Садтарды орныктырарында турушкан

07.08.2018

Эковолонтерлордыҥ «Экодемия» деген текшироссиялык лагериниҥ «Белинская» деп сменазы ижин тӱгести.
Сменаныҥ туружаачылары неделе туркунына Алтын Кӧлдиҥ јаказында Беле кордондо болуп, улус јадып турган јерди јарандырарында, кӧлдиҥ јараттарын арутаарында турушкан. Волонтерлордыҥ тӧс амадузы аламалардыҥ Белинский террасада 50 јыл кайра отургызылган јарлу садтарына болуш јетирери болгон.

Волонтерлор аламалардыҥ 120 агажыла колбулу иштер ӧткӱрген — кургак будактарын кескен, садтыҥ јеринде ӧлӧҥди чапкан, чирик агаштарды јуунаткан. Мындый иштер ӧткӱрилген участокко волонтерлор «Сад Доброволец» деп ат берген.

Бу сменаныҥ туружаачыларыныҥ кӧбизи Алтайдагы государственный аграрный университеттиҥ (Барнаул) студенттери ле аспиранттары. Олорло бу заповедник ӧмӧ-јӧмӧ иштеери керегинде јӧпкӧ кол быјыл кӱӱк айда салылган болгон. Волонтерлор университеттиҥ агрономический факультединде «Агаштыҥ кереги» деген ууламјыла ӱренет. Келер ӧйдиҥ лесниктери бу смена тушта бойыныҥ ижине керектӱ јакшынак ченемел ле билгирлер алган.

Сменаныҥ башкараачызы, биологияныҥ билимдериниҥ кандидады, агрономический факультеттиҥ агаш ээлем аайынча кафедразыныҥ доценти Алексей Малиновскихтиҥ айтканыла, университеттиҥ волонтерлорыныҥ группазыныҥ тӧс амадузы аламалардыҥ сады болгон. Эмди бу баштап койгон ишти оноҥ ары улалтары темдектелет.
Смена ӧйинде јаҥыс ла колдыҥ кӱчиле бӱдӱрер иштер болгон эмес, је анайда ок ӱредӱлик керек-јарактар база ӧткӱрилген. Баштапкы кӱнде ӱредӱни Алтайдагы заповедниктиҥ каруул иш аайынча бӧлӱгиниҥ јааны Сергей Абрамов ӧткӱрип, заповедниктиҥ јеринде бу иш канайда тӧзӧлгӧниле, ООПТ-ныҥ јеринде ӧрт болдыртпазыныҥ ээжи-некелтелериле таныштырган.

Баш билим ишчи Юрий Калинкин заповедниктиҥ билим-шиҥжӱ ижинде фоторегистраторды тузаланарыныҥ ченемели керегинде куучындаган, тындулар јанынаҥ берилген сурактарга каруулар берген. Анайда ок волонтерлорго сууда јеткерлӱ учурал болдыртпазы јанынаҥ лекциялар кычырылган ла тӱбекке алдырткан кижиге баштапкы болушты канайда эдери јанынаҥ ӱредӱ ӧткӱрилген.

Экскурсионный программаны ла бастыра тӧзӧмӧл сурактар јанынаҥ болушты Беле кордондо јадып турган ла бу заповедникте 30 јылдаҥ ажыра иштеп койгон Наталья Щичкова ӧткӱрген ле јетирген. Тургуза ӧйдӧ бу кижи амыралтага чыгып калган.

«Экодемия» — јаҥы эковолонтерский лагерь, ол Россияныҥ Президенти 2018 јылда јарлаган Волонтердыҥ јылына келиштирте белетелген ле тӧзӧлгӧн. Оныҥ тӧзӧӧчизи Россияныҥ ар-бӱткенниҥ байлыктары аайынча министерствозы, тӧзӧмӧл сурактарда јӧмӧлтӧ-болужын «Россияныҥ заповедниктери» деген экспоцентр јетирген.

Волонтерлордыҥ лагерьлери бӱткӱл Россия ичинде 11 јаан заповедниктерде ле национальный парктарда, Кавказтаҥ ала Алтайга јетире, Орус Тӱндӱктеҥ ала Сибирьге ле Байкалга јетире, ӧткӱрилет, олордыҥ туружаачыларыныҥ тоозы 1500-теҥ кӧп.

Алтайдагы заповедниктиҥ пресс-службазы

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина