Балдардыҥ јайгы амыралтазы

29.05.2018

Алтай Республиканыҥ башчызы, башкарузыныҥ председатели Александр Бердников балдардыҥ јайгы амыралтазына белетеништӱ ишке учурлалган јуун ӧткӱрген. Балдардыҥ јайгы амыралтазы кичӱ изӱ айдыҥ баштапкы кӱндеринде башталар.

«Алтай Республиканыҥ школдорында ӱредӱлӱ јыл божоп јат. Эмди бистиҥ алдыста балдардыҥ јайгы амыралтазын јакшы кеминде ӧткӱрер јаан иш туруп јат. Бюджет кӱч айалгада да болзо, былтырга кӧрӧ, бу керектерге ӱзеери акча-манат чыгарылган. Бӱгӱн бис балдар амырайтан ла су-кадыгын орныктыратан лагерьлерди ишке јарадары аайынча шиҥжӱниҥ турулталарын кӧрӱп јадыс. Олордо ӧрт болдыртпазын јеткилдеери, јондык ээжини корыыры, аш-курсакла јеткилдеери, бастыра бар јепселдерди, уйуктаар кыптарды белетеери аҥылу шиҥжӱде тудулып јат. Бастыра иштер тургузылган ӧйинде бӱдӱп туру», — деп, республиканыҥ башкараачызы айткан.

Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ председателиниҥ ордынчызыныҥ ижин бӱдӱреечи Роман Птицынниҥ айтканыла, 2018 јылдыҥ јайында балдардыҥ јайгы амыралтазын тӧзӧп ӧткӱреринде 232 организация туружары темдектелет. Ол тоодо јурттардыҥ тыштында балдар коногына јӱрӱп амыраар ла балдардыҥ су-кадыгын орныктарар 14 лагерь ле тӧс јерлер, балдар коно-тӱне јӱрер 4 лагерь, балдар тӱште јӱрӱп амыраар 169 лагерь, аҥылу профильный 5 лагерь, иштеер ле амыраар 1 лагерь, палаткаларда јадып амыраар 39 лагерь иштеер.

Балдардыҥ јайгы амыралтазыныҥ сезоны 2018 јылдыҥ кичӱ изӱ айыныҥ 1-кы кӱнинде башталар. Бу ӧйдӧ ачылып иштейтен лагерьлер — текши ӱредӱлӱ организацияларда тӧзӧлгӧн лӧ олордо балдар тӱште јӱретен 151 лагерь, балдардыҥ су-кадыгын орныктырар «Космос» деп ӱредӱлӱ тӧс јер. Су-кадыкты орныктырар ла амыраар арткан учреждениелер кичӱ изӱ айдыҥ 20-чи кӱнине јетире ачылып, ижин баштаар учурлу. Балдарыҥ 2018 јылдагы амыралтазына, су-кадыгын орныктырарына ла туза-турулталу ишле јеткилдеерине 79,8 млн. салковой чыгарылган.
23 102 бала су-кадыгын орныктырар ла кӱӱнзегендери ишле јеткилделер, ол тоодо 13 820 бала јӱрӱмниҥ кӱч айлагазына кирген балдар болуп јат. Коногына јадып амыраар лагерьлерде јӱрген балдардыҥ јеткер јок болорын јеткилдеер амадула су-кадыкты орныктырар ончо учреждениелерде видеошиҥжӱниҥ системазы, полицияны алдыртар кнопка тургузылган, лагерьлердиҥ јерлерин каруулдаш ӧткӱреечи таҥынаҥ предприятиелердиҥ ишчилери, штатный каруулчыктар каруулдаары тӧзӧлгӧн.

Алтай Республиканыҥ экономикалык ӧзӱминиҥ ле туризмниҥ министриниҥ ижин бӱдӱреечи Вячеслав Тупикинниҥ јетирӱзиле, тергеениҥ туроператорлорына балдардыҥ туружып турган јол-јорыктарыныҥ маршруттарыныҥ тургузылган паспортторын табыштырары керегинде баштану аткарылган. Оныҥ амадузы балдар туружатан јол-јорыктардыҥ маршруттарын талдаары, јарадары ла Алтай Республиканыҥ окылу порталында јарлаары болуп јат. Оныҥ чокымдаганыла, бу маршруттардыҥ тооломы кыйалтазы јок бӱдӱретен эмес, јӱк шӱӱлтедий тоолом болор.
Александр Бердников јайгы лагерьлерде аҥыу ајару тӧрӧлчи кӱӱнге ле экологиялык таскамалга эдер јакылта эткен.
«Балдарды Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ ветерандарын, фронтовиктердиҥ тул арткан эпшилерин, јаан јашту улусты кичееп кӧрӧр ишке тартары пландалат. Онызы бистиҥ балдарда килеер ле каруулу болор кӱӱн-тап таскадар амадула эдилип јат. Jаан ајару байлу, эрјинедий агару јерлерди арутаарына эдилер учурлу. Ада-энелер балдары мындый јакшы керектерде туружарына, олорды иштиҥ дисциплиназына ӱредерине удулашпас деп бӱдедим», — деп, тергеениҥ башчызы Александр Бредников темдектеген.

Башчыныҥ јакылтазыла, балдардыҥ јайгы амыралтазыныҥ учреждениелеринде иштерди аймактардыҥ јаандары айында бир катап бойлоры шиҥжӱлеер, аймактардыҥ јаандарыныҥ ордынчылары дезе, кажы ла онкӱндӱкте, муниципал тӧзӧлмӧлӧрдиҥ ӱредӱлик башкартуларыныҥ јаандары кажы ла неделеде бойлоры шиҥжӱлеер учурлу.
Кӱӱк айдыҥ 30-чы кӱнине јетире ведомстволор ортодогы комиссия, јурттардыҥ тыштында балдардыҥ амыраар учреждениелеринде јеткер јок болорыныҥ стандарттары аайынча, су-кадыкты орныктырар органиазцияларды ишке белени јанынаҥ кӧрӱп, иштеерине јарадар. Jайдыҥ туркунына шиҥжӱ-шиҥдештӱ органдардыҥ чыгартулу улузы учреждениелердиҥ ижин шиҥжӱде база тудар.

(Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ пресс-службазы)

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина