Настройки отображения

Размер шрифта:
Цвета сайта:
Ностройка изображения
Ностройка изображения

Настройки

Алтайдын Чолмоны

Болужарга качан да белен

18.05.2018

Алтай Республикада јакшы керектерди бойыныҥ кӱӱниле эдеечилердиҥ ичкери јолы ӱчинчи сектордыҥ бӱдӱмиле бек колбуда ӧдӧт. Коммерциялык эмес организациялардыҥ ла јондык биригӱлердиҥ ижиниҥ тӧзӧгӧзи јакшы керектерди бойыныҥ кӱӱниле бӱдӱрери болуп јат.
Jакшы керектерди бойыныҥ кӱӱниле эдериниҥ ӧзӱми керегинде сурак республиканыҥ бӱдӱреечи јаҥындагы јондык советтердиҥ кыйалтазы јогынаҥ кӧрӧтӧн сурактарыныҥ тооломына кийдирилген.

Таланыҥ јакшыны бойыныҥ кӱӱниле эдеечилер ле јакшыны бойыныҥ кӱӱниле эдеечи организациялар мындый ууламјыларла иштейт: культурада, јонјӱрӱмдик корулаштыҥ системазында, экологияда, тындуларды корыыр бӧлӱкте, тӧрӧлчи кӱӱндӱ иште, јетирӱлердиҥ бӧлӱгинде, су-кадык јӱрӱм јӱрер бӧлӱкте, корпоратив бӧлӱкте, килемјиниҥ фондында, сакыбаган чочыдулу айалгаларды јоголтор бӧлӱкте.

Республиканыҥ јашӧскӱримниҥ политиказы, физический культура ла спорт аайынча комитеди 2017 јылдыҥ тулаан айында талада јакшы керектерди бойыныҥ кӱӱниле эдерин элбедип ӧскӱрери аайынча «јолдыҥ картазын» јараткан. Таланыҥ јашӧскӱримниҥ политиказы, јуучыл-тӧрӧлчи таскамал ла јииттерди черӱдеҥ озо белетеери аайынча тӧс јеринде јашӧскӱримниҥ организацияларына јетирӱлик јӧмӧлтӧ-болуш эдилет. Онойдо ок ол организацияларга грантовый јӧмӧлтӧ субсидия ажыра јетирилет, олор керектӱ немелерле јеткилделет.

Республикада бойыныҥ кӱӱниле јакшы керектерди эдеечилердиҥ «ДобРАцентр» деген тӧс јери 2017 јылдыҥ кӱӱк айынаҥ ала иштеп јат, ого текши республикадаҥ 50-неҥ ажыра волонтер кирет. «ДобРАцентрдиҥ» волонтерлоры јербойында ла республика кеминде ӧткӱрилип турган акцияларды, кӧдӱриҥилерди, фестивальдарды белетееринде ле ӧткӱреринде эрчимдӱ туружат. Темдектезе, Россияныҥ кӱнинде, калыктардыҥ најылыгыныҥ парадында, Jашӧскӱримниҥ кӱнинде, «Солоҥы-2017» деген экофестивальда, АР-дыҥ спортчыларыныҥ XVII јайгы олимпиадазында, спорттыҥ кышкы сезоныныҥ ачылтазында ла о. ӧ.

Республикада «Jеҥӱниҥ волонтерлоры» деген бастырароссиялык јондык кыймыгуныҥ талалык бӧлӱгиниҥ ижи эрчимдӱ ӧзӧт. Олор бастырароссиялык акцияларды, тӱӱкилик туштажуларды ӧткӱрет. Онойдо ок Улу Jеҥӱге учурлалган кӧдӱриҥилерди белетееринде туружат, ветерандарга болужат, кереестерди јазап, арутап јат. Jербойыныҥ да, талалык та учурлу керек-јарактарды белетееринде волонтерлор акту кӱӱндеринеҥ туружат. Ӧткӧн јылдыҥ кӱӱк айыныҥ 5-11 кӱндеринде Алтайдаҥ «Jеҥӱниҥ волонтерлорыныҥ» ӱч волонтеры Москвада ла Севастопольдо парадтарды белетееринде турушкан.

Алтай Республикадаҥ «Россияныҥ јашӧскӱрими» АИС ле «Россияныҥ јакшы керектерди бойыныҥ кӱӱниле эдеечилер» деген јетирӱлик платформалардыҥ порталында кӧдӱриҥилердиҥ ле јашӧскӱримниҥ регистрациязы эрчимдӱ ӧдӧт. Республикан кӧдӱриҥилердиҥ эҥ эрчимдӱ волонтерлорына сыйга корпоративный кеп-кийим (футболкалар, кепкалар, кыймыгуныҥ темдектӱ рюкзактары) алат.

Ӧткӧн јылдыҥ кандык айынаҥ ала кичӱ изӱ айына јетире республиканыҥ јашӧскӱриминиҥ коммерциялык эмес организациялар ла физический лицолор ортодо јонјӱрӱмдик учурлу ӱлекерлериниҥ кӧрӱ-маргааны белетелип ӧткӱрилген. Jеҥӱчилдер ӱлекерди јӱрӱмде бӱдӱрерине керектӱ јепселди алар.
Бистиҥ республиканыҥ адынаҥ јашӧскӱримниҥ ле ӱренеечилердиҥ Сочиде ӧткӧн XIX бастырателекейлик фестивалинде турушкан делегацияда 7 волонтер ло 38 туружаачы болгон.

Алтай Республиканыҥ ӱредӱ ле билим аайынча министерствозы јашӧскӱримниҥ политиказы, јуучыл-тӧрӧлчи таскамал ла јииттердиҥ черӱдеҥ озо белетенижи аайынча тӧс јерде волонтерлорды таскадары, ӱредери аайынча кӧдӱриҥилер ӧткӱрет. Онойдо ок республиканыҥ волонтерлорыныҥ школы ӧткӱрилет. Эрчимдӱ јииттерге бастырароссиялык, талалык кӧдӱриҥилерде, форумдарда туружар бӱдӱмји эдилген. Олор, темдектезе, волонтерлордыҥ бастырароссиялык следында, јашӧскӱримниҥ бастырароссиялык ӱредӱлик «Таврида», калыктар ортодогы јашӧскӱримниҥ «ТИМ «Бирюса» деген ле оноҥ до ӧскӧ форумдарында туруштылар. Алтай Республикадаҥ ӧткӧн јылда калыктар ортодо ло бастырароссиялык форумдарда 40-нӧҥ ажыра туружаачы эрчимдӱ турушкан.

Кӱӱк айдаҥ ала јаҥар айга јетире «Доброволец России-2017» деген бастырароссиялык кӧрӱ-маргаан 5 бӧлӱкле мындый ууламјыларла ӧтти: «Волонтерство Победы», «Социальное волонтерство», «Событийное волонтерство», «Медицинское волонтерство», «Волонтерство в сфере культуры», «Волонтерство в чрезвычайных ситуациях», «Экологическое волонтерство», «Организатор добровольчества», «Серебряное волонтерство».
Jакшы керекти бойыныҥ кӱӱниле эдеечиниҥ кӱнинде, 2017 јылдыҥ јаҥар айыныҥ 5-чи кӱнинде, талада республиканыҥ јакшыны бойыныҥ кӱӱниле эдеечилердиҥ следы болгон. Эҥ артык волонтерлор ло бойыныҥ кӱӱниле баштаҥкай эдеечилер кайралдаткан.

Алтай Республиканыҥ волонтерлоры јакшыны бойыныҥ кӱӱниле эдеечилердиҥ Москвада јаҥар айдыҥ 4-5 кӱндеринде ӧткӧн бастырароссиялык форумында турушкан. Республиканыҥ делегациязына «Доброволец России-2017» кӧрӱ-маргаанныҥ талалык бӧлӱгиниҥ ӱч јеҥӱчили Анастасия Аманчина, Алексей Тюлепергенов ло Арсений Некрашевич «Юный доброволец» деген гран-приниҥ ээлери кирген. Олор ончозы балдардыҥ «Добрята» деген добровольческий организациязыныҥ эрчимдӱ турчылары.

Россияныҥ волонтерлорыныҥ биригӱзинде јакшыны бойыныҥ кӱӱниле эдеечилердиҥ бастырароссиялык форумы тӧс учурлу керек болгон. Форум ӧйинде ӱредӱлик ле иштеер программаларла коштой, волонтерлордыҥ ижиниҥ ченемелиле таныштыру ӧткӧн. Онойдо ок јакшыны бойыныҥ кӱӱниле эдеечилердиҥ кыймыгузыныҥ ӧзӱмине јарамыкту кӱрее-куучындар, мастер-класстар база ӧткӧн.

Волонтерлордыҥ шылтузында текши кӧдӱриҥилерди ӧткӱрериниҥ чыҥдыйы бийиктеген. Jиит улусты јашӧскӱримниҥ государстволык политиказын јӱрӱмде бӱдӱрерине јилбиркедери, эрчимдӱ туружарын јӧмӧӧри ӧдӧт. Jаш улус обществоныҥ јӱрӱминде акту кӱӱнинеҥ ле эрчимдӱ туружары јанынаҥ иштиҥ бӱдӱмдериниҥ учурын, чыҥдыйын, кемин кӧдӱрери аайынча јаан иш ӧткӱрилет.

АР-дыҥ ӱредӱ ле билим аайынча министерствозыныҥ пресс-службазы

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина