Курч сурак чечилер

27.02.2018

Алтай Республиканыҥ башчызы Александр Бердников кочкор айдыҥ 22-чи кӱнинде ишмекчи јол-јорыкла Турачак аймакта болгон. Ол анда јербойыныҥ эл-јоныла јолыккан ла анда јаткандарды кӱйбӱредип турган «агаштыҥ сурагын» чечкедий эп-сӱме табылганын айткан.

«Граждандарла тӧзӧлгӧлӱ куучын-эрмек ӧткӧн. Кезиктей ол курч та болгон, је текшилей алза, јакшы ӧткӧн. Социальный ла ӧскӧ дӧ бӧлӱктерде объекттер тудары аайынча ижисти улус баалап турганы сӱӱндирди. Аймакта јасакка келишпес эп-аргала агаш кезилип турганы курч сурак болуп јат. Тергеениҥ башкараачылары, јаҥ корыыр ла шиҥжӱ органдар бу суракты чечерге болуп, бастыра керектӱ иштерди ӧткӱрип турганын граждандар оҥдоп баштаган деп сананадым» — деп, башчы айткан.

Оныҥ темдектегениле, бу сурак туку 1990 јылдардыҥ бажында табылган. Ол тушта ийне бӱрлӱ агаштар ӧзӱп турган аркалар јуртээлемдик ууламјылу јерлерге кийдирилген ле документ-чаазындары таҥынаҥ улуска ээленерине јазалган. Участоктор оноҥ бӧлилген ле ӱчинчи лицолорго садылган. Кийнинде мындагы агаштар кезилип башталган. Jаргылар байа агаштарды јыгып тургандардыҥ јанында болгон. Не дезе, документ-чаазындар аайынча бу јерлерде аркалар јок деп чотолгон.

«Бу јерлердиҥ ӧдӱштирӱзин билип аларына кӧп ӧй барган. Учы-учында бис бу ишти ӧткӱрип салдыс, документ-чаазындар белетелген. Агашты јыгары республиканыҥ прокурорыныҥ угузузы аайынча токтодылган. Jаҥ корыыр органдар бу иш орныктырылбазын деп шиҥжӱде тудат. Мынызы бу сурактыҥ аайына чыгар баштапкы алтам болгон» — деп, Александр Бердников јартаган.

Участоктордыҥ садузыныҥ эҥ баштапкы јӧптӧжӱзи јасакка келишпес болгоны керегинде јӧп чыгарзын деген угузулар јаргыга кӧп катап ууламјылалган. Аркаларды јуртээлем ууламјылу јерлерге кийдиргенинеҥ улам бу сурак чыккан. Тургуза ӧйдӧ бу јерлерди агаш фондтыҥ јерлерине кийдирери аайынча иштер ӧдӧт. Ол тушта јасак аайынча бу јерлерде агаш јыгары токтодылар эди.
«Бу суракты чечкедий эҥ јарамыкту эп-арга – аҥылу корулалып турган ар-бӱткендик јер тӧзӧӧри.

Андый ченемел бисте бар. Чамал аймактыҥ Аскат јуртында аҥылу корулалып турган ар-бӱткендик јер тӧзӧлгӧн эди. Анда база агаш кезилген, таҥынаҥ улустыҥ јерлери, пайла келишкен јерлер болгон. Ол тушта, озо ло баштап улустыҥ јилбӱзине болуп, Аскатта ар-бӱткенниҥ кереезин тӧзӧӧри аайынча јӧпти јаратканыс. Эмди Турачак аймак аайынча мындый ок ишти ӧткӱрери башталган. Тургуза ӧйдӧ бу јерлерди корулап аларга гран-кыйуларын чокымдайдыс» — деп, башчы айткан.

Оныҥ јартаганыла, јерди таҥынаҥ улус ээленери улалар, је агаш јыгатаны токтодылар. Мында ээлем, аргачылык иш ӧткӱрерге јараар болор, је агаш јыгар эмес.
«Сананзам, кӱӱк айдыҥ ортозында керектӱ документ-чаазын белен болор ло јӧптӧлӧр. Бу туштажуда улуска ол керегинде айткам. Мени оҥдогылаган деп бӱдедим» — деп, Александр Бердников айткан.

Туштажу ӧйинде анайда ок Россияныҥ президентиниҥ јакылтазы аайынча белетелген Алтын Кӧлди чеберлеери керегинде программа шӱӱжилген. Ол программа аайынча кӧлдӧҥ ыраак јокто кату бытовой таштанчылардыҥ переработказы аайынча завод тӧзӧлӧр, арутаар јазалдар тудулар. Артыбаш ла Иогач јурттарда сууӧткӱштер, јарыткыштар, јурттыҥ ичинде јолдор тудулары темдектелет. Кӧлдиҥ јараттары чыныкталып јазалар, пирстер ле туалеттер, парковкалар тудулар.

АР-дыҥ башкарузыныҥ пресс-службазы

ТОП

«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар

Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы

«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»

Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым