Ижин јакшы билер профессионалдар

10.04.2018

Кандык айдыҥ 6-чы кӱнинде Майма јурттагы Культураныҥ туразында Россияныҥ УФСИН-иниҥ Алтай Республика аайынча башкартузында «Эдельвейс» деп адалган аҥылу ууламјылу бӧлӱгиниҥ тӧзӧлгӧнинеҥ ала 25 јылдыгы темдектелген.

Кӧдӱриҥилӱ керек-јаракта коллегаларын Россияныҥ УФСИН-иниҥ Алтай Республика аайынча башкартузыныҥ јааны, ичбойындагы службаныҥ полковниги Алексей Чириков уткыган.
—Бӱгӱн бистиҥ аҥылу ууламјылу бӧлӱгистиҥ тӧзӧлгӧнинеҥ ала 25 јылдыгы темдектелип јат. Бистиҥ бӧлӱк, Россияныҥ бастыра ла аҥылу бӧлӱктери чылап, спецназтыҥ «кандый ла јакылта кандый ла јерде» деген кычырузына келижет. Не дезе, 25 јыл кайра, качан јаргыныҥ јӧби аайынча кезедӱлерди бӱдӱрери јанынаҥ таҥынаҥ федерал служба тӧзӧлип турарда, аҥылу ууламјылу бӧлӱктер кандый да материальный тӧзӧлгӧ јогынаҥ тӧзӧлгӧн. Ол тушта јаҥыс ла бу иштиҥ байа бир фанаттары болгон деп айдар керек. Олордыҥ алдына спецназтыҥ мындый бӧлӱгин тӧзӧзин деген амаду тургузылган. Jылдар ӧткӧн соҥында, аҥылу ууламјылу бӧлӱк јайрадылбай, чындаптаҥ да керектӱ ле учурлу болгонын ӧй кӧргӱскен. Бу ишти јаҥыс ла аҥылу белетеништӱ профессионалдар бӱдӱрер аргалу.

«Эдельвейсти» тӧзӧӧринде турушкан улуска, анда иштеген ветерандарга, эмди иштеп тургандарга быйаным айдадым, байрамла слерди! — деп, ол айткан.
Алексей Чириков Россияныҥ УФСИН-иниҥ Алтай Республика аайынча башкартузында «Эдельвейс» деп адалган аҥылу ууламјылу бӧлӱгиниҥ ишчилерине, ветерандарына кайралдар табыштырган.

Аҥылу ууламјылу бӧлӱктиҥ јааны, ичбойындагы службаныҥ полковниги Денис Панфилов уткуулду сӧзинде кажы ла подразделениениҥ јӱрӱминде 25 јыл кӧп ӧй болуп јат деген. Ол бу ӧйдиҥ туркунына «Эдельвейстиҥ», таҥынаҥ составыныҥ ӧзӱмине керектӱ кӧп иштер эдилгенин темдектеген: «Бӱгӱн мен бистиҥ бӧлӱкти тӧзӧп баштаган, оныҥ јаҥжыгуларыныҥ тӧзӧлгӧзин салган улуска јаан быйанымды айдадым. УФСИН-ниҥ башкартузына бӧлӱкке јаан ајару эдип турганы учун быйан. Бӱгӱн «Эдельвейсте» керектӱ транспорт, мылтык-јепсел, тургузылган амадуларды бӱдӱретен ченемел бар. Бастырагарды бу юбилейле уткып, бистиҥ ишке керектӱ бек су-кадык, билегерде амыр-энчӱ кӱӱнзейдим!».

Россияныҥ ФСБ-зыныҥ Алтай Республика аайынча пограничный башкартузыныҥ јааны, полковник Александр Кайгородовтыҥ айткан уткуулду сӧзи мындый болды: «Аҥылу ууламјылу бӧлӱктиҥ кӱндӱлӱ ишчилери ле ветерандары, мен слерди ФСБ-ныҥ тергеелик башкартузыныҥ јааныныҥ, анайда ок ичбойындагы керектердиҥ министриниҥ ле бойымныҥ адымнаҥ бу байрамарла уткыйдым! Jуукта бис «Ирбис» СОБР-дыҥ 25 јылдыгын темдектегенис. Бу мындый бӧлӱктерди тӧзӧӧри ӧйдиҥ некелтелери болгон деп айдар керек. Ол кандый уур-кӱч јылдар болгон эди. Ороондо тургузылган амадуларды бӱдӱрерге, аҥылу ууламјылу бӧлӱктердиҥ ишчилеринеҥ башка улус болбогон. Слер алдыгарда тургузылган иш-амадуларды, ол тоодо Тӱндӱк Кавказтыҥ республикаларында, толо бӱдӱрип салганар. Залда отурган ишчилердиҥ тӧжинде кандый кайралдар јок деп айдарыҥ. Мынызы ижигерди јакшы билереердиҥ, једимдӱ бӱдӱрип турганаардыҥ јакшынак керечизи болуп јат. Байрамла слерди!».

«Эдельвейстиҥ» 25 јылдыгыла колбой республиканыҥ силовой деген структуралары ортозында јуучыл-прикладной многоборье аайынча маргаандар ӧткӱрилген эмтир. Бу кӧдӱриҥилӱ керек-јаракта маргаандардыҥ јеҥӱчилдери база кайралдаткан. Анайып, ӱчинчи јер учун Кӱндӱлӱ грамотаны Россияныҥ ФСБ-зыныҥ Алтай Республика аайынча пограничный башкартузыныҥ командазы алган. Экинчи јер учун Кӱндӱлӱ грамотала «Беркут» ОМОН-ныҥ командазы ла баштапкы јер учун Кӱндӱлӱ грамотала, анайда ок кубокло «Ирбис» СОБР-дыҥ командазы кайралдаткан.

УФСИН-ниҥ Алтай Республика аайынча башкартузыныҥ ишчилеринеҥ турган вокально-инструментальный ансамбль бар эмтир. Оныҥ туружаачылары бу байрамдык кӱнде коллегаларына бойлорыныҥ ла «Любэ» группаныҥ кожоҥдорын сыйлаган. «Эдельвейсти» 25 јылдыгыла анайда ок јарлу кожоҥчылардаҥ Эмиль Толкочеков, Марина Вялкова ла оноҥ до ӧскӧлӧри уткыган.
Бу башкартуныҥ аҥылу ууламјылу бӧлӱгиниҥ ишчилери катуныҥ јеринде ээжилер бузулбазын, терроризмниҥ акттарын болдыртпазын, катуныҥ јеринде отургандарга тап-эриктерди бускадый керектерди эттиртпезин јеткилдейт, катуныҥ јеринеҥ качкандарды бедиреп тудат.

Уголовно-бӱдӱреечи системада тургузылган иш-амадулардаҥ башка бу бӧлӱк тӧрт катап Тӱндӱк Кавказка барып јӱрген. Мындый јол-јорыктар «Эдельвейстиҥ» ишчилериниҥ јуучыл ла служебный белетенижиниҥ кӧргӱзӱзи болуп јат. Бӧлӱктиҥ таҥынаҥ составы тургузылган амадуларды једимдӱ бӱдӱрип, бийик профессионализмин ле дисциплиназын кӧргӱскен. Оныҥ учун кӧп саба ишчилер башкаруныҥ ле ведомствоныҥ кайралдарыла кайралдаткан.

Бӱгӱнги кӱнде аҥылу ууламјылу бӧлӱкте колго-бутка бек туруп алган, бойыныҥ јаҥжыгуларын чебер улалтып апарып јаткан ӧмӧлик иштейт. Бӧлӱктиҥ јуучылдары спорттыҥ башка-башка бӱдӱмдери аайынча кала, республика кеминде ӧдӱп турган маргаандарда, анайда ок Сибирьдеги федерал округтыҥ первенстволорында једимдӱ туружат.

Спецназовецтер јайгы ла кышкы Спартакиадалардыҥ јаантайынгы туружаачылары, колдомдожып согужары ла табельный колмылтыктаҥ адары аайынча республикан маргаандардыҥ јаҥыс катап эмес јеҥӱчилдери болуп јат.

Россияныҥ УФСИН-ниҥ тактический адыш аайынча 2016 јылда ӧткӧн чемпионадында «Эдельвейстиҥ» ишчилери 2-чи јер алган. 2018 јылда Уралдыҥ ла Сибирьдиҥ бӧлӱктери ортозында эҥ артыктары болуп чыккан. Текшикомандалык зачетто алган баштапкы јер Россияныҥ чемпионадында туружар арга берет. Эмди јерлештерис ого белетенет.

Бӧлӱктиҥ ишчилери бойлорын профессионал кеминде тудар амадула јаантайын тазыктырынат. Олордыҥ ортозында краповый береттӱ уулдар база бар: Эркин Сопо, Александр Плесенников ло Анатолий Тозыяков. Уур-кӱч тазыктырулар јылдыҥ кандый ла ӧйинде бийик кырларда, тереҥ сууларда база ӧдӧт.

Мындый аҥылу ууламјылу бӧлӱктер эл-јоныстыҥ амырын јеткилдейт.

К. ЯШЕВ

ТОП

«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар

Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы

«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»

Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым