Јурттарды Интернетле јеткилдеер

15.01.2019

Быјыл чаган айдыҥ 10-чы кӱнинде Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ председатели Владимир Тюлентинниҥ башкарганыла Алтай Республиканыҥ јурттарын связьтыҥ эмдиги ӧйдӧги јеткилдештериле јеткилдеерине учурлалган ишмекчи јуун ӧткӧн.

Ишмекчи јуунда парламенттиҥ депутаттары, профильный комитеттердиҥ председательдери, МТС-тыҥ Алтай Республикадагы филиалыныҥ директоры Леонид Тиунов, «Ростелеком» ПАО-ныҥ Алтай Республикадагы филиалыныҥ аймактар ортодогы тӧс јериниҥ технический эксплуатация ла телекоммуникациялар аайынча јааны Семен Соколов ло «Эл Телком» БУ-ныҥ баш инженери Антон Ушмоткин турушкандар.

Эл Курултайдыҥ председатели туштажуны ачып, бистиҥ ӱнбереечилерис эл-јонды связьла јеткилдеериниҥ сурактарын јаантайын кӧдӱрип јадылар, бу сурак республикада эмдиге јетире курч болуп артканча деп айткан. «Ыраак јурттарда мобильный колбу јок болгоны улус оорый берзе, олорго тӱрген болуш јетирер учуралдарда анчада ла тыҥ билдирип јат. Улус јирме биринчи чакта јадып јадырыс, је кызалаҥ айалгаларда эмчилердиҥ тӱрген болуш јетирер кӧлӱгин ол эмезе санитар авиацияны тӱрген-тӱкей алдыртып болбой јадырыс деп айдыжат. Биске бӱгӱн бу ууламјыда кандый тутак-једикпестер барын јазап ширтеп кӧрӧр керек. Президент бу суракка база јаан ајару эдип јат, ол калада ла јурт јерлерде јаткан эл-јонныҥ айалгаларын бир тӱҥей эдерин некеп јат. «Связь керегинде» јасакка кубулталар кийдирери керегинде» федерал јасакта тоозы эки јӱс беженнеҥ ала беш јӱске јетире эл-јон јуртаган јурттарда точкалар тӧзӧӧри ле улуска Интернетти тӱрген тузаланарыныҥ ийдезин 10 Мбитс/с-ке јетирерин јеткилдеер керек деп айдылган. Мыныла колбой, биске бӱдӱретен иштеристи шӱӱжип, олорды лапту чокымдап алар керек» — деп, парламентарий айткан.

Эл Курултайдыҥ комитединиҥ председатели Сергей Ефимов бӱгӱнги кӱнде бистиҥ тергееде 76 јуртта сотовый колбу јок деген. Депутаттар бу сурактыҥ аайына чыгып, оны бойлорыныҥ шиҥжӱзине алар кӱӱндӱ деп угускан. Семен Соколов 2020 јылга јетире 53 јуртта сотовый колбуныҥ станциялары тудуларын темдектеген. Бу јанынаҥ Минкомсвязь, Алтай Республиканыҥ башкарузы ла «Ростелеком» ПАО 2016 јылдыҥ кичӱ изӱ айыныҥ 26-чы кӱнинде јӧптӧжӱ тургузып, ого кол салгандар. Тудум иштер ӧдӧтӧн тооломго тоозы эки јӱс беженнеҥ ала беш јӱске јетире кижи јуртаган јурттар кирип јат деп ајарган.

МТС-тыҥ Алтай Республикада иштеп турган филиалыныҥ директоры Леонид Тиунов ишмекчи јуунда 2018 јылда бистиҥ тергееде 10 башня ла базовый 21 станция тудулган деп куучындаган. «Јурт јерлерди тӱрген иштеер Интернетле јеткилдеери мынаҥ да ары улалар. Бис бу ууламјыда тергеениҥ башкарузыла, аймактардыҥ ла јурт јеезелердиҥ администрацияларыла ӧмӧ-јӧмӧ иштеп јадырыс. 2019 јылда сотовый колбула Майма аймакта Карасук ла Сайдыс, Оҥдой аймакта Кичӱ-Јаламан ла Јаан-Јаламан јурттар јеткилделер» — деп куучындаган. Филиалдыҥ директорыныҥ айтканыла, инвестициялар аайынча комитет толо ийделӱ эмес проект-ӱлекерлер аайынча иштебей јат. Оныҥ учун эл-јоныныҥ тоозы 500-теҥ ас јурттарга сотовый колбу ӧткӱрерин ӧмӧ-јӧмӧ бӱдӱрер керек.

«Эл Телкомныҥ» баш инженери Антон Ушмоткин олордыҥ компаниязы Алтай Республиканыҥ экономический ӧзӱм јанынаҥ министерствозыныҥ јакылтазы аайынча иштеп јат деп айткан. «Эл Телком» 2018 јылда Интернетле Улаган, Кан-Оозы, Шабалин ле Турачак аймактардыҥ сегис јурттын јеткилдеген. 2019 јылда дезе Интернет база алты јуртка ӧткӱрилер.

Бу ишмекчи јуунда депутаттар бойлорыныҥ шӱӱлтелериле ӱлежип, компаниялардыҥ чыгартулу улузына кӧп сурактар берген. Депутат Укмет Альпимов ишмекчи јуунда эдилген јетирӱлердеҥ уксаҥ, бистиҥ тергееде текши айалгалар кандый болгонын оҥдойтоны кӱч болгоны, иш озолондыра тургузылган план-программа јогынаҥ ӧдӱп турганы керегинде айткан. Оныҥ темдектегениле, келер ӧйдӧ бӱдӱретен иштердиҥ элбек кемдӱ планы јок, программа тургузып, бӱдӱретен иштерди јылдар сайын темдектеер керек. Депутат сурак ол ло курч кеминде артканын јуунныҥ туружаачылары јетире аайлабай турганы сезилет деп ајарган.

Владимир Тюлентин ле Сергей Ефимов федерал программаларды толо тузаланары, башкарула кожо «јолдыҥ картазын» тургузары керегинде шӱӱлтелерин айткан. Вячеслав Уханов дезе бистиҥ тергее эмдиги ӧйдиҥ технологияларынаҥ 15-30 јылга соҥдоп јат деп ајарган. Компаниялардыҥ чыгартулу улузына бойлорыныҥ сурактарын Михаил Терехов, Владимир Тюлентин, Василий Манышев, Виктор Ромашкин, Наталья Никитенко, Вячеслав Уханов ло Николай Карманов бергендер. Ишмекчи јуунныҥ ижи јуук ӧйдӧ бу суракка ойто катап бурылып, оны Алтай Республиканыҥ башкарузыла кожо кӧрӧр јӧп јаратканыла тӱгенген.

Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ пресс-службазы

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина