Калыктарды бириктиреечи албаты-кожоҥныҥ байрамы

09.10.2018

Горно-Алтайскта Эл театрда сыгын айдыҥ 21-22 кӱндеринде ӧткӧн Кайчылардыҥ калыктар ортодогы курултайы ӧйинде Россияныҥ албатыларыныҥ тилдериле албаты-кожоҥныҥ «Этновидение» деген бастырароссиялык фестивалиниҥ талдашту талалык бӧлӱги ӧткӧн. Ондо республикадаҥ 5 туружаачыныҥ ады-јолы чокымдалып адалган.

«Этновидение» — Россияда јуртап јаткан калыктардыҥ кожоҥдорыныҥ телекӧрӱлтеде эҥ баштапкы фестивали. Ол кӧрӧӧчилерле интерактивный ээжи аайынча ӧдӧр. Фестиваль ороонныҥ калыктарыныҥ тӧрӧл тилин чеберлеп аларына јарамыкту айалга тӧзӧӧр аргалардыҥ бирӱзи болуп јат. Онойдо ок ол јашӧскӱримди тӧрӧл тилине јилбиркедет. Бу јайаан иш бистиҥ орооныстыҥ калыктарыныҥ јаҥарыныҥ, кожоҥыныҥ байлыгын элбеде кӧргӱзери, јӧмӧӧри ажыра ӧдӧт. Байрамныҥ тӧзӧмӧл комитеди берилген угузуларга тайанып, фестивальды кажы калада ӧткӱрерин чокымдап адаар. Быјылгы байрам 17-чи катап ӧткӱрилет. Кӧдӱриҥилер Россияда, Украинада, Белоруссияда ла ӧскӧ дӧ ороондордо ӧткӱрилет. Бу солун кӧдӱриҥини ООН-ныҥ Ассамблеязы 2003 јылдыҥ кочкор айыныҥ 20-чи кӱнинде окылу јӧплӧ јараткан. Шак ол јӧп байрамныҥ амадузын ла тӧс байлыктарыныҥ учурын чокымдаган. Байрамдык кӧдӱриҥилер ороондордыҥ башкаруларын калыктар ортодо ӧмӧ-јӧмӧ, бирлик амадула иштеерине кычырат. Олор айылдаштар амыр-энчӱ, эптӱ-јӧптӱ јадарын, культуралык толыжуларды, најылыкты ла бой-бойын тоорын ла баалаарын јӧмӧйт.
2019 јылдыҥ кӱӱк айыныҥ 21-чи кӱнинде, Ачык-јарык эрмек-куучын ла ӧзӱм учун культураныҥ јӱзӱн-башка бӱдӱмдериниҥ бастырателекейлик кӱнинде, «Этновидение» деген фестивальдыҥ уч-турулталу интерактивный гала-концерти ӧдӧр. Шак ол гала-концертте Алтай Республиканыҥ адынаҥ бир кижи туружар учурлу. Беш туружаачыныҥ бирӱзиниҥ ады-јолын Интернет-ӱнбериш ажыра адаар керек.

1-кы туружаачы — Байыр Турлунов («Горно-Алтайск кала» муниципал тӧзӧлмӧ), кайчы Табар Чачияковтыҥ чыкканынаҥ ала 95 јылдыгына ла Болушты бойыныҥ кӱӱниле эткен улустыҥ јылына учурлалган Кайчылардыҥ калыктар ортодогы XV курултайыныҥ «Кай санат» деген ууламјызында 22 јаштаҥ ала оноҥ ӧрӧ бӧлӱкте 1-кы степеньдӱ лауреат.

2-чи туружаачы — Наталья Енчинова («Улаган аймак» муниципал тӧзӧлмӧ), кайчы Табар Чачияковтыҥ чыкканынаҥ ала 95 јылдыгына ла Болушты бойыныҥ кӱӱниле эткен улустыҥ јылына учурлалган Кайчылардыҥ калыктар ортодогы XV курултайыныҥ «Чӧрчӧкти оосло уткаалап айдар» ууламјызында 1-кы степеньдӱ лауреат.

3-чи туружаачы — Эркул Чулунов, кайчы Табар Чачияковтыҥ чыкканынаҥ ала 95 јылдыгына ла Болушты бойыныҥ кӱӱниле эткен улустыҥ јылына учурлалган Кайчылардыҥ калыктар ортодогы XV курултайыныҥ «Кайлаарыныҥ бӱдӱмдери» деген ууламјызында 16 јаштаҥ ала 21 јашка јетире бӧлӱгинде 1-кы степеньдӱ лауреат.

4-чи туружаачы — Геннадий Самаев («Улаган аймак» муниципал тӧзӧлмӧ), кайчы Табар Чачияковтыҥ чыкканынаҥ ала 95 јылдыгына ла Болушты бойыныҥ кӱӱниле эткен улустыҥ јылына учурлалган Кайчылардыҥ калыктар ортодогы XV курултайыныҥ Гран-при сыйыныҥ ээзи.

5-чи туружаачы — калык чӱмделгезиниҥ «Алтын Кӱӱ» образцовый ӧмӧлиги, башкараачызы Эмиль Теркишев («Кан-Оозы аймак» муниципал тӧзӧлмӧ), кайчы Табар Чачияковтыҥ чыкканынаҥ ала 95 јылдыгына ла Болушты бойыныҥ кӱӱниле эткен улустыҥ јылына учурлалган Кайчылардыҥ калыктар ортодогы XV курултайыныҥ «Ӧмӧликле кайлаарыныҥ бӱдӱмдери» деген ууламјыда 1-кы степеньдӱ лауреат.
Интернет ажыра ӱнбериш эрчимдӱ ӧдӧт.

К. ПИЯНТИНОВА

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина