Алтайдын Чолмоны

«Хоккейдиҥ јылы јабылды, је бу ойын улалар…»

22.03.2019

Алтай Республикада јарлалган Хоккейдиҥ јылыныҥ кӧдӱриҥилӱ јабылтазына ла јылдыҥ турулталарын кӧрӧрине учурлалган јуун јаҥыртылган «Чаҥкыр Алтай» кинотеатрда ӧтти. Анда хоккейди сӱӱген јаан да улус, јаш та хоккейчилер јуулыштылар. Јуунда Алтай Республиканыҥ бӱдӱреечи ле јасакчы јаҥдарыныҥ органдарыныҥ јаандары, министрлер ле аймактардаҥ келгендер база туруштылар.

Россия Федерацияда ла Алтай Республикада хоккейди ӧскӱрерине јаан јӧмӧлтӧзин јетиргени учун Алтай Республиканыҥ башчызы Александр Бердниковко Мячту хоккейдиҥ федерациязыныҥ президенти Борис Скрынниктеҥ Быйанду самара табыштырылды. Башчы јуулгандарга уткуулду сӧзин айдып, 2017 јылдыҥ јаҥар айында 2018 јыл Хоккейдиҥ јылы деп јарлалганын эзетти. Ол тергееде спорттыҥ бу бӱдӱминиҥ ӧзӱмине билдирлӱ камаанын јетирген. Республикада хоккейле бӱдӱн-јарым муҥ улус ойнойт, ол тоодо 300-теҥ ажыра балдар.

2018-2019 јылдардыҥ кышкы ӧйинде Алтай Республикада ветерандар ортодо мячту хоккейле Россияныҥ первенствозы ӧткӧн. Маргаандарга сегис тергеениҥ командалары јуулган ла олордо телекейдиҥ ле Россияныҥ чемпиондоры ойногон.

Онойдо ок «Тӱндеги хоккей лига» деп бастырароссиялык фестивальдыҥ республикада талдашту бӧлӱги, билениҥ «Адамды, энемди ле хоккейди сӱӱйдим» деп хоккей фестивали, ветерандар ортодо мячту хоккейле республикан турнир Улаган аймактыҥ Саратан јуртында ӧткӧн, полицияныҥ капитаны Евгений Корчагинниҥ эземине учурлалып, мячту хоккейле республикан турнир, Кош-Агаш јуртта спорттыҥ ветераны А. Байрамовтыҥ эземине учурлалып, мячту хоккейле јаҥжыккан республикан турнир, Сускуныҥ, Манјӱректиҥ, Майма аймактыҥ, «ШВСМ» клубтыҥ мячту хоккейле кубокторы ӧткӱрилген.

«Хоккейдиҥ јылыныҥ ачылтазына Россияныҥ прези-дентиниҥ болушчызы, Россияныҥ Олимпий комитединиҥ вице-президенти Игорь Левитин ле Татарстан Республиканыҥ транспорт ло јолдор тудары аайынча министри Ленар Сафин турушкандар — деп, Александр Бердников эзетти. —Ол Татарстан Республиканыҥ президенти Рустам Миннихановтыҥ јакылтазыла бистиҥ республиканыҥ хоккейле командазына бӱгӱнги кӱнниҥ спорт кеп-кийимин ле экипировказын сыйлаган. Россияныҥ президенти В. В. Путинниҥ јакылтазыла, республикада Тош ӧргӧӧ тудулып јат, тургуза ӧйдӧ ондо иштер учына чыгып клееди. Бис кӱӱк айда оны ишке табыштырарга чырмайадыс. Ондо тош арена, бӱгӱнги кӱнниҥ јепселдери, тазыктырынар залдар ла ӧскӧ дӧ болушту јерлер болор. Онойдо ок спорттыҥ ӧскӧ дӧ бӱдӱмдери ајаруга алынган – ондо волейбол, баскетбол ойноор залдар бар. Ол тудулган кийнинде республикада спортло, физкультурала тазыктырынар айалгалар кӧптӧӧр».

Башчыныҥ айтканыла, Тош ӧргӧӧлӧ коштой конор тура тудулар. Ол тушта ондо јаҥыс ла Горно-Алтайсктыҥ ла Майманыҥ балдары эмес, је анайда ок текши республиканыҥ балдары келип, тазыктырынар аргалу болор. Ол оноҥ ары јуулгандарды Хоккейдиҥ јылыныҥ јабылганыла эмес, спорттыҥ јаҥы ӧйиниҥ башталганыла уткып, кайралдаштарга кӧчти.

Республикада мячту хоккейдиҥ ӧзӱмине, эл-јон ортодо су-кадык јӱрӱм јӱрериниҥ темин кӧргӱзерине јаан камаанын јетиргени ле узак јылдарга ак-чек ижи учун Кӱндӱлӱ грамотала, акча-сыйла мындый улус кайралдаттылар:

Курмет Куманов — Кош-Агаш јурттыҥ культурно-спорт тӧс јериниҥ спорт ло јашӧскӱримниҥ политиказы аайынча специализи;

Николай Таксанов – Кош-Агашта ДЮСШ-ныҥ тазыктыраачы-преподаватели;

Евгений Тихонов – Кош-Агаш аймактыҥ админис-трациязыныҥ баш аналитиги;

Алексей Яилгаков – Н. В. Кулачевтыҥ адыла адалган ДЮСШ-ныҥ тазыктыраачы-преподаватели;

Константин Конгунов – «Бидинов М. Ф.» крестьян-фермер ээлемниҥ ишчизи.

Онойдо ок Горно-Алтайсктыҥ, Майманыҥ, Манјӱректиҥ, Акташтыҥ шайбалу хоккей аайынча командаларына хоккей ойноор кеп-кийимдердиҥ ле спорт инвентарьдыҥ сертификаттары табыштырылды. Кырлыктыҥ, Балыктујулдыҥ, Караколдыҥ ла Улаганныҥ мячту хоккей аайынча командаларына ондый ок сыйлардыҥ сертификаттары берилди.

Уткуулду сӧзин Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ председатели Владимир Тюлентин база айтты. «Хоккейле јаҥыс ла чындык эрлер эмес, је ӱй де улус, балдар да ойноп јат, оныҥ учун хоккей јалтанбастардыҥ ойыны. Спорттыҥ бу бӱдӱмиле ороондо кӧп улус јилбиркейт ле оны сӱӱп јат. Оныҥ учун оны албатыныҥ сӱӱген ойыны деп айдарга јараар. Былтыр, бистиҥ республикада Хоккейдиҥ јылы ӧдӧрдӧ, хоккейле бистиҥ ороонныҥ јуунты командазы Тӱштӱк Кореяда олимпий алтынды ойноп алганы јаан оморкодулу болды. Удабас бисте Тош ӧргӧӧ иштеп баштаза, бистиҥ спортчылар бӱгӱнгизинеҥ јаан једимдерге једип, республиканыҥ ыраак тыштында да јарлу болор деп бӱдедим. Хоккейдиҥ јылы тӱгенген, је хоккей ойын улалар, ончозы алдыбыста» — деп, спикер куучынын тӱгести.

Уткуулдыҥ кийнинде Владимир Тюлентин кайралдар табыштырды. Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ Быйанду самаразыла Алтай Республикада физический культураныҥ ла спорттыҥ ӧзӱмине камааны ла узак јылдарга ак-чек ижи учун мындый улус кайралдаттылар:

Аманбек Байгунаков – Алтай Республиканыҥ «Граждан коруланыш, сакыбаган јанынаҥ болгон айалгалар ла ӧрт болдыртпазы аайынча башкартузыныҥ» Кош-Агаш аймактыҥ Жана-Аул јурттагы ӧрт ӧчӱрер постыныҥ тискинчизи;

Аржан Кыдрашев – Майма аймактыҥ ДЮСШ-зыныҥ тазыктыраачы-преподаватели;

Александр Попов – Шабалин аймактыҥ ДЮСШ-зыныҥ тазыктыраачы-преподаватели;

Тимур Тихонов – Алтай Республиканыҥ аҥ-куштарды корыыры, тузаланары ла орныктырары аайынча комитединиҥ государственный инспекторы.

Алтай Республиканыҥ физический культура ла спорт аайынча комитединиҥ председатели Заури Казакпаев сӧс алып, аймактардыҥ, каланыҥ ла јурт јеезелердиҥ Хоккейдиҥ јылында маргаандар, турнирлер, ойындар ӧткӱрерине, олорго јарамыкту айалгалар тӧзӧӧрине јаан камаанын, јӧмӧлтӧзин јетирген јаандарына быйанын айтты. Ол онойдо ок культураныҥ, су-кадыкты корыырыныҥ, ӱредӱликтиҥ, иштиҥ, јонјӱрӱмдик ӧзӱмниҥ ле эл-јонды ишле јеткилдеериниҥ министерстволорыныҥ, хоккейдиҥ ветерандарыныҥ бу јылды ӧткӱреринде болужын, турушканын бийик баалады. Ол комитеттиҥ Кӱндӱлӱ грамоталарын кӧп тоолу спортчыларга, командаларга табыштырды. Ол тоодо шайбалу хоккейле республиканыҥ чемпионадыныҥ јеҥӱчилдерине: 1-кы јер – «Сибиряк» команда (Майма аймак); 2-чи јер – «Майма» (Майма јурт); 3-чи јер – «СКА» (Горно-Алтайск).

2018-2019 јылдардыҥ плей-офф сезонында шайбалу хоккейле маргаанныҥ јеҥӱчили «Сибиряк» командага (Майма аймак) «Јеҥӱниҥ кубогы» табыштырылды.

«Тӱндеги хоккей лига» деп бастырароссиялык фестивальдыҥ тергеелик бӧлӱгиниҥ «40+» јашту јеҥӱчилдери кайралдатты: 1-кы јер – «Ирбис» (Майма аймак); 2-чи јер – «Союз» (Горно-Алтайск); 3-чи јер – «Артыбаш» (Турачак аймак).

Алтай Республиканыҥ ветерандар ортодо мячту хоккейле чемпионадыныҥ јеҥӱчили «Кош-Агаш» команда база кайралдатты.

Россияныҥ МВД-зыныҥ муниципалитеттер ортодогы «Онгудайский» бӧлӱгиниҥ участковый уполномоченныйы, полициязыныҥ капитаны Е. Ю. Корчагинниҥ эземине учурлалган мячту хоккейле республикан турнирдиҥ јеҥӱчил командазы – «Кан-Оозы» команда ла «ШВСМ» спорт клубтыҥ кубогыныҥ јеҥӱчил командазы «ШВСМ» команда кайралдаттылар.

Алтай Республиканыҥ 2006-2008 јылдардыҥ кызычактарыныҥ мячту хоккейле јуунты командазы база кайралдатты. Јажыла оогош, је спортко чындык кӱӱндӱ кызычактар мячту хоккейле Иркутскта ӧткӧн тергеелер ортодогы турнирде экинчи јер алгандары тыҥ оморкодулу.

Кӧдӱриҥилӱ айалгада онойдо ок Хоккейдиҥ јылында эҥ артык хоккеисттерди ле јеҥӱчилдерди, эҥ артык тазыктыраачыларды кайралдаары база ӧтти. «Алтай Республикада мячту хоккейдиҥ федерациязы» деп тергеелик јондык организацияныҥ председатели Амаду Белееков ло «Алтай Республикада хоккейдиҥ федерациязы» деген тергеелик јондык организацияныҥ председатели Вячеслав Куриленко мячту хоккейле «Эҥ артык јиит хоккеист», «Эҥ артык хоккеист», «Эҥ артык тазыктыраачы» деп номинацияларла, шайбалу хоккейле «18 јашка јетире эҥ артык хоккеист», «Эҥ артык хоккеист» деп номинацияларла кӧп тоолу јеҥӱчилдерди кайралдадылар.

Н. БЕЛЬЧЕКОВА