Настройки отображения

Размер шрифта:
Цвета сайта:
Ностройка изображения
Ностройка изображения

Настройки

Алтайдын Чолмоны

Туралардыҥ, јолдыҥ темдектериниҥ сурактары кӧрӱлген

22.05.2018

Алтай Республиканыҥ башчызы Александр Бердниковтыҥ башкартузыла тергеениҥ башкарузыныҥ ээчиде јууны ӧтти. Министрлердиҥ кабинеди тогус сурак шӱӱжип кӧргӧн — башкаруныҥ јӧптӧриниҥ ле јакаандарыныҥ ӱлекерлерин, Алтай Республикада аргачылардыҥ тап-эриктерин корыыры аайынча чыдулу чыгартулу кижиниҥ 2017 јылдагы ижи керегинде докладын.

АР-дыҥ тергеелик ӧзӱм аайынча министри Николай Кондратьев республикан башкаруныҥ бир канча јакаандарыныҥ ӱлекерлерин шӱӱжӱге чыгарган, ол тоодо «Кӧп квартираларлу тураларды ла кыймыктатпас ар-јӧӧжӧниҥ ӧскӧ дӧ объекттерин јӧмӧжип тударында туружары, РФ-тыҥ јасакчы акттарына кубулталар кийдирери керегинде» Федерал јасакты Алтай Республикада бӱдӱрери керегинде документтиҥ ӱлекерин ле Сибирьдеги федерал округта «тӧгӱндеткен» дольщиктердиҥ курч сурактарын аайлаштырары јанынаҥ окружной јуундардыҥ протоколдорын.
Министерствоныҥ јетирӱзиле, тураларды јӧмӧжип (долевой) тударында јасакберимди канайда бӱдӱрип турганы аайынча шиҥжӱ иш 2017 јылда тергеениҥ он объегинде ӧткӱрилген. Шиҥжӱ иш толо кеминде ӧткӧн, беш кижи административный каруузына тургузылган.

2017 јылдыҥ чаган айыныҥ 1-кы кӱнинде Федерал јасактыҥ јаҥы некелтелери ийде-кӱч алынган деп, Николай Кондратьев темдектеген. Эмди шиҥжӱ ӧткӱреечи орган јӧмӧжип тура тударыныҥ баштапкы јӧптӧжӱзи тургузылгалакта, застройщикке ол бойы ла ӱлекер декларация ээжи-некелтелерге келижип турганы керегинде јӧп-заключение берип јат. Андый јӧп јок болзо, ар-јӧӧжӧгӧ тап-эриктиҥ государственный регистрациязын ӧткӱрип турган орган тура-объектти јӧмӧжип тударыныҥ јӧптӧжӱзин регистрировать эдеринеҥ мойноп ийер. Андый кубулталар бӱдӱмји јок застройщикти озолондыра илезине чыгарып ийер арга берер.

Тургуза ӧйдӧ Чаптыновтыҥ адыла адалган оромдогы 34-чи таҥмалу тураны тударын оноҥ ары улалтары јанынаҥ сурак аайлаштырылып калган. Анайда ок Строительдердиҥ оромындагы 2/2 таҥмалу тураны подрядчикке тудум иштерди учына јетирерине берери кӱӱк айдыҥ 25-чи кӱнинде ӧдӧр.
РФ-тыҥ Президентиниҥ граждандарды јарамыкту тураларла јеткилдеери ле кӧп балдарлу билелерге инфраструктурала јеткилделген јер-участоктор берериле колбулу тура-коммунальный јеткилдештердиҥ чыҥдыйын бийиктедери керегинде Jарлыгын бӱдӱрери јанынаҥ ӧдӱп турган иштер керегинде јетирӱни министр база эткен.
Министерствоныҥ јетирӱзиле, 2018 јылдыҥ кандык айыныҥ 1-кы кӱнинде болгоныла, бистиҥ тергееде јадып турган кӧп балдарлу билелердиҥ тоозы 7754. Jердиҥ участогын алар угузу бичикле бу билелердиҥ 3844-и баштанган, 1732 биле (угузу бичик бергендердиҥ 45,1 проценти) јердиҥ участокторын алып алган.

Тергеелик јасакберимле болзо, муниципал тӧзӧлмӧлӧрдиҥ бюджеттерине јерлердиҥ участокторын инженерный инфраструктурала јеткилдеери аайынча чыгымдарга софинансирование эдип, субсидиялар берилет. Ӧдӱп јаткан јылда республикан бюджеттеҥ андый иш-ууламјыга 21764 муҥ салковой чыгарары темдектелген. Jерлердиҥ 140 участогын инженерный инфраструктурала јеткилдеери планга кийдирилип калган.

Оноҥ АР-дыҥ тергеелик ӧзӱм аайынча министри Президенттиҥ граждандарды јарамыкту тураларла јеткилдеери ле улусты эски туралардаҥ кӧчӱрери аайынча тура-коммунальный јеткилдештиҥ чыҥдыйын бийиктедери керегинде Jарлыгын бӱдӱрери јанынаҥ кандый иштер ӧдӱп турганы керегинде айткан. Тергеелик адылу программала болзо, кӧп квартираларлу 66 турадагы 740 квартирадаҥ 1890 кижини кӧчӱрер керек болгон.
Бу ишти ӧткӱрерине чыгарган акчаныҥ кеми 838,7 миллион салковой, бу акчаныҥ 561,8 миллион салковойы (67%) — ЖКХ-ныҥ фондыныҥ акчазы, 173,9 миллионы (21 %) — субъекттиҥ, 95,1 миллионы (11%) — муниципал акча ла 7,8 миллион салковойы (1%) — инвестордыҥ акчазы.

Программа иштеген ӧйдиҥ туркунына (2013-2017 јылдар) текши кеми 22530,23 квадратный метр туралардагы 721 квартирадаҥ 1858 кижи кӧчӱрилген.
Сакыбаган айалгалардаҥ улам (јаргылашту блааш-тартыжу) текши кеми 547,10 квадратный метр тураларда 19 квартираныҥ улузы кӧчӱрилбеген. Ол квартиралар кӧп квартираларлу ӱч турада, олордо 32 кижи јадат.
Кандык айдыҥ 1-кы кӱнинде болгоныла, сакыбаган айалгаларды ајаруга алза, Алтай Республикада адылу кӧргӱзӱ 100 процентке бӱткен.

Николай Кондратьев анайда ок РФ-тыҥ Президентиниҥ ӱредӱлик организациялардыҥ јанында јолдордо јеткер болбозын јеткилдеери аайынча јакылтазын бӱдӱрери канайда ӧдӱп турганы керегинде јартамал база эткен.
Республикада јойу улус јолдорды кечетен аҥылу јерлердиҥ (пешеходный переходтор) тоозы 711, ол тоодо федерал учурлу јолдордо — 96, тергеелик — 264, јербойында — 351. Jолдорды кечетен андый 235 јер јазалган (федерал учурлу јолдордо — 96, тергеелик — 69, јербойында — 70).

Ӱредӱлик учреждениелердиҥ јанында јолдорды јойу улус кечетен јерлердиҥ тоозы 346 (федерал учурлу јолдордо — 10, тергеелик — 80, јербойында — 256), олордыҥ 164-и бӧлӱктей јазалган, 84-и бӱткӱлинче јазалган.
2016 јылдаҥ ала 2018 јылга јетире ӧйдиҥ туркунына бу ишти ӧткӱрерине республикан бюджеттеҥ муниципал тӧзӧлмӧлӧргӧ ӱредӱлик учреждениелердиҥ јанында јолдорды јойу улус кечерине келиштирте јазаарына 17649 муҥ салковой акча чыгарылган. Бу ишти ӧткӱрерине ӱзеери 12910 муҥ салковой керек.

Тергеениҥ башчызы Александр Бердников јолдордо јеткер болдыртпазын јеткилдеери аайынча иштердиҥ учуры јаан болгонын аҥылап темдектеген. Муниципал тӧзӧлмӧлӧргӧ школдордыҥ јанында јолдорды јойу улус кечер кажы ла јердиҥ ӱлекер документациязын белетезин деген шӱӱлте эдилген.

Алтай Республиканыҥ физический комитет ле спорт аайынча комитединиҥ Ээжизине кубулталар кийдирилген. Документти федерал јасакберимге келиштирткендер, јартап айтса, спортто допинг тузаланарын болдыртпазы ла оныла тартыжары аайынча јамылу кижи ведомстводо чокымдалган. Анайда ок тарифтер аайынча комитеттиҥ Ээжизине кубулталар кийдирилген. Ведомствого јада калган улустыҥ мӧҥкӱзин кӧдӱрери јанынаҥ быжулалган јеткилдештердиҥ бааларын јӧптӧштирери аайынча чыдулар јӧптӧлгӧн.

АР-дыҥ башкарузыныҥ пресс-службазы

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина