Настройки отображения

Размер шрифта:
Цвета сайта:
Ностройка изображения
Ностройка изображения

Настройки

Алтайдын Чолмоны

Јылдыҥ турулталары

28.12.2018

Николай КАРМАНОВ,

Алтай Республиканыҥ 16-чы талдаачы округы (Кан-Оозы – Кӧксуу-Оозы аймактар) аайынча депутат:

 «Быјылгы јыл јеҥил эмес јыл болгон. Тӧс буудактар акча-манат једишпезиле, санкцияларла колбулу болды. Је ондый да болзо, республика да ичинде, мениҥ де округымда эдилген иштер ас эмес. Темдектезе, Кан-Оозы аймактыҥ тӧс эмчилигин јазаарга јаан кемдӱ акча чыгарылган. Јабаганда школ јаҥырта тудулган, балдардыҥ сады бӱткен, Јабаган-Бажында клуб јазалган. Кӧксуу-Оозында аймактыҥ стадионы бӱткӱлинче јаҥыртылат, Кайтанакта школдыҥ туразына капитальный ремонт эдилет, Амур јуртта стадион тудулат. Бу тудумдарга чыгарылган акча ас эмес. Сананзам, эҥ јаан, эҥ кӱч деп айткадый иштер аайланып, бӱдӱп келген. Мобильный телефон колбу јанынаҥ улустыҥ сурактары арткан, је олор аайынча иштеп ле турум.

Россияныҥ Президенти В. В. Путинниҥ јаҥар айда ӧткӧн пресс-конференциязын угуп-кӧрӱп, кирип јаткан 2019 јыл, быјылгызына кӧрӧ, јеҥил болор деп сананадыс. Эзенде јылдыҥ бюджеди јӧптӧлип калган. Је федерал тӧс јердеҥ база да акча келер деген ижемјилер бар.

Јаҥы јылла округымныҥ эл-јонын, текши республикабыста јаткан ончо улусты акту јӱрегимнеҥ уткып, айыл-јурты амыр турзын, ижи-тожы једимдӱ болзын деп кӱӱнзейдим. Какай јыл јаҥы јакшы  кайкалдарыла, сӱӱнчилериле байлык болзын».

 

Алексей ЧУМАКАЕВ,

Алтаистиканыҥ С. С. Суразаковтыҥ адыла адалган билим-шиҥжӱ институдында алтай тилдиҥ билим группазыныҥ баш билим ишчизи:

 «Тӱгенип јаткан јыл биске сӱрекей турулталу болды. Бистиҥ группа алтай-орус сӧзлик чыгарды. Бу сакылталу, учурлу иш. Оныҥ бӱткенине бис сӱӱнип турубыс. Сӧзликти тургузар јаан иште институттыҥ ишчилери башка тӧзӧлмӧлӧрдиҥ улузыла ӧмӧ-јӧмӧ иштегендер. Сӧзликке 16 муҥнаҥ кӧп сӧстӧр кирген. Ол бистиҥ алтай тилбиликке јаан једим ле кожулта деп сананадыс.

Онойдо ок 2018 јылдыҥ туркунына алтай тилдиҥ орфографиязыныҥ ээжилери аайынча иштегенис. Келип јаткан јылда бу иш оноҥ ары улалар. Јаҥы јылдыҥ экинчи јарымјылдыгында орфографиялык јаҥы сӧзлик чыгарарга белетенип турубыс. Текшилей айтса, јыл једимдӱ, јакшы ӧтти.

Эткен иштерис кӧп. Амадуларыс, база эдетен иштерис оноҥ до кӧп.

Телекейисте амыр-энчӱ болзын, албаты-јонго су-кадык, билимниҥ улузына јаҥы ачылталар, јаҥы једимдер, орооныс ичкери ӧссин, калыктыҥ јӱрӱми јаранзын деп кӱӱнзейдим. Келер јыл ӧткӧнинеҥ он катапка артык болзын!».

 

Арчынай ЧУЧИНА,

В. К. Плакастыҥ адыла адалган республикан гимназияныҥ 11-чи клазыныҥ ӱренчиги:

 «Тӱгенип јаткан јыл меге сӱрекей јилбилӱ ле тӱжӱмдӱ болгон деп айдар керек. Бу јылда солун туштажулар, ачылталар, јол-јорыктар болды. Јаан изӱ айда ӱредӱчилерис У. Н Текеновага ла В. М. Тысовага баштадып, билгирдиҥ ле кӧгӱс байлыктыҥ кемин кӧдӱрер амадула Якутск калада ӧткӧн калыктар ортодогы ойындарга барып, једимдӱ турушканыс. Мында бис бойыстыҥ ӱлекер иштеристи английский тилле корулап, бу предметле билгирлеристи ченегенис. Онойдо ок јаҥар айда Россияда ла СНГ-да јаткан тӱрк калыктардыҥ литературазы аайынча Казань калада ӧткӧн албатылар ортодо фестивальда база эрчимдӱ турушканыс (ӱредӱчилер Ю. К. Баграшева, Н. Н. Санина баштап апарган).

Кирип јаткан јылда эҥ јаан амаду — бастыра эл-јон су-кадык, эзен-амыр јӱрзин, 11-чи класстыҥ ӱренчиктери ченелте-экзамендерин једимдӱ табыштырып, кӱӱнзеген ӱредӱге кирип, эне-адаларына, ӱредӱчилерине оморкоду болзын!».

 

Анастасия КЕТОВА,

кредитный агентствоныҥ ишчизи:

 «2018 јылда ижис кем јок барган. Кезик ӧйлӧрдӧ биске келип турган улус астай берет, је орто кеминде иш тӱҥей ле јеткилинче болот.

Эҥ кӧп учуралдарда биске амыралтада отурган јаан јаштулар келет. Онызы, байла, пенсияныҥ кеминеҥ камаанду. Калабыстыҥ улузы јалакай, килеҥкей, культурный улус деп айдар кӱӱним бар. Јаман кылык-јаҥдулары каа-јаа ла учурайт.

Кредитный агентствоныҥ ижи ондый ине: улуска кӱч болзо, олор биске келип јат, онызы биске јакшы.

Ондый да болзо, келер јылда албаты акча-манатту, арга-чакту јӱрзин деп кӱӱнзейдим. Је бистиҥ де ижис тӱжӱмдӱ улалып ла јатсын.

Билемди алза, 2018 јыл сӱрекей јакшы болгон деп айдып болбозым. Оныҥ учун 2019 јылга ижемјилер јаан… Кожо иштеп тургандарымды, республикада јаткандарды акту кӱӱнимнеҥ келип јаткан Јаҥы јылла уткып турум!».

 

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина