Алтын Кӧлди корыырыныҥ сурагы

24.07.2018

Алтай Республиканыҥ башчызы Александр Бердников бу кӱндерде ишмекчи јорыкла Москвада болгон. Ол федерал башкаруныҥ тергеелик ӧзӱм аайынча комиссиязыныҥ јуунында турушкан ла онойдо ок Алтын Кӧлди корыыры јанынаҥ ӱлекерле талабыска баштапкы бӧлӱк акча чыгарырыныҥ сурагы јанынаҥ куучындар ӧткӱрген.

Башкаруныҥ тергеелик ӧзӱм аайынча комиссиязыныҥ јууны јаан изӱ айдыҥ 17-чи кӱнинде ӧткӧн. Jуунды башкаруныҥ вице-премьери Виталий Мутко башкарган.

Jуунда РФ-тыҥ субъекттеринде 2019 јылга ла пландалган 2021 јылга јетире ӧйгӧ акча-манатла јеткилдешти дотациялар ӱлеп теҥдештирериниҥ сурагы шӱӱжилди. Онойдо ок тергеелердиҥ ле муниципалитеттердиҥ калан тӧлӧӧринде јеҥилтелериниҥ тузазын шиҥдеер ӱлекер ле талалардыҥ национальный ӱлекерлерде туружары шӱӱжилген.

Национальный ӱлекерлер белетеери јанынаҥ иш кӧнӱ башталып калган. РФ-тыҥ башкарузы оны бу јылдыҥ ӱлӱрген айыныҥ 1-кы кӱнине јетире бӱдӱрип салар. Бу иш бюджеттиҥ аайыла тӱгезе колбулу барар. Башка-башка ууламјыларла эдилген национальный ӱлекерлер бюджеттиҥ ӱлекериле кожо јазалар. Олордо федерал ле субъекттер кеминде ӧдӧтӧн иштер чокымдалар. Кажы ла ӱлекерди бӱдӱреринде тергеениҥ ле федерал министерствоныҥ (ууламјы кандыйына келижип турган) ортозында јӧптӧжӱ тургузылар.

Башкаруныҥ председателиниҥ ордынчызы Виталий Мутконыҥ айтканыла, кӱӱк айда РФ-тыҥ президентиниҥ јакаанында кӧрӱлген 12 национальный ӱлекердиҥ ижин бӱдӱрерге, 8 триллион салковой акча чыгарылар аргалу. Акча-манаттыҥ кӧп сабазы ӱредӱлик ле су-кадыктыҥ тӧзӧлмӧлӧриниҥ материально-технический тӧзӧгӧзин тыҥыдарына барар.

Ишмекчи јорык ӧйинде Александр Бердников РФ-тыҥ президентиниҥ болушчызы Игорь Левитинле, Федерация Совединиҥ председателиниҥ баштапкы ордынчызы Николай Федоровло, Федерация Совединиҥ бюджет ле акча-манаттыҥ рыногы аайынча комитединиҥ председатели Сергей Рябухинле, Госдуманыҥ бюджет ле каландар аайынча комитединиҥ председатели Андрей Макаровло тушташты.

Бу туштажуларда РФ-тыҥ башкарузыныҥ 2018 јылда Минстройго артыктап белетеген акчаныҥ кӧмзӧзинеҥ акча чыгарары керегинде јакаанныҥ ӱлекериниҥ сурактары шӱӱжилди. Бу ӱлекерле акча-манат Алтын Кӧлди орныктырары, корыыры ла ого келиштире јерлердиҥ ӧзӱми јанынаҥ иштерге чыгымдалар.

«Бу РФ-тыҥ президенти Владимир Путинниҥ чике јакылтазыла ӧдӱп јаткан ӱлекерди бӱдӱрерине Алтай Республика быјыл баштапкы 100 млн салковой акчаны аларын бӱдӱрериниҥ эп-аргалары јарт чокымдалды» — деп, тергеебистиҥ башчызы айтты.

Тургуза ӧйдӧ Алтын Кӧлди јараттай турган Иогач ла Артыбаш јурттарда орныктыру иштердиҥ аайы озолондыра шӱӱжилет. Онойдо ок кӧлдиҥ јарадында амырап, базып јӱрерге эптӱ јерлер јазалары быјыл башталар.
Алтын Кӧл — Туулу Алтайда туризмниҥ тӧс јерлериниҥ бирӱзи. Ого јылдыҥ ла ондор муҥ тоолу кире кижи амырап келет. Jербойындагы улус туристтерди суула јӱзер моторлу кемелерле, катерлерле тартат. Бу јӱзер оогош кемелердиҥ тоозы јылдыҥ ла кӧптӧйт.

«Кӧлгӧ каршу болбозын деп, јурттардагы кӧлдиҥ јарадында амырап, базып јӱрерге эптӱ јерлер, пирстердеҥ башка онойдо ок јӱзер јазалдардыҥ чыҥдыйыныҥ айалгазын шиҥдеер аҥылу јер белетелер. Мындый јер јазалары јӱк экологияга эмес, онойдо ок кижиниҥ јӱрӱмин корыырында тузазын јетирер» — деп, А. Бердников темдектеди.
Башчы бу ӱлекерди бӱдӱрер иштер канча јылдарга ӧдӧрин ле оны бӱдӱрери канайда ӧдӱп турганын бистиҥ республиканыҥ башкартузы аҥылу ајаруда тударын темдектейт.

АР-дыҥ башкарузыныҥ пресс-службазы

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина