, анчада ла јииттердиҥ, бичикке јилбӱзи јаанаар, тыҥыыр деп ижемји бар.
Былтыргы ӧткӧн байрамда туружаачылар анчада ла кузуктаҥ, тыквадаҥ белетеген вареньелерди бийик баалаган эди. Быјыл дезе ончо улусты јажыл помидордоҥ белетеген варенье јилбиркетти. Вареньениҥ ээзи кӱӱнзеген ончо улуска оны кайнадарыныҥ эп-сӱмезин айдып турды.   Кӧрӱде арбузтаҥ, тыквадаҥ, кабачоктоҥ, кивидеҥ, койјиилектеҥ, грушадаҥ ла оноҥ до ӧскӧ јиилектердеҥ, аламалардаҥ белетеген вареньелердиҥ кӧбизин. Кажызын ла амзазаҥ, онызы ла эҥ артык ошкош.
Байрам ӧйинде вареньени кайнадар тушта керектӱ агаш калбактардыҥ, айактардыҥ кӧрӱ-садузы болды. «Чейнеш» деген кулинар магазин бойыныҥ эдимдерин сатты.
«Вареньениҥ кӱниле» јуулгандарды эл библиотеканыҥ директоры Светлана Штанакова уткыды. Ол бу јебрен чактардаҥ јылыйбай келген јакшынак јаҥжыгулардыҥ учуры јанынаҥ элбеде айтты. Онойдо ок литературада варенье керегинде чӱмдемелдер јанынаҥ куучындады.
Кӱски байрамныҥ партнерлоры «Библиотечное общество Республики Алтай», «Женщины Алтая—Алтайдыҥ эпшилери» деген РОО-лор болды.
Тату аштыҥ байрамында јеҥӱчилдер де, кереес сыйлар да болды. Jе онойдо ок јакшынак байрамда туружып, сӱӱген бичиичилердиҥ бичиктериле танышканы, бойыныҥ билгирин ченегени база ырыс ине.

К. Пиянтинова

ТОП

«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар

Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы

«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»

Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым