Алтайдын Чолмоны

Олег Хорохордин Улаган аймакла јӱрген

07.05.2019

Алтай Республиканыҥ башчызыныҥ молјуларын удурумга бӱдӱреечи Олег Хорохордин Улаган аймакла ишмекчи јол-јорыкла јӱрген. Ол аймактыҥ кӧп тоолу учреждениелеринде болуп, туштажулар ӧткӱрген.

Акташтыҥ эки учреждениезинде

Олег Хорохордин Акташтагы эмчиликте ле психоневрологический интернатта болгон, медишчилерле, олордо эмденип јаткан улусла тушташкан.

Акташтагы эмчиликтиҥ эҥ курч сурагы, республиканыҥ ӧскӧ дӧ медучреждениелеринде ок чылап, медишчилерле коомой јеткилделгенин Олег Хорохордин темдектеген. «Бастыра категориялардыҥ специалисттериниҥ 15 вакансиязыныҥ јӱк 30% јеткилделген. Јуртка медишчилерди тартары јанынаҥ иштеерис» — деп, ол айткан.

Тергеениҥ башкараачызы онойдо ок 2014 јылда Горно-Алтайсктаҥ Акташка кӧчкӧн психоневрологический интер-натты кӧргӧн. Интернат калага кӧчӧ берген погрангородоктыҥ туразында иштейт. Јадар тураларда, ашканада, медицинский блокто, јунунар ла кийим јунар комбинатта ла спортзалда ремонт эдилген кийнинде, пациенттердиҥ 90 проценти бери кӧчӱрилген. Олег Хорохордин интернатта бойыныҥ болушту ээлеми ле калаш быжырар јери барын, интернат бойын јеткилдеп турганы јакшы деп баалаган.

«Мында улуска јадар коомой эмес айалгалар тӧзӧлгӧнин, олордыҥ мында јакшы деп айдышканын уктым. Иштиҥ ле јонјӱрӱмдик ӧзӱмниҥ министерствозыла кожо учреждениеге толо иштеерге база неле болужарын кӧрӧрис» — деп, ол айткан.

Кадрлардыҥ сурагы интернатта база курч турат. Медишчилердиҥ ишјалы јабыс, јадар јер јок болгонынаҥ улам квалификациялу ишчилер једишпейт. Бу сурак база ајару јок артпас деп, темдектеген.

Бу эки учреждениениҥ администрациялары ЖКХ учун тарифтердиҥ бийиктегенин айдышкан. Эмди јылу дизельный котельный ажыра келет. Одыруныҥ бийик баазы соцобъекттердиҥ чыгымдарын кӧптӧдӧт. Улаган аймактыҥ администрациязыныҥ јааны Владимир Челчушевтиҥ айтканыла, тургуза ӧйдӧ јаҥы котельный ишке табыштырылар. Ол иштезе, јуртты јылула јеткилдеери јакшы барар ла ЖКХ-ныҥ тӧлӧмирлерин аайлаштырарына камаанын јетирер учурлу.

Кара-Кујурда Культураныҥ туразын ачкан

 АР-дыҥ удурумга башчызы Олег Хорохордин Улаган аймактыҥ ыраак јурты Кара-Кујурда Культураныҥ туразын ачкан.

«Јуртта јайалталу улус сӱреен кӧп, ветерандардыҥ хоры, эстрада кожоҥныҥ ӧмӧлиги, балдардыҥ бијелеер ӧмӧликтери, национальный ойноткылардыҥ кружогы бар эмтир. Мында культура корулалып ла ӧзӱп турганы јаан учурлу. Мынаҥ да ары Кара-Кујурдыҥ культура јӱрӱми јаркынду ла толо болорында алаҥзыбай турум» — деп, ол айткан.

Культураныҥ 150 кижи отургадый туразын ла котельныйды тударына башка-башка бюджеттердеҥ 26,9 млн салковой чыгарылган. Оны тудары «Культураны ӧскӱрери» деп государстволык тергеелик программала ӧткӧн. Јирме јыл кайра ДК ӧрттӧ кӱйген. Ончо керектер «Кара-Кујурский» ээлемниҥ конторазында ӧткӧн.

Бӱгӱн оны ачканы јуртта јаткандарга јаан байрамдый болгон. Олег Хорохордин олорды сӱӱнчилӱ керекле уткып, су-кадык, амыр-энчӱ ле јайаандык једимдер кӱӱнзеген.

Алтай Республиканыҥ Кӱндӱлӱ грамотазыла «Вабэст» ООО-ныҥ директоры Сандра Бекин, Кара-Кујурдыҥ библиотеказыныҥ библиотекари Джанина Кудюшева, јурттыҥ орто ӱредӱлӱ школыныҥ педагог иштиҥ ветераны Елена Тюкина, иштиҥ ветераны Олег Юлуков кайралдаткан.

Уткуулду сӧзин онойдо ок Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ председатели Владимир Тюлентин, Улаган аймактыҥ администрациязыныҥ јааны Владимир Челчушев айткандар.

Быјыл республикада культураныҥ база беш туразыныҥ реконструкциязы тӱгенер: Онос, Кӱпчеген, Кайрукун, Телеҥит-Сортогой ло Каспа јурттарда.

Паспартыда школ быјыл табыштырылар

Олег Хорохордин Паспарты јуртта тудулып јаткан школды кӧргӧн лӧ оны ӱредӱлӱ јылга јетире ишке табыштырарга ишти тӱргендетсин деп јакылта берген.

50 бала ӱренер школды тудары былтыр башталган. Подрядчик оны кӱскиде табыштырар сӧзин берген. Је тергеениҥ башкараачызы иштиҥ бӱгӱнги кемин кӧрӱп, серемјизин айткан. «Подрядчикке школдыҥ ичин јазаарына, айландыра јерди јарандырарына ла тудум иштерди тӱгезерге ӱзеери бригадалар чыгарар керек. Је ишти тӱргендеткени оныҥ чыҥдыйына салтарын јетирбес учурлу. Тудум ишти чынык эдер керек» – деп, Олег Хорохордин айткан.

Бӱгӱнги кӱнде фундамент салылган, корпус бӱткен, јабынтызы јабылган, кӧзнӧктӧрдиҥ ле эжиктиҥ рама-проемдоры тургузылган.

Олег Хорохордин онойдо ок Балыктујулды табарып, балдардыҥ садында, школдо ло врачту амбулаторияда болгон. «Школдо јабынты јаашты ӧткӱрип јат, јылу туалет јок. Мында ремонтло болужып болбозыҥ, јаҥы школ тудар керек. Аймак школдыҥ ӱлекерин эдер, бис дезе кыска ӧйгӧ школды ла балдардыҥ садын тудар арга табарыс. Јурттыҥ амбулаториязында айалга база коомой. Је мында капитальный ремонт эдерге јараар» – деп, республиканыҥ башкараачызы айткан.

Аймактыҥ курч сурактары шӱӱжилген

Алтай Республиканыҥ башчызыныҥ молјуларын удурумга бӱдӱреечи Олег Хорохордин бу аймакла ишмекчи јол-јорыкла јӱрӱп, администрацияныҥ залында туштажу ӧткӱрген. Туштажуда јурт јеезелердиҥ јаандары, аймак Совединиҥ депутаттары, учреждениелердиҥ башкараачылары, јондыктыҥ чыгартулу улузы турушкан.

Туштажуга келгендер канча јылдарга јуулып калган ла аайына чыгарын некеген сурактарын тургускан. Јурт јеезелердиҥ јаандары балдардыҥ садтарын, врачту амбулаториялар тудар, ичер суула, колбула, Интернетле јеткилдеериниҥ сурактарын кӧдӱрген. Онойдо ок аймакта бӱдӱрген тӧс иш – ол јурт ээлемдеги иш. Оныҥ учун иштеп алган јуртсырьедоҥ јербойында продукция эдип чыгарар сурак туруп јат.

«Улаган аймакта ӧзӱм алынар арга јурт ээлемде. Эл-јонныҥ айтканыла, мал-ашты тирӱ бескезиле јабыс баага садарга келижет. Продукцияны јербойында иштеп алар ла перерабатывать эдер айалгалар тӧзӧӧрин, кожулта баа ла каландар аймакта артарын јӧмӧӧр керек» — деп, О. Хорохордин айткан.

Куучын онойдо ок Акташ – Улаган јол керегинде ӧткӧн. Бӱгӱнги кӱнде аймак туристтерге там ла јилбилӱ болуп, амырап келгендердиҥ тоозы кажы ла јыл кӧптӧп јат. «Автомобильдердиҥ јеткер јок ло чыҥдый јолдоры» деп нацӱлекерле 2019-2024 јылдарга јаан акча – 690 млн салковой чыгарылган. Оныҥ бӧлӱги Акташ – Улаган автојолды јазаарына берилер. Онойдо ок Чолушманга јетире јол ремонтолор. Бери туристтер келип турган болзо, сервис-јеткилдешти јарандырар керек – иштеер јерлер болзын, акча-манат дезе јербойыныҥ бюджедине калан болуп тӱшсин. «Бастыра бу јетирӱлерди шиҥжӱлеп, јакылталар берерис ле бу јерди ӧскӱрерис» — деп, Олег Хорохордин угускан.

Ол онойдо ок Улагандагы орто ӱредӱлӱ школдо болгон. Мында 312 ӱренчик ӱренет, уроктор эки сменала ӧдӧт. Школдыҥ туразы 2014 јылда табыштырылган, спортзал 2015 јылда тудулган. Ондый да болзо, школды табыштырганы керегинде документ јок. Јабынтыны јастыра салган учун, кӱс-јас ӧйдӧ јаҥмырдыҥ суузы кабинеттерге ле спортзалга кирип јат.

Школдыҥ бӱткӱл комплексин јетире тударга кӧп иштер бӱдӱрер керек: школды айландыра јердиҥ планировказын эдер, ӧрт ӧчӱрерге резервуар тудар, јолды, тротуарды ла спортплощадканы јазаар, гараж ла јепселген ӱредӱлӱ класс тудар.

О. Хорохордин онойдо ок Улаганныҥ тӧс эмчилигинде болгон. Ол эмчиликтиҥ бӧлӱктеринде болуп, оору улусла куучындашкан, олор медболушты јакшы деп темдектеген. Бӱгӱнги кӱнде амбулаторно-поликлиникалык бӧлӱкке сменада 150 кижи келер аргалу, стационар бӧлӱкте 29 орын ла тӱште јадып эмденетен 19 орын бар. Мында тӱрген медболуштыҥ бӧлӱги, аптека, пищеблок иштейт.

Олег Хорохордин бир канча кабинеттер ачып, медјеткилдештердиҥ тоозын кӧптӧдӧр суракты шӱӱшкен. Башка турган турада капитальный ремонт ӧткӱреле, оноор аптеканы, стоматология ла метод кабинеттерди кӧчӱрер керек. Јайымдалган кабинеттерде врач-эндокринолог оору улусты кӧрӧр, медицинский профилактиканыҥ ла доврачебный болуштыҥ кабинеттери иштеери пландалат. Тергеениҥ башкараачызы бастыра бу сурактарды бӱдӱрерге документтерди јазап, табыштырып берзин деген јакылта берген.

АР-дыҥ башкарузыныҥ пресс-службазы

А. ТЫРЫШКИННИҤ фотојуруктары