Алтайдын Чолмоны

Эрјинедий энчи байлыктыҥ јери

02.11.2018

100 јылдыкка учурлай эл музейде Алтай музейдиҥ академиязыныҥ база бир ээчиде солун публичный лекциязын Томсктыҥ госуниверситединиҥ тӱӱкилик факультединиҥ тӱӱки билимдердиҥ докторы, профессор Л. И. Шерстова кычырды.

Ол «Религии народов Сибири» деп адалган. Солун лекцияга јилбӱ тыҥ болды. Эл музейдиҥ эҥ јаан оморкодузы, алтын кӧмзӧзи деп, олордыҥ ветерандары јаан тоомјыда болгонын база бир солун кӧдӱриҥи элбеде кӧргӱсти. Музейдиҥ атриумында бу ишке бастыра јӱрӱмине чындык арткан, музейдиҥ керектериниҥ озочылдарыныҥ «Кӱндӱниҥ галереязы» кӧдӱриҥилӱ айалгада ачылды. Музейдиҥ оморкодузы Россия Федерацияныҥ культуразыныҥ нерелӱ ишчилери Л.А. Давыдованыҥ, Г.Н. Кучияктыҥ, Т.М. Кабекованыҥ, Р.М. Еркинованыҥ, Т.И. Полтеваныҥ ла Алтай Республиканыҥ культуразыныҥ нерелӱ ишчилери В.Т. Липатованыҥ, С.М. Киреевтиҥ, В.Е. Чевалкованыҥ, В.Я. Кыдыеваныҥ фотојуруктары бу галереяда. Ветерандарга музейдиҥ јӱсјылдыгыла, онойдо ок Јаан јаштулардыҥ айлыгыла колбулу уткуулдар айдылды, олорго кереес сыйлар табыштырылды.

Кӧдӱриҥиниҥ окылу ачылтазында Алтай Республиканыҥ культуразыныҥ министри О.Ю. Антарадонова ветерандарды, ӧмӧликти учурлу байрамыла акту кӱӱнинеҥ уткыды. Ол бойыныҥ уткуулду сӧзинде музейдиҥ тӱӱкилик јолы, музейде башка-башка јылдарда нерелӱ иштегендердиҥ байлык ченемели музейдиҥ тӧзӧгӧзи, јиит ишчилерге јозок болуп улалып јатканын аҥылап темдектеди. Јайаан ӧмӧликтиҥ улузыныҥ кажызы ла бийик ӱредӱлӱ, билим ууламјылу болгонын чокымдады. Олордыҥ чокым ижиниҥ шылтузында телекейде эл музейге јаан јилбӱ бар деп айтты.

Музейдиҥ ветерандарыныҥ кажызы ла керегинде кӧпти айдарга јараар. Јӱрӱмде талдап алган јолына бу улус чындык артып, музейдиҥ ӧзӱмдӱ јолына кӧпти эткен.

Эл музейдиҥ тоомјылу ветерандарыныҥ адынаҥ сӧсти АР-дыҥ культуразыныҥ нерелӱ ишчизи В. Т. Липатова айтты. Валентина Трофимовна бойыныҥ ӧйинде музейдиҥ директоры болуп иштеп, учураган уур-кӱчтерди турумкай ӧдӱп, музейди де, ӧмӧликти де јаҥы кемине чыгарган ченемелдӱ башкараачы деп јолду чотолот.

Кӧдӱриҥиниҥ туружаачыларына байрамла РФ-тыҥ сенаторы Т.А. Гигель, Госдуманыҥ депутаттары И.И. Белеков, Р.Б. Букачаков уткуулдарын ийген. Онойдо ок таланыҥ, кӧп тоолу министерстволорыныҥ, ведомстволорыныҥ, онойдо ок каланыҥ, аймактардыҥ администрацияларыныҥ чыгартулу улузы уткыдылар. Уткуулду сӧстӧр, кереес сыйлар, ойын-концерт бийик кеминде болды. Эл музей колбуны бӱткӱл республикала, карындаштык тергеелерле, текши ороонло, гран ары јаныныҥ ороондорыла чике колбу тудуп, иштеп јаткан иштиҥ турултазы шак бу ӧдӱп јаткан байрам болды деп айдар керек.

Кӧдӱриҥиде аҥылу сыйды музейге «Женщины Алтая – Алтайдыҥ эпшилери» деген талалык јондык организацияныҥ јааны С.Е. Полетаева табыштырды.

Ӱлӱрген айдыҥ 29-чы кӱнинде комсомолдыҥ тӧзӧлгӧнинеҥ ала 100 јылдыгы темдектелген. Айдарда, Светлана Ефимовнаныҥ кереес сыйы шак бу тӱӱкилик керекле чике колбулу. Ол бойыныҥ ӧйинде калада бӧс согор фабрикада комсомолдыҥ качызы болуп иштеген. Ол комсомол организацияныҥ «Победителю в социалистическом соревновании» деп адалган маанызын ла вымпелдерди музейге кӧдӱриҥилӱ айалгада табыштырды. Комсомольский организацияныҥ ол ӧйдӧги ижи јанынаҥ куучындады. Бу ӧйгӧ јетире кереести чеберлеп, музейге табыштырганы јаан керек. Ӧзӱп јаткан ӱйе тӱӱкизиниҥ база бир бӱгиле шак мындый кереестер ажыра таныжар ине.

Эл музей республиканыҥ албатыларыныҥ јаҥжыккан культуразыныҥ талалар ортодогы кереестериниҥ тӧс јери деп јолду чотолот. Музейдиҥ тӧзӧмӧлдӱ ижиниҥ шылтузында башка-башка ууламјылу кӧп тоолу фондторы тӧзӧлип, једимдӱ иштейт. Учреждениелер, музейлер тизими бек тӧзӧлгӧлӱ ле культуралык энчи байлыкты корыырын бийик кеминде јеткилдеп јатканын куучын айткандар темдектеди.

Эл музейде ӧткӧн кӧдӱриҥилерде музейдиҥ кӧп тоолу ишчилери једимдӱ ижи учун Кӱндӱлӱ грамоталарла, Быйанду самараларла кайралдаттылар. Олордыҥ тоозында, темдектезе, А.А. Евсеева, С.И. Каза- кова, А.Г. Насибуллина, А.М. Якоякова, Р.Д. Шонкоров, Н.В. Штанова, Р.А. Енчинова ла о. ӧ. Алтай Республиканыҥ министерстволорыныҥ, ведомстволорыныҥ Кӱндӱлӱ грамоталарыла, Быйанду самараларыла Э.А. Белекова, Л.Ф. Капустина, М.Ю. Кайгародова, С.М. Пепилова, М.Е. Улагашев, М.П. Танашев, А.А. Аргокова, Ю.А. Кайруков, М.В. Тымтышева ла о. ӧ. кайралдаткан.

Кӧдӱриҥиниҥ туружаачыларына РФ-тыҥ нерелӱ артизи Кара Майманов, АР-дыҥ нерелӱ артизи Юрий Чендыев, Виктория Островная, «Шуну» фольклорлык ӧмӧлик кӱӱлик сыйларын сыйлады.