Москвага — кышкы амыралта ӧйинде

29.01.2019

Ӱренчик балдардыҥ кышкы амыралтазы элес эдип, чӱрче ле ӧдӧ конды. Сакылталу амыралтазын кажы ла ӱренчик бойыныҥ кӱӱнзегениле, амадаганыла ӧткӱрген. Та кем де айлында сӱӱген бичигин кычырган, та кем де кинотеатрга јӱрген эмезе најыларына айылдаган. Је В. К. Плакастыҥ адыла адалган республикан гимназияныҥ ла Маймадагы В. Ф. Хохолковтыҥ адыла адалган 3-чи таҥмалу орто текшиӱредӱлӱ школдыҥ балдары Тӧрӧлистиҥ тӧс калазы Москва јаар јилбилӱ, солун, тузалу јол-јорыкты талдап алган.

Јол-јорык ӧткӧн јылдыҥ кӱзинде темдектелген ле тӱӱкиниҥ ле обществознаниениҥ ӱредӱчизи К. К. Мамадакова (ресгимназия) ла орус тилдиҥ ле литератураныҥ ӱредӱчизи Л. С. Ковина (Маймадагы 3-чи таҥмалу школ) ӱредӱлик учреждениелердиҥ јаандары Л. К. Манатовала, Н. Н. Рождественскаяла озолодо јӧптӧжип салган болгон. Олор кӧп јылдардыҥ туркунына ӧмӧ-јӧмӧ иштеп турган Бийсктеги «Мир путешествий» деген турагентствого баштанган. Текши јуунда шӱӱжӱге берилген бир канча ууламјылардыҥ бирӱзин талдап алган кийнинеҥ, бир бӧлӱкти чуктап чокымдаары аайынча иш ӧткӧн.

Ӱч кӱнниҥ туркунына улалган јол-јорык ныкта болгон: кажы ла кӱн эртен турадаҥ ала эҥирге јетире экскурсиялар. Баштапкы ла кӱнде, качан балдар поездтеҥ тӱжерде ле, гид кижи Москвала элбеде таныштыруны ӧткӱрди. Таныштыру Тверской ором ло Кремльдиҥ јараттары ажыра Воробьево кырлар јаар
ууланган. Балдар Москвала таныжып тура, Хрис-тос Спасительдиҥ ӧргӧӧзинде, «Мосфильм» киностудияда, Кремльде, Кызыл ла Манежный тепсеҥдерде, Китай-городто, Кремльдеги Мылтык-јепселдиҥ палатазында, Эски Арбатта, Государственный Третьяковский галереяда, бијелеп турган фонтандардыҥ «Аквамарин» деген циркинде, «Коломенское» деген јеезелӱ јуртта, метрополитенниҥ станцияларында ла јилбилӱ, кайкамчылу ӧскӧ дӧ јерлерде болдылар.

Чӧрчӧк јериндеги куулгазындый јаҥыјылдык Москвада болгон јол-јорыгы керегинде балдар бойлорыныҥ кӧргӧнин-укканын тӧкпӧй-чачпай бичидилер. Айса болзо, олордыҥ куучын-эрмегиле таныжып, јаскы, јайгы амыралталар ӧйинде Москва, онойдо ок ӧскӧ дӧ јерлер јаар јорыктаар балдар табылар…

Диана Топчина, 5-чи класстыҥ ӱренчиги, ресгимназиядаҥ:

—Јол-јорык сӱреен јараган. Москваныҥ кайкамчылу толыктарыла ӧкпӧӧрип таныштыс. Меге Арбатла, Кызыл тепсеҥле базып ӧткӱрген экскурсия јараган. Је эҥ ле тыҥ Кремльдеги Мылтык-јепселдиҥ палатазы ла Государственный Третьяковский галерея јарады. Левитанныҥ, Шишкинниҥ ле Айвазовскийдиҥ јуруктарынаҥ кӧксиҥ, јӱрегиҥ кӧдӱрилет. Репинниҥ, Куинджиниҥ јуруктарынаҥ кӧзиҥди алып болбозыҥ, кайкадат, бойына тартат…

Анна Ачапова, 5-чи кл.:

—Јол-јорык меге ыраада, тереҥжиде кӧрӧр арга берди. Мынаҥ озо Москва керегинде билерим ас болгон. Программа байлык, гид дезе сӱреен јилбилӱ куучындаган. Фонтандардыҥ бијелеп турган «Аквамарин» деген циркинде ойын-кӧргӱзӱ јарады. Тӧс каланыҥ јаҥыјылдык бӱдӱжиниҥ јаражын! Келер ӧйдӧ база кайдаар да јол келишсе, кыйалтазы јогынаҥ барарым. Бистиҥ ресгимназия «Мир путешествий» турагентстволо јакшынак најылар болуп, узак ӧйгӧ једимдӱ иштеп јатканына сӱӱнедим.

Эвелина Ютеева, 5-чи кл.:

—Јараш чӧрчӧк јӱрӱмде бар! Эне-адама, ресгимназияныҥ директоры Людмила Комоноковнага, турагентствоныҥ директоры Наталья Леонидовнага, ӱредӱчим Ксения Кирилловнага јаан быйаным айдадым.

Москва мени кайкатты. Тӧрӧлим, албатым учун кӧдӱриҥилӱ санаамды тыҥытты. Бу кала јебрен тӱӱкизиле, онойдо ок бӱгӱнги бийик ӧзӱмиле кайкаткан. Ол јакшы ӱредӱге јолымды ачты. Кайра ойто барарым, јетире кӧрбӧгӧним база да бар.

Дима Овсянкин, 7-чи кл., Бийсктеҥ:

—Чыккан кӱниме бу сӱреен јаан сый болды. Бу мениҥ баштапкы јол-јорыгым болгон. Мавзолей, Кызыл тепсеҥ, Алексей Михайлович каанныҥ ӧргӧӧзи, Москваныҥ серкпелери — мынаҥ озо јуруктардаҥ, телевизордоҥ ло кӧрӱп турбай. «Мосфильмде» де болдыс. Эҥ ле тыҥ Оружейный палата јарады.

Максим Власкин, Петр Калинин, Роман Чернышев, 8-чи кл., Маймадаҥ:

—Јол-јорык бистиҥ тӱӱкиле, географияла, эстетикала, этикала колбулу билгирлеристи элбетти. Россияныҥ тӧс калазы улуркак та, кеен де. Экскурсиялар Россияныҥ тӱӱкизи, телекейлик учуры керегинде санандырат. Метрополитен керегинде айтса, бистиҥ санаабысла, Москваныҥ метрозы телекейде эҥ ле јараш.

Јол-јорык ӧйинде ӧскӧ школдордыҥ балдарыла таныжып најылаштыс. Ӱредӱчибис Людмила Степановнага Москваныҥ јаан телекейине јол ачканына јаан быйаныс.

Мария Чипизубова, Злата Тадышева, Софья Параева Маймадагы 3-чи таҥмалу школдоҥ, Ксения Гисс — Старобелокурихинский школдоҥ:

—Озо ло баштап Бийсктеги «Мир путешествий» деген турагентствого јаан быйан. Ӱч ле кӱнниҥ туркунына кемиле, учурыла сӱреен јаан билгирлер алдыс. Келер ӧйдӧ јол-јорыктарга бис белен. Амадуларыс ончозы бӱткен, бис ырысту!..

Балдарды апарып јӱрген ӱредӱчилердиҥ айтканыла, балдарга јол-јорык сӱреен јараган. Программа да, јол-јорык бажынаҥ ала учына јетире сӱреен чокым, јакшы белетелген. Ончозы бийик кеминде бӱткен…

Н. РОМАНОВА,

Бийсктеги «Мир путешествий» деген турагентствоныҥ јааны

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина