- altaicholmon

30.04.2019

2019 јылдыҥ кандык айыныҥ 29-чы кӱнинде, 88 јажы киргелекте, јарлу билимчи-филолог, ӱредӱчи ле јондык ишчи Зоя Сергеевна Казагачева ак-jарыктаҥ јӱре берди.

Зоя Сергеевна узун ла јаркынду јӱрӱм јӱрген. С. С. Суразаковтыҥ адыла адалган алтаистиканыҥ билим-шиҥжӱлик институдында 1967–2017 јылдардыҥ туркунына кичӱ билим ишчинеҥ ала фольклордыҥ бӧлӱгиниҥ баш билим сотруднигине јетире иштеген. 1967 јылда «Рождение алтайской письменной литературы» деп кандидатский диссертациязын корулаган, 2002 јылда «Алтайские героические сказания «Очи-Бала», «Кан-Алтын». Аспекты текстологии и перевода» деп докторский ижин корулаган. 1982 јылдаҥ ала Зоя Сергеевна «Сибирьдиҥ ле Ыраак Кӱнчыгыштыҥ калыктарыныҥ фольклорыныҥ кереестери» деген 60 томду тизӱге кирип турган алтай томдорды белетеер авторлордыҥ бöлÿгин башкарган. Бу јаан ла учурлу иштиҥ шылтузында кепке «Алтай кай чӧрчӧктӧр» (1997), «Алтай калыктыҥ чӧрчӧктӧри» (2002) ле «Алтай калыктыҥ кеп куучындары» (2011) деп ӱч бичик базылган. Ол онойдо ок «Алтайдыҥ эпикалык энчизиниҥ кереестери» деп jаҥы тизӱниҥ «Алтай баатырлар» деп томдорыныҥ тургузаачызы ла алтай тексттериниҥ кöчÿреечизи.

Зоя Сергеевна 200-теҥ ажыра билим, ӱредӱ-методикалык ла оноҥ до öскö иштердиҥ авторы. Олордыҥ тоозында «Зарождение алтайской литературы» (1972), «Алтайские героические сказания «Очи-Бала», «Кан-Алтын». Аспекты текстологии и перевода» (2002), «Голос вечности (к 80-летию сказителя Алексея Калкина)» (2005), «Н. Улагашев. Алып-Манаш. Алтайский героический эпос» (2011), «Диалог поколений: в эпистолярной истории» (2013), «Голос из вечности. К 100-летию со дня рождения сказителя Салдабая Савдина» (2016).

Филология билимдердиҥ докторы З. С. Казагачеваныҥ иштери Алтай Республиканыҥ гуманитар билиминиҥ ле ӱредӱлигиниҥ ӧзӱмине јаан болужын јетирген, билим-педагогикалык ишчилер ортодо бийик баалалган. Зоя Сергеевна сÿрекей тоомjылу кижи, бастыра бойыныҥ јӱрӱмин билимге учурлаган. Кӱндӱлӱ ле кару Зоя Сергеевнаныҥ јаркынду эземин бис јӱректеристе јаантайын алып јӱрерис.

Зоя Сергеевна Казагачева ак-jарыктаҥ јӱре бергенине тереҥ карыкканысты тӧрӧӧн-туугандарына јетирип турубыс.

С.С. Суразаковтыҥ адыла адалган алтаистиканыҥ билим-шиҥжӱлик институдыныҥ ӧмӧлиги

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина