Настройки отображения

Размер шрифта:
Цвета сайта:
Ностройка изображения
Ностройка изображения

Настройки

Алтайдын Чолмоны

Јӧптӧжӱлер тургузылар учурлу

22.01.2019

Бӱгӱн бис 1-кы таҥмалу административно-производственный биригӱниҥ јеринде кату коммунальный таштанчыларла иштеп турган тергеелик оператордыҥ — каруузы кирелӱ «Коммунальщик» деп ӧмӧликтиҥ директоры Елена ХОРУЖЕНКОЛО ӧткӱрген эрмек-куучынысты јарлайдыс.

—Елена Васильевна, кату коммунальный таштанчыларла иштеер тергеелик оператор дегени ол не, кычыраачыларыска јартап берзеер?

—Андый таштанчыларла иштеп турган тергеелик оператор дегени – «коммунальный» дейтен таштанчыларды байа бир сӱрее-чӧп таштаар контейнерлердеҥ тартып апарала, олорды ылгап, јоголторына јетире иштерди бӱдӱрери учун каруулу компания.

—Кату коммунальный таштанчылар дегени не болотон?

—Кату коммунальный таштанчылар, эмезе ТКО – ол улус јадып турган јерлерде байа улустыҥ тузаланган не-немелердеҥ тӧзӧлгӧн таштанчылар, анайда ок тузаланып турган ӧйдӧ ого суру јоголгон товарлар, юридический лицолордыҥ, таҥынаҥ аргачылардыҥ ижи ӧйинде тӧзӧлгӧн таштанчылар база ТКО-го кирет.

—Тергеелик оператор болуп кем иштеер аргалу?

—Тергеелик оператор болуп Россияда регистрация ӧткӧн, кату коммунальный таштанчыларла иштеп турган, I-IV класс јеткерлӱ таштанчыларды јуурына, тартарына, ылгаштырарына, јоголторына јараду-лицензиялу, талдашту конкурсты ӧткӧн юридический лицо иштеер аргалу.

—Ӧткӧн јылда бисте андый таштанчыларла иштеер тергеелик оператор деп, каруузы кирелӱ «Коммунальщик» ӧмӧлик адалган эди. Оны канайда талдаганы керегинде айдып ийген болзогор?

—2017 јылдыҥ јаҥар айыныҥ 28-чи кӱнинде 1-кы таҥмалу административно-производственный биригӱниҥ јеринде кату коммунальный таштанчыларла иштеер тергеелик операторды талдаар конкурс ӧткӧн. Алтай Республиканыҥ тергеелик ӧзӱм аайынча министерствозы ӧткӱрилген конкурстыҥ турулталарына тӧзӧлгӧлӧнип, 2018 јылдыҥ кандык айыныҥ 23-чи кӱнинде 219-Д таҥмалу јакару чыгарган. Ол јакару аайынча «Коммунальщик» деп каруузы кирелӱ ӧмӧликке 1-кы таҥмалу административно-производственный биригӱниҥ јеринде таштанчыларла иштеер тергеелик оператор деген статус берилген.

—«Коммунальщик» деп каруузы кирелӱ ӧмӧлик кандый муниципал тӧзӧлмӧлӧрдиҥ јерлеринде иштейт?

—Горно-Алтайск калада, анайда ок Майма, Чамал, Чой ло Турачак аймактарда иштейдис.

—ТКО-ло иштеериниҥ јаҥы системазына кӧчӧринде абоненттерле јӧптӧжӱ  тургузатаны јаан учурлу керек. Бу ууламјыда иш канайда ӧдӱп јат?

—Бистиҥ компания тергеелик оператор болуп иштеп баштаарда ла элбек јетирӱлер эдер эп-аргаларда кату коммунальный таштанчыларла иштеери аайынча јеткилдештерге ачык јӧптӧжӱ јарлалган эди. 2018 јылдыҥ сыгын айынаҥ ала бу ууламјыда јаан иш ӧткӱрилген. Бӱгӱнги кӱнде мындый јӧптӧжӱни Майма, Чамал, Чой јурттардагы ла Горно-Алтайск каладагы офистеристе тургузар арга бар. Андый таштанчыларла иштеери аайынча јеткилдештерге јӧптӧжӱни бу таштанчылардыҥ ээлери тургузар учурлу. Мындый јӧптӧжӱ тургузылбаганы эмезе кижи оны тургузарынаҥ качып турганы байа кижини јеткилдештер учун тӧлӧӧр молјузынаҥ јайымдабай јат. Ол керегинде Жилищный кодекс аайынча 1998 јылдыҥ кичӱ изӱ айыныҥ 24-чи кӱнинде јӧптӧлгӧн «Производствоныҥ ла тузаланыштыҥ таштанчылары керегинде» 89-чы таҥмалу федерал јасакта айдылат.

—Сӱрее-чӧп тартырарына јӧптӧжӱ тургуспагандар кандый кату каруузына тургузылар аргалу?

—Јӧптӧжӱ јок болгон соҥында, таштанчылар эткен кижи РФ-тыҥ КоАП-ыныҥ 8.2 тизими аайынча каруузына тургузылар аргалу. Бу кижи таштанчылар керегинде јасакты, экологический ле санитарно-эпидемиологический некелтелерди буспас учурлу. Олорды бусканы учун административный каруузына тургузылар (РФ-тыҥ Ӱстиги Јаргызыныҥ 2015 јылдыҥ кӱӱк айыныҥ 18-чи кӱнинде чыгарган 305-АД14-8712 таҥмалу јӧби).

—Физический эмезе юридический лицодо кату коммунальный таштанчылар тартырарына озолондыра тургузылган јӧптӧжӱ бар болзо, ол тергеелик операторло јӧптӧжӱ тургузар учурлу ба?

—Кату коммунальный таштанчылардыҥ ээлериле таштанчыларды тартырарына тургузылган јӧптӧжӱлер тергеелик операторло јӧптӧжӱ тургускан кӱнге јетире ийделӱ болуп јат.

—Граждандардыҥ байа бир садоводческий, огороднический эмезе дачный коммерческий эмес биригӱлери, гаражный кооперативтери сӱрее-чӧпти чыгара тартырарына јӧптӧжӱ тургузар учурлу ба?

—Кату коммунальный таштанчылар тӧзӧп турган бастыра организациялар, ол тоодо садоводческий товариществолор, гаражный кооперативтер тергеелик операторло јӧптӧжӱ тургузар учурлу.

—Бастыра улусты тергеелик оператордыҥ јеткилдештери учун тӧлӧмирлер канайда тӧзӧлгӧлӧнип турганы ла 2019 јылда тарифтер бийиктеер бе деген сурактар јилбиркедет. Јеткилдеш учун баалу тӧлӧӧрис пе?

—Кату коммунальный таштанчыларла иштеер бӧлӱкте тарифтерди РФ-тыҥ субъекттериниҥ бӱдӱреечи јаҥы тургузат. Бисте дезе — Алтай Республиканыҥ тарифтер аайынча комитеди. Бу комитеттиҥ 2018 јылдыҥ куран айыныҥ 17-чи кӱнинде јӧптӧгӧн 27/3 таҥмалу јакарузыла «Коммунальщик» ООО-го кату коммунальный таштанчыларла иштеери аайынча јеткилдештерге 2018 јылга бир кубический метр учун 451,47 салковой кеминде бирлик тариф тургузылган. Бу ок комитеттиҥ јакарузыла кӧп квартиралу тураларда јадып турган улуска кижи бажына 0,1189 кубический метр, таҥынаҥ тураларда јадып тургандарга кижи бажына 0,13673 кубический метр кеминде орто айлык норматив тургузылган.

2019 јылдыҥ баштапкы јарымында бирлик тариф былтыргы кеминде – 451,47 салковой болуп артар. Экинчи јарымјылдыкка 456,35 салковой кеминде бирлик тариф јӧптӧлгӧн.

—Бу јеткилдештерди јетирер тушта ӧскӧ операторлорды јилбиркедер бе?

—Јок, бастыра иштерди «Коммунальщик» ООО бойы бӱдӱрет.

—Слерде ол ло таштанчыларды тартып апарарына керектӱ техника јеткил бе?

—Коммунальный таштанчыларды тартып апарар ишти ӱспей апарарына керектӱ техника предприятиебисте јеткилинче.

—«Коммунальщик» ООО-до сӱрее-чӧп таштаар канча полигон бар?

—Бистиҥ иштеп турган јерде бӱгӱнги кӱнде эки полигон бар.

—Слерде сӱрее-чӧпти ылгайтан автоматизированный комплекс качан болор?

—2019 јылдыҥ экинчи кварталында таштанчылардыҥ переработказын эдер заводто сӱрее-чӧпти ӧртӧӧр јазал ла таштанчыларды ылгаарыныҥ линиязы иштеп баштаары темдектелет.

—Сӱрее-чӧп таштайтан контейнерлер турган площадкалардыҥ ээзи кем?

—Контейнерный площадкалардыҥ ээлери управляющий организациялар, ТСЖ-лар ла муниципалитеттер болор аргалу. Контейнерный площадка кӧп квартиралу тураныҥ јӧӧжӧзине кирип ле ол тураныҥ јеринде турган болзо, ол учун управляющий компания каруулу. Контейнерный площадка муниципальный јерде турган кийнинде, ол учун јербойындагы администрация каруулу.

Сӱрее-чӧпти сӱрее тартар кӧлӱкке салган соҥында, тергеелик оператордыҥ каруузы башталат.

—А бу площадкалар ару болоры учун кем каруулу?

—Кату коммунальный таштанчылар таштаар контейнерлердиҥ площадказы учун бу јердиҥ участогыныҥ ээзи каруулу.

—Тергеелик оператор байа бир несанкционированный дейтен сӱрее-чӧплӧ иштейт пе?

—Эйе, иштейт. Тергеелик операторго андый сӱрее-чӧп керегинде јетирӱ эдип јат. Бистиҥ специалисттер байагы јерге барып, акт тургузат, сӱрее-чӧп јатканын керелеерге болуп, байагы сӱрее-чӧпти фотојурукка ла видеого согот. Сӱрее-чӧп јаткан јердиҥ координаттарын чокымдап, бу јердиҥ ээзине уведомление-бичик аткарат.

Байа јердиҥ ээзи ол сӱрее-чӧпти одус кӱнниҥ туркунына јоголтпозо, сӱреени тергеелик оператор тартып апарат. Мыныҥ кийнинеҥ, тартып апарганы учун чыгымдарды јаргы ажыра байагы јердиҥ ээзинеҥ алат.

—Јарт. Предприятиениҥ мынаҥ арыгы амадулары кандый?

—«Коммунальщик» ООО-ныҥ иштеп турган зоназында, байа ӧрӧ адалган муниципалитеттердиҥ јерлеринде, јеткилдештеристи элбедери баштапкы бӱдӱретен амадубыс. База бир амадубыс — кату бытовой таштанчылардыҥ переработказыныҥ заводын јаҥыртары.

—Ачык-јарык эрмек-куучын учун быйан. Келер ӧйгӧ темдектеп алган иштерер бӱтсин.

К. ЯШЕВ куучындашкан

 

 

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина