Настройки отображения

Размер шрифта:
Цвета сайта:
Ностройка изображения
Ностройка изображения

Настройки

Алтайдын Чолмоны

Ӱредӱге белетенериниҥ ле одыруныҥ сурактары кӧрӱлген

07.08.2018

Алтай Республиканыҥ башчызы Александр Бердников тергеениҥ муниципал тӧзӧлмӧлӧриниҥ јаандарыныҥ турушканыла видеоконференция ӧткӱрген. Министрлердиҥ кабинеди ле аймактардыҥ башкараачылары республиканыҥ жилищно-коммунальный ээлемдери тураларды јылула јеткилдейтен ӧйгӧ лӧ ӱредӱниҥ учреждениелерин јаҥы ӱредӱлӱ јылга канайда белетеп турганын кӧргӧндӧр.

Башкаруныҥ тергеелик ӧзӱм аайынча министри Николай Кондратьевтиҥ айтканыла, 2018-2019 јылдарда тураларды јылула јеткилдейтен иштер ажындыра темдектелген план аайынча ӧдӱп јат. Россияныҥ строительство аайынча министерствозыныҥ Сибирьдеги федерал округка јетирген планы ажыра бӱткен. Бастыра иштер 60 проценттиҥ ордына 63 процентке бӱткен. Котельныйларды ишке белетеери јанынаҥ јаан тутактар база јок. Берилген јакылта 60% болгон. Котельныйлар дезе бӱгӱнги кӱнге јетире 66 процентке белетелген. Он бир котельныйдыҥ ӱчӱзи чыныкталып јазалган. Арткандары сыгын айдыҥ баштапкы кӱнине јетире белен болор.

Jылу беретен ле суу ӧткӱретен сетьтерде капитальный ремонт кидим ӧдӧт. Мындагы иштер 70 проценттиҥ ордына 75 процентке эдилген. Министр одыру јанынаҥ база иштеп јадырыс деп айткан. Таш кӧмӱрдиҥ 86% јербойына тартылып калган. Одыруны тӧртӧн беш кӱнниҥ туркунына тузаланатан кеминде белетеп алар деген план база ажыра бӱткен. Бу ӧйгӧ республика таш кӧмӱрле толо јеткилделген. Jуук ӧйдӧ сӱркӱш-мазут айлык нормазы кеминде база тартылар. Jербойында бойын бойы башкарынар органдарга болуш ӧйинде јетирилет. Быјылгы јылда олорго республикан бюджеттеҥ 20,6 миллион салковой акча чыгарылган. Акча аймактарга јайдыҥ башталганында ӱлелген.

Республиканыҥ башчызы ЖКХ-ныҥ обьекттерин кышка белетеер иштерди ӧйинде бӱдӱрер керек, башкару бу суракты јаантайын бойыныҥ ајарузында тудат деп айткан: «Бис слерле кожо јылу тергееде јадып турган эмезис. Сибирьде бойыныҥ аҥылулары бар. Кезик аймактарда балдардыҥ садиктерине ле су-кадыкты корыыр учреждениелерге јылуны куран айдыҥ тал-ортозында берип баштаар керек. Бӱгӱнги кӱнде иштер бисте эрчимдӱ ӧдӱп јат. Башкару оныҥ аайын мынаҥ да ары ајаруда тудар деп база катап айдып јадырым. Республиканыҥ бийиктей турган аймактарына одыруны эртедеҥ тартарын јеткилдеер керек».

Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ председателиниҥ ордынчызы Роман Птицын ӱредӱниҥ бӧлӱгинде јаҥы ӱредӱлӱ јылга белетеништӱ иштер канайда ӧдӱп турганы керегинде јетирӱ эткен. Оныҥ айтканыла, ӱредӱлӱ бӧлӱктиҥ учреждениелерине 72 миллион салковой акча аткарылган. Оныҥ 32 миллионын республикан бюджет чыгарган. Jаан изӱ айдыҥ 19-27 кӱндеринде бастыра аймактарда шиҥжӱлӱ рейдтер ӧткӧн. Россияныҥ ӱредӱ ле билим аайынча министерствозы школдорды ла балдардыҥ садиктерин чыныктап јазайтан иштерди куран айдыҥ 20-чи кӱнине јетире тӱгезип салар некелтелер тургузып јат. Бистиҥ республикада бу иштер куран айдыҥ 15-чи кӱнине јетире тӱгенип калар учурлу. Бӱгӱнги кӱнде 182 школдыҥ 90% јаҥы ӱредӱлӱ јылга белен. Куран айдыҥ тал-ортозына јетире бастыра школдор ӱредӱлӱ јылга белен болор деп, Роман Птицын айткан.

Тургуза ӧйдӧ Кӧксуу-Оозы аймакта Кайтанактагы ла Абайдагы, Кан-Оозында ла Владимировкадагы школдордо капитальный ремонт ӧдӱп јат. Бу школдор ишке ӱлӱрген-кӱчӱрген айларда табыштырылар. Абайдагы школго ууланты эдип спортзал тудулып јат. Сыгын айдыҥ баштапкы кӱнинде Катандуда балдардыҥ јаҥы садиги иштеп баштаар. Jе ого эдим-јазалдар аларга ӱзеери акча керек болуп јат. Башчы бу объекттердеги иштерди шиҥжӱде тудуп, олорго јаан ајару эдер керек, арга болзо, ӱзеери акча чыгарар керек деп айткан.

Тергеениҥ башкараачызы анайда ок Россия Федерацияныҥ башкарузыныҥ председатели Дмитрий Медведевтиҥ ӱредӱлӱ учреждениелерди јылу туалеттерле јеткилдеерин кыйалтазы јогынаҥ бӱдӱрзин деген јакылтазына јаан ајару эткен. Республикада 32 школдо санитар-эпидемиологиялык айалгаларды јарандырар некелтелер турат. Бу иштерди ӧткӱрерге 22,8 миллион салковой акча керек болуп јат. Адалган бастыра школдордо белетеништӱ иштер бӱгӱнги кӱнде башталып калган.

Республиканыҥ баш санитар врачы Леонид Щучинов тергееде санитар-эпидемиологиялык айалгалар керегинде куучындаган. Ол Роспотребшиҥжӱниҥ ӧткӱрип турган иштеринеҥ јаҥыс та улустыҥ су-кадыгы эмес, је республиканыҥ текши имиджи ле туристтерди јилбиркедер эп-мары камаанду деп айткан. Ол бу сурактарга республиканыҥ башчызы јаантайын ајару эдип јат деп темдектеген.

Jыл башталганынаҥ ала тергееде јараду јогынаҥ иштеп турган сӱрее-чӧп тӧгӧтӧн 8450 јер јоголтылган ла ээлери јок 2526 ийт тудулган. Jаҥды бускан 2526 кижи каруузына тургузылган, 9836 кижиге, ол тоодо организациялардыҥ ла предприятиелердиҥ јаандарына јаткан ла иштеген јерлериниҥ јанын арутап арчызын деген ајару эдилген. Jе муниципал тӧзӧлмӧлӧрдиҥ бир кезек башкараачылары Роспотребшиҥжӱниҥ некелтелерин бӱдӱрбей јат. Александр Бердников бастыра муниципал тӧзӧлмӧлӧрдӧ сыгын айдыҥ 1-10 кӱндеринде «арутаныштыҥ декадазын» ӧткӱрер, оны табынча субботниктер эдип тӧзӧӧр баштаҥкай эткен. Алтай Республиканыҥ башкарузы јылдыҥ сайын санитар субботниктер ӧткӱрери јанынаҥ јакаан чыгарып јат. Jуунда бу јакаанныҥ учуры база темдектелген.

АР-дыҥ башкарузыныҥ пресс-службазы

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина