Jербойында бойы башкарынарыныҥ кӱни

20.04.2018

Jербойында бойы башкарынарыныҥ кӱни — муниципалитеттердиҥ ишчилериниҥ Россия Федерацияныҥ президентиниҥ 2012 јылдыҥ кичӱ изӱ айыныҥ 10-чы кӱнинде чыккан 805 таҥмалу Jарлыгыла јӧптӧгӧн окылу байрамы болуп јат.

Бу јаҥы байрам Россияныҥ кӱнтизӱзине јербойында бойы башкарынарыныҥ институдыныҥ учурын бийиктедерине, демократияны элбедерине ле граждан обществоныҥ ӧзӱмин ичкерледерине эрчимдӱ тебӱ берген деп айтсабыс, байла, јастыра болбос. Jаҥы байрам бистиҥ ороондо баштапкы ла катап 2013 јылда темдектелгенин эске алынадыс. Ол тушта бу байрамдык керек Екатерина II каанныҥ калаларга учурлалган Жалованный грамотазы 1785 јылда кепке базылганына учурлалган эди. Алтай Республикада бу байрам јылдыҥ сайын кандык айдыҥ экинчи јарымызында кӧдӱриҥилӱ айалгада темдектелет. Быјыл јаҥныҥ јербойындагы органдары оны алтынчы катап темдектеерге белетенет.

РФ-тыҥ президенти Владимир Путин јербойында бойы башкарынарыныҥ сурактарын јаантайын бойыныҥ ајарузында тудат. Президент «Бистиҥ текши амаду — јербойында бойын башкарынарын тыҥыдары, оныҥ акча-манат јанынаҥ таҥынаҥ башкарынарын элбедери. Муниципал структураларга билгирлери бийик специалисттер ле башкараачы ишчилер келерине јарамыкту айалгалар тӧзӧӧри. Албаты-јон муниципал программаларды ла ӱлекерлерди јӱрӱмде бӱдӱреринде туружарын бастыра јанынаҥ јӧмӧӧри болуп јат» деп, байла, тегиндӱ айтпаган. Jурт јерлердиҥ учурын кӧдӱрерине бистиҥ тергееде база јаан ајару эдилет. Jурт јаткандар бойлорыныҥ чыдуларын, тап-эриктерин билгир тузаланары јаан учурлу болгонын Алтай Республиканыҥ башчызы, башкарузыныҥ председатели Александр Бердников бу јууктарда муниципал тӧзӧлмӧлӧрдиҥ башкараачыларыла, јурт јеезелердиҥ јаандарыла, старосталарла болгон туштажуда база темдектеген.

Муниципал јаҥныҥ органдары эл-јонго эҥ ле јуук орган болуп јат. Оныҥ ижин Алтай Республиканыҥ муниципал тӧзӧлмӧлӧриниҥ соведи башкарат. 2017 јылдаҥ ала оныҥ структуразына јурт јеезелердиҥ чыгартулу улузы база кирген. Олор башка-башка бӧлӱктерде — јурттарды јарандырарында, јадын-јӱрӱмди амыр болзын деп јеткилдееринде, коммунальный иштерди ӧткӱреринде, јербойында социально-экономикалык ӧзӱмди бийиктедеринде эрчимдӱ иштеп јадылар.

Бӱгӱнги кӱнде Алтай Республикада каланыҥ бир округы, он муниципал тӧзӧлмӧ, тогузон бир јурт јеезе иштеп јат. Олор 246 јуртты ла каланы башкарат.

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина