Настройки отображения

Размер шрифта:
Цвета сайта:
Ностройка изображения
Ностройка изображения

Настройки

Алтайдын Чолмоны

Монополияла тартыжарын тыҥыдар

03.08.2018

Алтай Республиканыҥ башчызы Александр Бердников монополияла тартыжар федерал службаныҥ јааныныҥ ордынчызы Виталий Королевтыҥ турушканыла ээчиде база бир јуун ӧткӱрди. Jуунда конкуренцияга учурлалган сурактар кӧрӱлген.

Jуунныҥ ижинде анайда ок монополияла тартыжар федерал службаныҥ тергеелик бӧлӱгиниҥ јааны Андрей Гостюшев, республиканыҥ башкарузыныҥ министерстволорыныҥ, ведомстволорыныҥ, јондык биригӱлердиҥ ле аргачылардыҥ бирлигиниҥ чыгартулу улузы турушкан. Александр Бердников иш јанынаҥ маргыжатаны Россияныҥ экономикалык ӧзӱминде сӱрекей јаан учурлу болгонын ороонныҥ президенти Владимир Путин айткан деп темдектеген. Конкуренцияны ӧскӱрери бистиҥ республикада инвестицияныҥ ла экономиканыҥ сурактарыла кожо баштапкы јерде туруп јат. Башкару бу сурактарга јаан ајару эдет.

Jуунда конкуренцияныҥ сурактарында государствоныҥ политиказы керегинде Россияныҥ монополияла тартыжары аайынча службазыныҥ јааныныҥ ордынчызы Виталий Королев куучындаган. Ороондо оны 2018-2020 јылдарга јетире ӧскӱрериниҥ аҥылу планы иштеп јат. Ведомствоныҥ јааныныҥ ордынчызы бу документти јаан учурлу деп айткан. Государствоныҥ јӧптӧгӧн планында тузаланаачылардыҥ керексинижи, экономиканыҥ тузазы, конкуренцияныҥ арга-чыдулары ла экономиканыҥ башка-башка кемдӱ ууламјыларын ӧскӱрери керегинде толо ло элбеде айдылган.
Россияныҥ тергеелеринде конкуренцияныҥ ижи канайда ӧдӱп турганын јартап аларга, экономиканыҥ 41 бӧлӱгиниҥ ас ла болзо, одус ӱчӱзин ӧрӧ тартып, керектӱ кемине јетирер керек. Виталий Королевтыҥ темдектегениле, бистиҥ тергееде экономикадагы конкуренцияны јылгырладар бастыра аргалар бер: «Алтай Республика калганчы јылдарда федерал антимонопольный службаныҥ рейтингинде ичкери јерде туруп јат. 2016 јылдаҥ ала 2018 јылга јетире 56-чы јердеҥ 18-чи јерге кӧчкӧн. Рейтинг аайынча кӧргӱзӱлерде бу јозок алгадый ичкери алтам».

В. Корлевтыҥ темдектегениле, ороонныҥ президентиниҥ тургускан некелтелерин тергеениҥ кӧп тоолу предприятиелери толо кеминде бӱдӱрип, иште јакшы кӧргӱзӱлерге јеткен. Школго баргалак балдардыҥ учреждениелеринде, транспорттыҥ бӧлӱктеринде, јурт ээлемде, промышленностьто ло јолдор тудар ведомстводо темдектегедий једимдер бар. ФАС-тыҥ јааныныҥ ордынчызыныҥ айтканыла, ого республикада конкуренцияныҥ ӧзӱми бийиктеп калганын кӧрӧргӧ оморкодулу болгон. Айдарда, тергеениҥ башкараачылары бу суракка јаан ајару эдип јат.
Россияныҥ антимонопольный службазыныҥ Алтай Республика аайынча башкартузыныҥ јааны Андрей Гостюшев дезе «Тергееде айалгалар јакшы јанына кубулат: јолдор, кӱнниҥ чогынаҥ иштеер электростанциялар тудулат, эмдиги ӧйдиҥ аэропортты иштейт, ол удабас телекейлик кемине једер, туралардыҥ јаны ла амыраар јерлер чыныкталып јазалат, туризм тебӱ алынат. Албаты ээлемниҥ ичкери ӧскӧн бу бӧлӱктериниҥ сурактарын бис иш јанынаҥ маргыжатан айалгаларга учурлалган јуундарда база кӧдӱрип, шӱӱжип јадырыс» — деп айткан.

Бӱткен иштердиҥ турулталары кандый? Олор товарла тузаланаачылардыҥ јилбӱлерине келижип турган ба? Jуунныҥ туружаачылары конкуренция јанынаҥ президенттиҥ берген јакылталары республикада канайда бӱдӱп турганына јаан ајару эдип, бу суракты элбеде шӱӱшкендер. Иш јанынаҥ маргыжатан ишти тӧзӧп ӧткӱрери бистиҥ тергееде 2014 јылда башталган. Бӱдӱретен иштердиҥ кеми «Jолдыҥ картазында» темдектелген. Бӱгӱнги кӱнде тергееде конкуренцияны ӧскӱрери аайынча товарлардыҥ рыногыныҥ алты пункты ла јондык учурлу база андый ок алты тӧс јер иштеп јат. Тергееде иш јанынаҥ маргыжатан айалгаларды јарандырарына јӧмӧжӧтӧн коллегиальный орган иштейт. Бу јууктарда ол бойыныҥ јуунында бастыра министерстволорго ло ведомстволорго рыноктогы айалгаларга ајару этсин деп баштанган. 2022 јылдыҥ чаган айыныҥ 1-кы кӱнине јетире экономиканыҥ 41 рыногыныҥ одус ӱчӱзинде кӧргӱзӱлерди керектӱ кемине јетирер некелтелер тургузылат. Jуунда анайда ок 2018 јылдыҥ јаҥар айыныҥ 1-кы кӱнине јетире товарный рыноктордыҥ конкуренциязын тыҥыдарга ууландырылган иштердиҥ планы 80% тургузылып калар учурлу деп айдылган.

Jуунда федерал антимонопольный служба ла Алтай Республиканыҥ башкарузы товарный рынокто конкуренцияны ӧскӱрерин јаба ӧткӱрер деп куучындашкандар. ²мӧ-јӧмӧ иштеериниҥ документине колдорын Алтай Республиканыҥ башчызы Александр Бердников ло Россияныҥ ФАС-ыныҥ јааныныҥ ордынчызы Виталий Королев салгандар. Тергеениҥ јааны јуунныҥ туружаачыларына Владимир Путинниҥ Россияныҥ субъекттери государственный закупкалар эдер тужында бастыразы теҥ-тай чыдуларлу болор учурлу деп айтканын эзеткен: «Ороонныҥ президенти мындый јӧпти тегин јерге чыгарбаган. Тоолу јылдар кайра јӧнјӱрӱмдик учурлу организациялар аш-курсакты ла эдим-тудумдарды ӧскӧ тергеелердеҥ алып туратан. Бӱгӱнги кӱнде дезе јербойыныҥ рыногы бюджеттеги организацияларды 80% курсак-тамакла јеткилдеп јат. Jарамыкту айалгалар монополияла тартыжар службаныҥ эрчимдӱ ижиниҥ шылтузында тӧзӧлгӧн деп айдар керек. Бис эл-јонныҥ јадын-јӱрӱмин јарандырарга, конкуренцияны ла аргачылыкты ӧскӱрерге болуп иштеп јадырыс».

АР-дыҥ башкарузыныҥ пресс-службазы

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина