«Эл-јонныҥ јилбӱлери ајаруга алылар...»

«Эл-јонныҥ јилбӱлери ајаруга алылар…»

24.11.2017

АР-дыҥ Башчызы Александр Бердников Турачак аймакта агаш кезилип турганыла, Чой аймакта Паспаул јуртта агаштаҥ не-немелер эдип чыгарар предприятие тӧзӧлӧриле колбулу сурактар аайынча јуун ӧткӱрген. Ишмекчи туштажуда АР-дыҥ шиҥжӱ ӧткӱрер органдарыныҥ, прокуратуразыныҥ ла МВД-зыныҥ башкараачылары, Турачак ла Чой аймактардыҥ, Тондошкодогы ла Паспаулдагы јурт јеезелердиҥ јаандары турушкан.

Александр Бердниковтыҥ темдектегениле, Турачак аймакта агаш кезилип турганыла эл-јон јӧпсинбей турганы чындык ла тӧзӧлгӧлӱ керек. Jе бӱгӱн тӧзӧлип калган айалгада окылу јаҥдар агаш кезилерин бойыныҥ јӧбиле ӱстинеҥ тӧмӧн токтодып болбос, нениҥ учун дезе бу ишти јердиҥ ээзи ӧткӱрет. Юридический јанынаҥ кӧрзӧ, алдында ӧйдӧ јурт ээлемниҥ предприятиезиниҥ јери болгон јерлер јуртээлемдик учурлу јерлер болуп јат—агаш фондтыҥ эмес.
«Бу сурак, озо ло баштап, јаргыныҥ органдарыныҥ чыдуларына келижет. Jе бис бу сӱрекей курч сурактаҥ тууралабас учурлу. Мениҥ јакылтам аайынча прокуратура ла республиканыҥ ар-бӱткенниҥ байлыктары аайынча министерствозы јаргыга баштанып, агаштарлу јерлерди—алдында ӧйдӧ јуртээлемдик учурлу болгон јерлерди таҥынаҥ фирмага бергени јасакка келишпей турган керек деп јӧптӧзин деген сурак тургускан болгон. Jе јаргы бисти јӧмӧбӧгӧн, оныҥ јӧби шӱӱжилбес учурлу. Мен бойым андый јӧплӧ јӧпсинбес те болор аргалу болзом. Агаш кезерин бу суракла колбулу айалганыҥ аайы-бажына чыгарына јеткенче токтодорго, Турачак аймактыҥ јаргызына искле база катап баштанары керегинде јакылта бергем»—деп, тергеениҥ Башчызы јартаган.
Александр Бердников иш-керектердиҥ планы чокымдалганы, агашты оноҥ ары јыгарын токтодорго, агаштарлу јерлердиҥ межеваниезин ӧткӱрери темдектелип калган јолдыҥ картазы тургузылганы керегинде куучындаган. «Онызы федерал чыдулар да болзо, бис ол агаштарлу јерлердиҥ гран-кыйуларын чокымдаарына акча чыгарганыс»—деп, ол айткан.
Паспаул керегинде айтса, мында Паспаулдыҥ алдында ӧйдӧги совхозыныҥ јерлерин регистрацияны Чой аймакта ӧткӧн «Агроснаб» ООО деген предприятиеге садып ийген. Александр Бердниковтыҥ шӱӱлтезиле прокуратура мындый ӧдӱштирӱ-садужы јасакка келижип эмезе келишпей турганын кӧрзин деп, Арбитраж јаргыга иск табыштырган. «Jаргы бу ӧдӱштирӱ јасакка келишпей турган деп јӧп чыгарза, ол ӧдӱштирӱле колбулу керек токтодылар. Jасакка келижип јат деп јӧп чыгарылза, мынаҥ ары нени эдери јанынаҥ бис сананарыс»—деп, Башчы айткан.
Агаштаҥ не-немелер эдип чыгарары аайынча предприятие ачылатан болзо, предприятиениҥ ээзиле јербойыныҥ улузына иштеер јерлер берери керегинде куучын-эрмек кыйалта јогынаҥ ӧткӱрилер. «Бис предприятиениҥ ээзиле Паспаул јурттыҥ улузына иштеер канча кире јерлер берилери јанынаҥ јӧптӧжип ийерис»—деп, Александр Бердников айдып, республиканыҥ јеринде агаштаҥ не-немелер эдип чыгарарын чек јаратпазы јастыра керек болор деген. Бу предприятие агашла иштеп, пеллет ле ӧскӧ дӧ эдимдер эдип чыгарар. Ол ок ӧйдӧ оныҥ ижине, агаш бӱрте кезилбезин деп, государство јанынаҥ шиҥжӱ тыҥ болор. «Мында јербойыныҥ эл-јоныныҥ јилбӱлери ајаруга алылар, олордыҥ ла предприятиениҥ ээзиниҥ јилбӱлери тей-тай болоры, кандый бир иш-керектер јасакка келижери јаан учурлу»—деп, Александр Бердников адакыда айткан.
Анайда ок тергеениҥ Башчызы Паспаулдӧӧн «200-300 кыдат» келери, агаш кыдаттарга јыгарына берилгени, јербойыныҥ эл-јоны агаш аразына барары токтодылары керегинде куучындар коп-сап болуп јат деген. «Андый јӧптӧр јӱрӱмде болбогон, бу куру куучын»—деп, ол айдып, муниципалитеттердиҥ јаандары эл-јон ортодо јартамалду иштер ӧткӱрзин, јаҥдар кандый иштер ӧткӱрип турганы керегинде јетирӱлер этсин деген шӱӱлте айткан.

АР-дыҥ Башкарузыныҥ пресс-службазы

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина