День: 18.06.2019

Тирӱ јӱректӱ јаанак

Ада-Тӧрӧл учун Улу јууда Јеҥӱниҥ јаҥылгазы јайылганынаҥ бери 75-чи јыл барып јат. Бала тужы ол ӧйлӧргӧ келижип, јууныҥ јылдарында јӱзин кӧстиҥ ачу јажыла јунган улустыҥ бирӱзи – Раиса Кулеева. Раиса Сӱремеевна Шабалин аймактыҥ Шыргайты јуртында 1934 јылдыҥ јаан изӱ айыныҥ 8-чи кӱнинде чыккан. Биледе ӱч уул, ӱч кыс чыдаган. Энези Анна Нӧкӧровна Кулеева, коболы сӧӧктӱ.

18 июня 2019

Азыйгызы мындый деп айдып берген энейим

Jайым куштыҥ эткени Jаш агашка томылгай, Jаандарыстыҥ айтканы Jаш jӱрекке арткалгай. Кару энем Пӧтӱш Ајысовна Сумешева Какай јыл чыгып, кӱӱк ай jууктап келерде, ак чечектӱ алтайына, ада-ӧбӧкӧлӧрине jана берди. Кычыраачыларды энемнеҥ укканымла таныштырган айас, кайран энем керегинде јӱректеҥ келген сӧстӧрлӧ таныштырадым. Бӱткен jерим бӱдӱн алтын, чыккан jерим чын алтын Угы-тӧзим, ада-ӧбӧкӧм туку Кадын ичинеҥ келген

18 июня 2019

Монгол кӧбӧктӧр

XVIII чактыҥ беженинчи јылдарында Кыдаттыҥ черӱзи, албатызын саткан Амыр-Санаага баштадып, кеен Алтайга табарган. Алтай албатыны ӱзеге шыку кырып, Алтайды ээнзиредип салган. Тоолу ла алтай ӧрӧкӧ аба-јышка, капчал корумдарга барып, коруланып артып калган. Качан алтай ичинде јыт јыбар арчылып, токуналу ӧйлӧр келерде, алтайлар бирдеҥ-экидеҥ биригижип баштаган. Телкем кобы-јиктерге отоктор тӧзӧгилеп, јӱрӱмди улалткылап ийген. Ондыйлардыҥ тоозында Кан-Јабаган

18 июня 2019

«Алтайым ийде-кӱч берет»

Кичӱ изӱ айдыҥ 21-чи кӱнинде А. Анохинниҥ адыла адалган эл музейде солун кӧрӱ-выставка ӧдӧри элбеде јарлалган. Ондо јиит јурукчы Аржан Ютеевтиҥ јуруктары тургузылар. Кычыраачыларыс јайалталу јерлежиниҥ једимдери керегинде бичимелди газедистиҥ бӱктеринеҥ бир јыл кайра кычырган ла болбой. Ӧткӧн амыралта кӱнде Аржан иштеп турган Красноярск каладаҥ Алтайына самолетло учуп ла келеле, бисле туштажарга јӧпсинди. Оныҥ ижи,

18 июня 2019

Байрам јӱректе башталат

Эмчилер качан да амырабайт ошкош. Је профессионал байрам су-кадыкты корыырыныҥ бастыра ишчилерине учурлу болгонын, оны олор сакып ла ого белетенип турганын темдектеер керек. Не дезе, ол коллегаларла туштажып, куучындажар јакшынак арга берет. Кичӱ изӱ айдыҥ баштапкы јарымы медицина бӧлӱгиниҥ ишчилерине кӧдӱриҥилӱ толкуда, кайда да јӱректе башталып турган байрам болор сакылтала ӧткӧн. Оноҥ ло уткуулдар келген,

18 июня 2019

«Мен сӱӱйдим сени, Россия!»

Кичӱ изӱ айдыҥ 12-чи кӱнинде Алтай Республиканыҥ тӧс калазында — Горно-Алтайскта Россияныҥ кӱниниҥ байрамы элбеде темдектелгени ле ол баштапкы ла катап тӧс тепсеҥде эмес, «Чаҥкыр Алтай» кинотеатрдыҥ јанында культураныҥ ла амыраарыныҥ паркында ӧткӧни керегинде бис мынаҥ озо бичиген эдис. Мындый јаҥырту быјылгы байрамга јаҥы ууламјы ла јаҥы бӱдӱм-кебер берген деп айдар керек. Калада јаткан эл-јон

18 июня 2019

…Јай бажында Јажыл каан, Јас бажында јараш каан…

Озодо Алтайды эки катап кӧдӱретен: кичӱ изӱ айда, кызу јайгыда, теҥери унчугып, ӧлӧҥ ӧзӱп, агаштыҥ бӱри јайылган кийнинде ле оноҥ коҥыр кӱскиде, агаштыҥ бӱри саргарган кийнинде. Алтай улус азыйдаҥ бери Јажыл бӱрдиҥ ле Сары бӱрдиҥ мӱргӱӱлдерин ӧткӱрет. Кычыраачыларды Јажыл бӱрдиҥ алкыштарыла таныштырадыс. Алтай улус сабаны белетеер чÿм-jаҥ 1995 jылдыҥ jай öйинде Оҥдой аймакта Алтыгы

18 июня 2019

Эрjинедий мал-ажыска аjару

Кÿстиҥ сыгын айында öдöтöн Алтай Республиканыҥ башчызыныҥ ла Эл Курултайыныҥ талдаштары экилези jаан учурлу. Jе кöп улустыҥ санаазыла, тергеениҥ башчызын талдаганы баштапкы jерде турар учурлу. Башчы ла ого башкартып турган бÿдÿреечи jаҥ ал камык jÿрÿмдик сурактардыҥ аайына чыгары ла jÿрÿмде бÿдÿрери учун каруулу. Бÿдÿреечи jаҥ деп бис jаҥыс республиканыҥ башкарузын, министерстволорды ла ведомстволорды эмес, jе

18 июня 2019

Ару оромдор учун ӧмӧ-јӧмӧ иштейли

Алтай Республикада јаткандардыҥ тергеениҥ удурумга башчызына Интернеттеги јондык сетьтер ажыра эҥ ле кӧп баштанып турган сурактары улус ла предприятиелер сӱрее-чӧпти јарабас јерлерде тӧгӱп турганыла колбулу. Бу јуукта таланыҥ муниципал тӧзӧлмӧлӧриниҥ јаандарыла видеоконференция ӧткӧн. Тергеениҥ башчызыныҥ молјуларын удурумга бӱдӱреечи Олег Хорохордин шак ол ишмекчи јуунныҥ турултазыла аймактардыҥ јаандарына јакылта берген. Оныҥ темдектегениле, јербойында бу иш учун

18 июня 2019

«Туу-Кайа» парк: ӧзӱмниҥ јаҥы јолдоры

Алтай Республиканыҥ башчызыныҥ, башкарузыныҥ председателиниҥ молјуларын удурумга бӱдӱрген Олег Хорохордин быјыл Туу-Кайада каланыҥ панорамный паркы тудулар јерде болуп, бу ӱлекерге чыгарылган акча-манатты тузаланарын аҥылу шиҥжӱде тударын јакыган. Каланыҥ «Туу-Кайа кыр» деген паркын тӧзӧӧр ӱлекер былтыр Кичӱ калаларда эл-јонго јадар јарамыкту айалгалар тӧзӧӧр текшироссиялык конкурста јеҥӱчил болуп чыкканын ла ол аайынча кандый иштер эдилип турганын Горно-Алтайсктыҥ

18 июня 2019

1 2

ТОП

«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар

Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы

«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»

Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым