- altaicholmon

30.04.2019

2019 јылдыҥ кандык айыныҥ 29-чы кӱнинде, 88 јажы киргелекте, јарлу билимчи-филолог, ӱредӱчи ле јондык ишчи Зоя Сергеевна Казагачева ак-jарыктаҥ јӱре берди.

Зоя Сергеевна узун ла јаркынду јӱрӱм јӱрген. С. С. Суразаковтыҥ адыла адалган алтаистиканыҥ билим-шиҥжӱлик институдында 1967–2017 јылдардыҥ туркунына кичӱ билим ишчинеҥ ала фольклордыҥ бӧлӱгиниҥ баш билим сотруднигине јетире иштеген. 1967 јылда «Рождение алтайской письменной литературы» деп кандидатский диссертациязын корулаган, 2002 јылда «Алтайские героические сказания «Очи-Бала», «Кан-Алтын». Аспекты текстологии и перевода» деп докторский ижин корулаган. 1982 јылдаҥ ала Зоя Сергеевна «Сибирьдиҥ ле Ыраак Кӱнчыгыштыҥ калыктарыныҥ фольклорыныҥ кереестери» деген 60 томду тизӱге кирип турган алтай томдорды белетеер авторлордыҥ бöлÿгин башкарган. Бу јаан ла учурлу иштиҥ шылтузында кепке «Алтай кай чӧрчӧктӧр» (1997), «Алтай калыктыҥ чӧрчӧктӧри» (2002) ле «Алтай калыктыҥ кеп куучындары» (2011) деп ӱч бичик базылган. Ол онойдо ок «Алтайдыҥ эпикалык энчизиниҥ кереестери» деп jаҥы тизӱниҥ «Алтай баатырлар» деп томдорыныҥ тургузаачызы ла алтай тексттериниҥ кöчÿреечизи.

Зоя Сергеевна 200-теҥ ажыра билим, ӱредӱ-методикалык ла оноҥ до öскö иштердиҥ авторы. Олордыҥ тоозында «Зарождение алтайской литературы» (1972), «Алтайские героические сказания «Очи-Бала», «Кан-Алтын». Аспекты текстологии и перевода» (2002), «Голос вечности (к 80-летию сказителя Алексея Калкина)» (2005), «Н. Улагашев. Алып-Манаш. Алтайский героический эпос» (2011), «Диалог поколений: в эпистолярной истории» (2013), «Голос из вечности. К 100-летию со дня рождения сказителя Салдабая Савдина» (2016).

Филология билимдердиҥ докторы З. С. Казагачеваныҥ иштери Алтай Республиканыҥ гуманитар билиминиҥ ле ӱредӱлигиниҥ ӧзӱмине јаан болужын јетирген, билим-педагогикалык ишчилер ортодо бийик баалалган. Зоя Сергеевна сÿрекей тоомjылу кижи, бастыра бойыныҥ јӱрӱмин билимге учурлаган. Кӱндӱлӱ ле кару Зоя Сергеевнаныҥ јаркынду эземин бис јӱректеристе јаантайын алып јӱрерис.

Зоя Сергеевна Казагачева ак-jарыктаҥ јӱре бергенине тереҥ карыкканысты тӧрӧӧн-туугандарына јетирип турубыс.

С.С. Суразаковтыҥ адыла адалган алтаистиканыҥ билим-шиҥжӱлик институдыныҥ ӧмӧлиги

ТОП

«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар

Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы

«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»

Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым