Футболло телекейлик чемпионат-2018

08.06.2018

ФИФА-ныҥ футболло 21-чи телекейлик чемпионады бистиҥ ороондо быјыл кичӱ изӱ айдыҥ 14-чи кӱнинеҥ ала јаан изӱ айдыҥ 15 кӱнине јетире ӧдӧр. Россия футболло телекейлик чемпионатты бойыныҥ тӱӱкизинде баштапкы ла катап ӧткӱрип јат. Чемпионат анайда ок Кӱнчыгыш Европада, јер-телекейдиҥ эки бӧлӱгиниҥ — Европаныҥ ла Азияныҥ јеринде баштапкы катап ӧткӱрилип јатканын темдектеер керек. Телекейлик бу маргаан бистиҥ ороонныҥ 11 калазында 12 стадиондо ӧдӧр. Бу чемпионат ӧйинде видеоповтордыҥ системазы баштапкы катап тузаланылар.

ФИФА 2009 јылдыҥ тулаан айыныҥ 18-чи кӱнинде угусканыла, 2018/2020 јылдарда чемпионаттар ӧткӱрерине 9 узугу бичик келген болгон. Угузу бичиктер аткарган ороондордыҥ тоозында Австралия, Англия, Индонезия, Мексика, Россия, США, Япония, Португалия ла Испания (ӧмӧ-јӧмӧ угузу бичик), Бельгия ла Нидерланды (ӧмӧ-јӧмӧ угузу бичик). ФИФА-ныҥ континенттердиҥ ротациязы керегинде ээжизиле башкарынып, турнирди ӧткӱрери учун тартыжуныҥ тооломынаҥ Азияныҥ (ол тоодо Австралия) ла Американыҥ ороондорын уштып ийгендер. Кызу тартыжуныҥ кийнинеҥ, 2010 јылдыҥ јаҥар айыныҥ 2-чи кӱнинде чемпионатты ӧткӱрери Россияга берилгенин Цюрихте јарлаган. Ӱнбериштиҥ уч-турулталарыла Россия экинчи турда ӱндердиҥ јарымызынаҥ кӧбин алып, бу тартыжуда јеҥӱчил болуп чыккан.

Чемпионатта мынаҥ озогы чемпионаттардыҥ јеҥӱчили болгон 8 команданыҥ јетӱзи туружар — јӱк ле Италияныҥ командазы турушпас. Мынаҥ озогы эки чемпионатта телекейдиҥ чемпионы болгон 8 команданыҥ бастыразы турушкан. Jаан маргаанда Исландияныҥ ла Панаманыҥ јуунты командалары баштапкы катап туружып јат.
Маргаандар ӧдӧтӧн калалар: Москва, Калининград, Санкт-Петербург, Нижний Новгород, Волгоград, Казань, Самара, Саранск, Ростов-на-Дону, Сочи, Екатеринбург. Чемпионаттыҥ ачылта матчы ла финалы Москвада «Лужники» стадиондо ӧдӧр. Jарымфинал матчтардыҥ бирӱзи Санкт-Петербургта, экинчизи — Москвада ӧткӱрилер.

Чемпионаттыҥ окылу таҥма-эмблемазыла баштапкы таныштыру 2014 јылдыҥ ӱлӱрген айыныҥ 28-чи кӱнинде РФ-тыҥ Баштапкы каналыныҥ «Вечерний Ургант» деген программазында ӧткӧн. Турнирдиҥ таҥмазыныҥ таныштырузында ФИФА-ныҥ президенти Йозеф Блаттер, Россияныҥ спорт аайынча министри Виталий Мутко ло 2006 јылдагы чемпионаттыҥ эҥ артык футболчызы итальянец Фабио Каннаваро турушкан болгон.

Турнирдиҥ таҥмазында ФИФА-ныҥ Телекейлик кубогыныҥ сӱри билдирет. Ак-айасты јеҥгени, иконопись ле футболго сӱӱш — логотиптиҥ тӧзӧлгӧзи болот.

ЧМ-2018-тиҥ окылу талисманы Забивака деген бӧрӱчек, гимни американ кожоҥчы Джейсон Деруло кожоҥдойтон Colors деген композиция.

Телекейлик чемпионаттыҥ финал турниринде 32 команда туружар. Бистиҥ ороонныҥ јуунты командазы А группада ойноор. Бу группага Россия, Саудовский Аравия, Египет ле Уругвай кирет. Бистиҥ команда ла Саудовский Аравияныҥ командазы ортодо баштапкы ойын турнирдиҥ ачылта кӱнинде, кичӱ изӱ айдыҥ 14-чи кӱнинде, Москвада 18 саатта (Москваныҥ ӧйиле) ӧдӧр. Россияныҥ командазыныҥ оноҥ арыгы ойындары: кичӱ изӱ айдыҥ 19-чы кӱнинде Египеттиҥ командазыла, кичӱ изӱ айдыҥ 25-чи кӱнинде Уругвайдыҥ командазыла туштажар. Оноҥ арыгы ойындарда кемдер туружары баштапкы ойындардыҥ уч-турулталары аайынча ӧдӧр.

(Электрон СМИ-лердеҥ)

ТОП

«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар

Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы

«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»

Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым