Сӱрее-чӧпти ылгаштыра јуур керек

31.07.2018

Текшироссиялык албаты фронттыҥ Алтай Республикадагы эрчимдӱ туружаачылары јербойында сӱрее-чӧпти ылгаштыра јуурын, вторсырьеныҥ переработказын баштаарын јӧмӧйт.

Кату коммунальный таштанчыларды (ТКО) јуурыла, ылгаштыра бӧлиириле, оноҥ не-немелер эдериле колбулу суракты олор бойыныҥ шиҥжӱзинде тудат. Бу кӱндерде ОНФ-ныҥ чыгартулу улузы ТКО-ныҥ переработказы аайынча Горно-Алтайсктагы цехте болгон.

Аргачы кижи улустаҥ пластиковый болуштопторды, чаазынды, картонды ла шилди садып аларын цехтиҥ јеринде тӧзӧгӧн. Керектиҥ аайы мынайда тӧзӧлгӧнин билип тура, ОНФ-ныҥ улузы јууп алган макулатураны ла пластиковый болуштопторды бери табыштырарга кожо апарган.

Аргачы Александр Нартовло Албаты фронттыҥ улузы былтыр сӱрее-чӧпти јуурын, ылгаштырарын, переработказын тӧзӧӧриле колбулу сурак јанынаҥ шиҥжӱ ӧткӱрип турала танышкан. Бу шиҥжӱ иш ОНФ-ныҥ «Генеральная уборка» деген ӱлекери аайынча ӧткӱрилген болгон. Аргачыла калганчы туштажу 2017 јылдыҥ кӱчӱрген айында, качан ол ижине керектӱ кып-тура бедиреп турган тушта ӧткӧн. Оноҥ бери оныҥ ижинде бир канча солунталар болуп калтыр.
Аргачыныҥ айтканыла, ол беш кире производственный кыптарды солыйла, бу јанынаҥ курч сурагыла Горно-Алтайсктыҥ мэриязына баштанган. Болуш мэрияныҥ јанынаҥ болгон деген.

«Бӱгӱн бис таштанчылардаҥ белен продукция — тротуардыҥ плиткаларын, бордюрларды, черепицаны, водостокторды эдип чыгарары аайынча иш ӧдӱп турганын кӧрӧдис. 2019 јылдыҥ чаган айыныҥ 1-кы кӱнинеҥ ала ороонныҥ бастыра тергеелери таштанчылар јанынаҥ јаҥы системага кӧчӧр учурлузын ајаруга алза, бу сӱрекей керектӱ ле јаан учурлу иш. Государствоныҥ алдында сӱрее-чӧптӧҥ не-немелер эдип чыгарарын 80 процентке јетире кӧптӧдӧр, полигонго аткарылып, анда кӧмӱлип турган таштанчылардыҥ кемин астадар деген јаан иш-амаду туруп јат. Бистиҥ республикада јаҥыс ла таштанчылардыҥ переработказыла иштеп турган эмес, је анайда ок экологиялык айалганы јарандырары јанынаҥ иштеп турган аргачылар тоолу ла» — деп, ОНФ-ныҥ Алтай Республикада тергеелик штабыныҥ турчызы Майя Шурова темдектеген.

Вторсырьеныҥ переработказыныҥ бӧлӱгинде бизнести јилбиркедерге, јӧмӧлтӧни субсидиялар ла јеҥилтелер ажыра эдер керек деп, ол айткан. «Баазы 1,5 миллион салковой јазалды кижи бойыныҥ таҥынаҥ кӧлӱгин сатканынаҥ алган акчала, банктаҥ алылган заемный акчала садып алган. Бу кижи јӱк ле бойына ла бойыныҥ аргаларына иженет. Цехтиҥ туразын јазаарына ле јылулаарына база ӱзеери акча керек болор. Бу турада керек дезе кӧзнӧктӧр дӧ јок. Jазалдарды садып аларга болуп, банктаҥ алылган акчаныҥ кандый да проценттерин тӧлӧӧрине болуш эдилген болзо, сӱрекей јакшы болор эди» — деп, А. Шурова айдат.

ТКО-ло иштеерин кӧндӱктирери, таҥынаҥ бизнести јилбиркедери јанынаҥ јуулган шӱӱлтелер тергеениҥ башкараачызына аткарылган.

ОНФ-ныҥ Алтай Республикадагы тергеелик бӧлӱгиниҥ испокомы

ТОП

Положение Конкурса на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины Тюгай

УТВЕРЖДАЮ Приказом главного редактора АУ РА «Редакция газеты «Алтайдыҥ Чолмоны» от _____________ № Триянова С В. Положение Конкурса на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины ТЮГАЙ Объявлен Конкурс на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины Тюгай. Организатор: редакция республиканской газеты «Алтайдыҥ Чолмоны» (далее Редакция). К участию приглашаются обучающиеся 4-11 классов общеобразовательных школ Республики Алтай.

Эл Курултайдыҥ эҥ артык jосокчылар талдаарына jарлаган конкурсына туружары башталды

Парламенттиҥ сыйы учун мӧрӧй республиканыҥ ӱредӱлигине jаан камаанын jетирген школдоҥ озогы, ӱзеери, текши ле профессионал бӱдӱмдерлӱ учреждениелердиҥ ӱредӱчилери ортодо ӧдӧр. Эл Курултайдыҥ спикери Эжер Ялбаковтыҥ jартаганыла, быjыл берилетен сыйдыҥ кеми 100 муҥ салковой ло лаураттардыҥ тоозы экидеҥ тӧрткӧ кӧдӱрилген. Бу конкурс jаҥыс ла сый учун, акча учун jарлалбаган, конкурстыҥ jеҥӱчилдериле туружаачылары jосокту ижиле jашӧскӱримди ӱредеринде

Алтайыстыҥ курчузы бек болзын, Албатызы эзен-амыр јатсын…

Алтай албаты бӱдер чагынаҥ ала ада-ӧбӧкӧлӧриниҥ јаҥдаган јаҥынаҥ бек тудунып, јаҥжыккан чӱм-јаҥдарын кандый да ӧйдӧ (Чагаа-Байрам, Јажыл Бӱрдиҥ, Сары Бӱрдиҥ мӱргӱӱлдери ле о. ӧ.) ӧткӱрет. Алтайыныҥ сынына чыгып, јаламазын буулап, Акка-Кӧккӧ, Агару Јайаанына баштанып, кӱндӱӱ-кӱреезин салып, алкыш-быйанын айдат. Амыр-энчӱ, токуналу јадын-јӱрӱм, бала-баркага ачык јол, мал-ажы ардак, тыш туруп, арбыдап ӧссин деп айдынат-алканат. Алтайыста јажыл јай.