Настройки отображения

Размер шрифта:
Цвета сайта:
Ностройка изображения
Ностройка изображения

Настройки

Алтайдын Чолмоны

Калыктар наjылыгын тыҥыткан маргаандар

20.11.2018

Кӱчӱрген айдыҥ 16-18 кӱндеринде М. Чевалковтыҥ адыла адалган республикан библиотекада алтай шатрала, тогызкумалакла, мангалала калыктар ортодо «Алтын Алтай» деп маргаандар ӧткӧн.

Тергеебисте он экинчи катап ӧдӱп јаткан бу маргаандардыҥ программазына быјыл баштапкы катап турок албатыныҥ мангала ойыны кийдирилген. Бу маргаандарда туружаачылардыҥ текши тоозы 120 кижи болгон деп айдар керек. Олордыҥ тоозында јерлеш спортчыларыс, анайда ок јарлу бичиичи Чингиз Айтматовтыҥ тӧрӧл јеринеҥ кыргыз, улу Абайдыҥ чӱмделгези јайылган Казахстанныҥ чӧлдӧринеҥ казах, тӱӱкиде тереҥ ис артыргыскан ла ады-јолы ӱргӱлјикке ундылбас Чингисханнаҥ укталып-улалган монгол ло ыраак ла бай Саха Республикадаҥ якут карындаштар келген.

Алтай Республиканыҥ шатра аайынча федерациязыныҥ јааны, АР-дыҥ Јондык палатазыныҥ турчызы Геннадий Ядагаев маргаандардыҥ туружаачыларын изӱ уткып, бек су-кадык, маргаандарда јеҥӱлер кӱӱнзеген. АР-дыҥ Эл Курултайыныҥ ӱредӱ, культура, јашӧскӱрим политика, спорт ло элбек јетирӱлер эдер эп-аргалар аайынча комитединиҥ јааны Вячеслав Уханов, АР-дыҥ физический культура ла спорт аайынча комитединиҥ јааны Заури Казакпаев ле тогызкумалакла телекейлик федерацияныҥ генеральный качызы Махсат Шотаев уткуулду сӧстӧрин айдып, маргаандардыҥ туружаачыларына талдама ойындар кӱӱнзегендер.

Јебреннеҥ бери улалып келген маргаандар калыктар ортодогы најылыкты тыҥыдып турганын айтпас арга јок. Тӱрк албатылардыҥ кабайы болгон Алтайда ӧдӱп јаткан маргаандардыҥ ачылтазында спортчыларга кайын сыйлаган Байыр Ундулгановко, Лариза Лебедевага башкарткан бијечи кыстардыҥ ӧмӧлигине, «Кӱнчечектер» ӧмӧликке быйан айдар керек. Олордыҥ кожоҥдоры, бијелери ле кайы ачылтага база да ӧҥ кожып, маргаандардыҥ туружаачыларын ӧкпӧӧрткӧн.

Ӱч кӱнге улай ӧткӧн маргаандарда алтай шатрада јеҥӱчилдер болуп мындый спортчылар чыккан:

Ӱй улус ортодо баштапкы јерди Анна Тайлунова, экинчи јерди Светлана Талкыбаева алгандар. Ӱчинчи јерди Валерия Челчушева ла Саяна Таханова ӱлешкен.

Эр улус ортодо јеҥӱчил болуп Николай Бобоков чыккан. Экинчи јерде Николай Кокпоев ле ӱчинчи јерди Амир Едешов ло Шоҥкор Чилбаков ӱлешкен.

18 јашка јетире кыстар ортодо Руслана Манзыровага једери табылбаган. Любовь Сулайманова экинчи болордо, Алтын-Сай Белешева ла Юлия Кузнецова ӱчинчи јерди ӱлешкен.

18 јашка јетире уулдар ортодо баштапкы јерди Кайрат Нурелов алган. Экинчи јер Даниил Чууга келижерде, ӱчинчи јерге Эдгар Пушкунов ло Айсур Кудюшев чыккан.

14 јашка јеткелек кыстар ортодо баштапкы јерди Снежана Кукпеева алган. Экинчи јер Айсана Санинада ла ӱчинчи јерди Милана Яльчина ла Анастасия Иванова ӱлешкен.

14 јашка јеткелек уулдар ортодо јеҥӱчил болуп Айас Тижин чыккан. Экинчи јер Алан Чичиновко келижерде, ӱчинчи јерди Эжер Чоков ло Евгений Иртаев ӱлешкен.

Бу спортчылардыҥ бастыразы бистиҥ тергеебистеҥ.

Тогызкумалакла ӧткӧн маргаанда јеҥӱчилдер болуп чыккан спортчылар:

Ӱй улус ортодо баштапкы јерди Молдыр Сериккызы (Казахстан) алган. Экинчи јерге Роза Раимбекова (Казахстан) чыккан. Ӱчинчи јерди Казахстанныҥ спортчызы Анастасия Фоос ло јерлежис Светлана Талкыбаева ӱлешкен.

Эр улус ортодо јеҥӱ Галымжан Темирбаевке келишкен. Экинчи јер Асылхан Кожанасипте, ӱчинчи јерди Сайлан Матылов ло Шоҥкор Чилбаков ӱлешкен. Баштапкы ӱч спортчы Казахстанныҥ болордо, Шоҥкор јербойыныҥ спортчызы.

18 јашка јеткелек спортчылардаҥ баштапкы јерди Аружан Абдыханова, экинчи јерди Ансаган Кожанасип алгандар. Олор Казахстаннаҥ. Ӱчинчи јерди Казахстаннаҥ Айаужан Каскырбай ла Якутиядаҥ Ольга Коротких ӱлешкен.

18 јашка јеткелек уулдар ортодо баштапкы ӱч јер Казахстанныҥ спортчыларында — Саят Жандарбекте, Бейбарыс Батырбекте ле Нуртай Сулейменовто. Ӱчинчи јерди анайда ок Якутиядаҥ Сарыл Романов алган.

14 јашка јеткелек кыстар ортодо јеҥӱни Динара Турлыгазы, экинчи јерди Айдана Болатханова алгандар. Ӱчинчи јерди база ла Казахстаннаҥ Аяна Темирболатова ла Монголиядаҥ Нуржулдыз Муратхан ӱлешкен.

14 јашка јеткелек кыстар ортодо баштапкы ӱч јер ойто ло Казахстанныҥ спортчылары Алмаз Тлегеновко, Султан Смагуловко, Алдияр Мукановко келишкен. Монголиядаҥ Рустам Ашимхан база ӱчинчи болгон.

Мангалала ӧткӧн маргаанныҥ јеҥӱчилдери:

Ӱй улус ортодо баштапкы јерди Монголиядаҥ Нургул Баделхан алган. Экинчи јер Казахстаннаҥ Анастасия Фоосто ло ӱчинчи јерге Казахстаннаҥ Молдыр Сериккызы чыккан.

Эр улус ортодо баштапкы ӱч јерди Казахстанныҥ спортчылары Бексултан Бостандыков, Максат Шотаев ле Медет Хусаинов ӱлешкен.

18 јашка јеткелек кыстар ортодо јеҥӱни Казахстаннаҥ Ансаган Кожанасип алган. Экинчи јер јерлежис Алтын-Сай Белешевада ла ӱчинчи јерге база ла Казахстаннаҥ Аружан Абдыханова чыккан.

18 јашка јеткелек уулдар ортодо Казахстаннаҥ Саят Жандарбекке једери табылбаган. Экинчи јерди Монголиядаҥ Сураган Аманбек аларда, ӱчинчи јер Якутиядаҥ Афанасий Афанасьевке келишкен.

14 јашка јеткелек кыстар ортодо јеҥӱни Айыына Ермолаева (Якутия) аларда, экинчи јер Аяна Темирболатовада (Казахстан) ла ӱчинчи јер Ая Давыдовада (Якутия).

14 јашка јеткелек уулдар ортодо баштапкы јер Якутиядаҥ келген Александр Захаровто, экинчи ле ӱчинчи јерлер Алмаз Тлегеновто (Казахстан) ло Нурбахыт Хасарада (Монголия).

Мынайып, тергеебисте байа бир интеллектуальный дейтен маргаандар ӧдӱп калды.

К. ЯШЕВ

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина