Настройки отображения
Настройки шрифта:
Выберите шрифт Arial Times New Roman
Интервал между буквами (Кернинг): Стандартный Средний Большой
Выбор цветовой схемы:
Алтайдын Чолмоны
Россияныҥ улу аттары»: јеҥӱчилдер – 42, беш аэропорт эм тургуза адалбаган
07.12.2018
«Россияныҥ улу аттары» деген конкурстыҥ Экспертный соведи ӱлекерде турушкан 47 аэропорттыҥ адын адаар ӱнбериштиҥ турулталарын јаҥар айдыҥ 4-чи кӱнинде ӧткӧн јуунында јӧптӧгӧн.
Бу керегинде јетирӱлер эфирде «60 минут» ла «Россия 1» телеканалда, анайда ок «великиеимена.рф» сайтта јарлалган.
Конкурста 5 525 553 кижи турушкан. Кӧп саба тергеелерде эҥ кӧп улус јӧмӧгӧн аттар јеҥӱчил болуп чыккан.
Атту-чуулу беш кижиниҥ ады бир канча калаларда эҥ кӧп ӱндер алган. Онойдо, Петр I ады Воронежте (59%) ле Санкт-Петербургта (47%), Михаил Ломоносовтыҥ ады Москвада (Домодедово) (71%) ла Архангельскте (61%), Фарман Салмановтыҥ ады Сургутта (58%) ла Нижневартовскто (45%), Михаил Лермоновтыҥ ады Минеральный Водыда (89%) ла Пензада (87%), Сергей Королевтыҥ ады Самарада (60%) ла Москвада (Внуково) (43%) јеҥип чыккан.
Аэропорт учун кажы ла калада берилген ӱндер процент јанынаҥ кӧрӱлип, Петр I адыла Воронежтиҥ, Сургутта Фарман Салмановтыҥ ла Москвада Внуково аэропортты Михаил Ломоносовтыҥ адыла адаар тӱп-шӱӱлте јарадылган.
Санкт-Петербургта, Архангельскте ле Нижневартовскто аэропортторды адаары аайынча экинчи бӧлӱк ӱнбериш ӧдӧр.
Экспертный совет Москвада (Внуково) ла Пензада аэропорттордыҥ адын адаары аайынча тӱп-шӱӱлтезин јуук ӧйлӧрдӧ чыгарарын јетирген. Тӱӱкиниҥ ле билимниҥ чыгартулу улузыныҥ шӱӱлтезиле, Горно-Алтайсктыҥ аэропортын адаары јанынаҥ айалганы таҥынаҥ шӱӱжип кӧрӧр керек, мындагы ӱнбериште Николай Рерих алтай јурукчы Чорос-Гуркинди ас ӱндерле (1%) акалап чыккан.
РФ-тыҥ Јондык палатазыныҥ качызы Валерий Фадеевтиҥ айтканыла, ӧрӧ «адалган кажы ла јерде јаҥыс та берилген ӱндердиҥ тоозын эмес, је учурлу ӧскӧ дӧ айалгаларды чотко алар тегин эмес айалга тӧзӧлгӧн. Олор аайынча ӱзеери шӱӱжӱлер ӧткӱрилер».
«Бистиҥ алдыста кемди де ачындырбас ла јондыкты јарарына тӧзӧлгӧ этпес амаду туруп јат» – деп, ол јартаган. Атту-чуулу улустыҥ адыла кезик географиялык объекттерди адаары керегинде Президенттиҥ Јарлыгына тайанып, «ат јӱк ле ӱнбериштиҥ турулталарыла адалар деп, кайда да бичилбеген. Документте айдылганыла, кемниҥ адыла адаары аайынча шӱӱлтени Јондык палата, јондык шӱӱжӱниҥ турулталарын кӧрӱп, башкаруга эдер» деп, РФ-тыҥ Јондык палатазыныҥ качызы ајарган.
Горно-Алтайсктыҥ аэропортын адаар ӱнбериште јурукчы Николай Рерих учун 105 563 кижи ӱнин берген, алтай јурукчы Григорий Гуркинди јӧмӧгӧн ӱндер 1046-га ас. Аэропортты Советский Союзтыҥ Геройы Илья Шуклинниҥ адыла адаары учун 4952 кижи ӱнин берген.
Аэропортты кемниҥ адыла адаары аайынча эҥ баштаҥы тооломды тергеелик Јондык палаталар тургускан, бу тооломго интернет-ӱнбериште адалган аттар кийдирилген болгон. Оноҥ ВЦИОМ ӱлекерде турушкан тергеелердиҥ эл-јоныныҥ санаа-кӱӱнин угуп, турулта ӱнбериште туружатан ӱч эмезе тӧрт кижиниҥ ады-јолын чокымдаган. Олор кӱчӱрген айдыҥ 12-чи кӱнинеҥ ала 30-чы кӱнине јетире ӧткӧн текшироссиялык ӱнбериштиҥ шорт-листтерине кирген.
Аэропорттор ӱнбериште јеҥӱ алган улустыҥ адыла тургуза ла адала бербес. Россияныҥ Јондык палатазыныҥ адаганыла, аэропорттыҥ ады Президенттиҥ Јарлыгыла јӧптӧлӧр деп, Валерий Фадеев угускан.
ТОП
«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар
Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы
«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»
Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны
«Баатырларыс ойгонып калды…»
(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым