Алтын Кӧлди чеберлеериниҥ программазы шӱӱжилди

13.02.2018

Алтай Республиканыҥ Башчызы Александр Бердников Россия Федерацияныҥ Башкарузыныҥ Аппарадыныҥ башкараачызыныҥ ордынчызы — РФ-тыҥ Башкарузыныҥ ӱлекер иш аайынча департаментиниҥ директоры Андрей Слепневло туштажу ӧткӱрген. Бу јаан јамылу кижи Алтын-Кӧлди чеберлеериниҥ программазыныҥ чике кураторы болуп јат.

Ишмекчи туштажу Россияныҥ Башкарузыныҥ туразында ӧткӧн. Туштажуда анайда ок Россияныҥ Президентиниҥ Алтын Кӧлди чеберлеери аайынча јакылталарын бӱдӱрери учун каруулу федерал министерстволордыҥ ла ведомстволордыҥ чыгартулу улузы турушкан. Олордыҥ тоозында РФ-тыҥ тура-коммунальный ээлем аайынча министриниҥ ордынчызы Юрий Гордеев, РФ-тыҥ ар-бӱткенниҥ байлыктары аайынча министриниҥ ордынчызы Мурад Керимов, государственный сектордо финансовый отчеттор ло бюджетный методология аайынча департаменттиҥ директоры Сергей Романов, анайда ок айландыра ар-бӱткенди корыырыныҥ бӧлӱгинде государственный политиканыҥ ла аайлаштыруныҥ департаментиниҥ директоры Андрей Колодкин ле ӧскӧ дӧ улус турушкан. Юрий Гордеев Алтын Кӧллӧ колбулу ӱлекерди бӱдӱрери учун чике бойы каруулу болор ло бу суракты башкарар.

Кату бытовой таштанчылардыҥ Турачак аймакта Иогач ла Артыбаш јурттарда тудулатан полигонын тударына, анайда ок Алтын Кӧлди јакалай турган ондор тоолу турбазалардыҥ јерлерин јарандырарына чыгымдалатан акчаныҥ кеми 100 миллион салковойдоҥ кӧп.
«Бис бу суракты бӱдӱрерин 2018 јылда баштаарыс. Акча резервный фондто, тургуза ӧйдӧ ӱлекер-сметный документацияны белетеери, государственный экспертизаны ӧткӱрери учына једип барааткан. Ӱлекерди бӱдӱрерин баштаарга јадыс. Иогач ла Артыбаш јурттарда полигонды ӧдӱп јаткан јылдыҥ учында эмезе келер јылдыҥ башталганында тудуп саларыс деп бодойдым. Ол полигонды тутканы улус иштеер ӱзеери јерлер тӧзӧӧр, је эҥ учурлузы — бис Алтын Кӧлди јакалай јерлерди арчып саларыс» — деп, тергеениҥ Башчызы айткан.

Тӧс сурактардыҥ бирӱзи Артыбаш ла Иогач јурттардыҥ ээлем-бытовой комплексиниҥ сууӧткӱжин ле аруташтыҥ јазалдарын тударыныҥ сурагы болгон. Бу ӱлекерге суйук коммунальный таштанчылардыҥ перерабатывающий комплекси, улус јадып турган тураларды бӱгӱнги ӧйдиҥ ээжи-некелтелерине келижип турган сууӧткӱшке колбоорыныҥ комплекси кирип јат.
«Россияныҥ ар-бӱткениниҥ кереезин — Алтын Кӧлди — улус чеберлеер учурлу, улустыҥ бойына дезе јарамыкту айалгалар тӧзӧӧр керек. Кижиниҥ ижи-тожы айландыра ар-бӱткенге тӱҥей ле каршузын јетирет, бистиҥ амадубыс — олордыҥ кеми канча ла кире ас болорын јеткилдеери. Озо баштап мында арутаарыныҥ јазалдары тудулар, эҥ учурлузы — сууӧткӱш» — деп, Александр Бердников айткан.

Туштажу ӧйинде кӧрӱлген ле шӱӱжилген сурактардыҥ ӱчинчи пункты јурттардыҥ гран-кыйуларында кемелердиҥ эмдиги ӧйдиҥ некелтелерине келижип турган пирстерин тударыла колбулу болгон.

«Ол ӱлекерлердиҥ чыгымдары арбынду, кату бытовой таштанчылардыҥ переработказы аайынча полигонго 110 миллион салковой акча ууландырары темдектелген. Сууӧткӱшке, арутаарыныҥ јазалдарына, озолондыра темдектелгениле, кайда да 250-300 миллион салковой акча кӧчӱрилер. Пирстер тударына — 350 миллион салковой кире. Олор јарыткыштарлу, автостоянкаларлу јараш, европей кеминде пирстер болор» — деп, республиканыҥ башкараачызы темдектеген. Бу сурактарды аайлаштырганы соҥында јербойыныҥ улузын иштеер јерлерле јеткилдеер, ӱзеери калан тӧзӧлгӧ тӧзӧӧр арга берер.

Алтын Кӧл Туулу Алтайда туризмниҥ тӧс јерлериниҥ бирӱзи болуп јат. Jербойыныҥ албаты-јоны туристтер кӧллӧ јӱзерин јеткилдеп, туризмнеҥ коомой эмес кирелте иштеп алат. Калганчы ӧйдӧ кӧлдӧ катерлердиҥ тоозы кӧптӧгӧн, олордоҥ ар-бӱткенниҥ байлыгына каршу јетпезин јеткилдеери јаан учурлу сурак болуп јат.

Алтын Кӧлди чеберлеериниҥ сурактарын анайда ок АР-дыҥ Башкарузыныҥ Председателиниҥ баштапкы ордынчызы Роберт Пальталлер, АР-дыҥ Башкарузыныҥ Председателиниҥ ордынчызы, Алтай Республиканыҥ Москвадагы полпреди Ирина Лозовая, АР-дыҥ ар-бӱткенниҥ байлыктары ла ар-јӧӧжӧлик колбулар аайынча министри Александр Алисов база шӱӱшкен.

Эзедип ийели: Россияныҥ Президенти Владимир Путин Федерал Jуунга баштанузында јаҥныҥ органдарына Алтайда Алтын Кӧлди, Волга сууны ла Байкал кӧлди чеберлеериниҥ программазын белетеери јанынаҥ јакылта берген болгон.

АР-дыҥ Башкарузыныҥ пресс-службазы

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина