Тӧс ајару — тергеениҥ амырын корыырына

09.07.2019

Коррупцияга удурлажарыныҥ комиссиязыныҥ јуунынаҥ

Коррупцияла удурлажары аайынча республикан комиссияныҥ јууны АР-дыҥ удурумга башчызы Олег Хорохординниҥ башкартузыла ӧтти.

Јуунныҥ ижинде республикан министерстволордыҥ ла ведомстволордыҥ башкараачылары, комиссияныҥ бӱдӱреечи јаҥныҥ ла јербойында бойы башкарынарыныҥ органдарынаҥ турчылары, јондыктыҥ, юстицияныҥ министерствозыныҥ, шылу комитеттиҥ чыгартулу улузы турушкан.

Јуунды ачып тура, удурумга башчы Олег Хорохордин чиновниктердиҥ ле олордыҥ билелериниҥ чыгымдары јанынаҥ антикоррупционный шиҥжӱ аайынча јасакберимдеги јаҥыртуларла колбой, бу сурак јанынаҥ ӧткӱрилип турган иштиҥ јаан учурын темдектеген.

Јуун ӧйинде госкерексинишке керектӱ товарлардыҥ, иштердиҥ ле јеткилдештердиҥ закупкалары аайынча бӧлӱкте коррупция болбозын јеткилдеерине ууландыра госјаҥныҥ бӱдӱреечи органдарында тӧзӧйтӧн сурактар кӧрӱлген. Тап-эриктер корыыр органдардыҥ ишчилери бу бӧлӱкте коррупцияла колбулу керектер болгонын-болбогонын илезине чыгарары аайынча 2019 јылдыҥ баштапкы кварталында ӧткӱрилген иштер керегинде јетирӱлер эткен.

Анайда ок јуунныҥ туружаачылары муниципал јамыдагы, јербойындагы администрациялардыҥ јаандары болуп јӧптӧжӱ аайынча иштеп турган улус бойыныҥ кирелтелери, чыгымдары, ар-јӧӧжӧзи керегинде јетирӱлерди 2019 јылда берери јанынаҥ иштиҥ уч-турулталары керегинде суракты база шӱӱжип кӧргӧн.

Государственный (муниципал) јамыга кӧстӧлип ле бу службага ишке кирип јаткан улуска берилип турган анкеталарда јетирӱлер толо кеминде болорын јеткилдеер кадровый иштиҥ туза-јандырузын бийиктедери керегинде куучын база ӧткӧн. Бу иштиҥ учуры соҥында кемниҥ де јилбӱлери иштиҥ сурактарына болгобос јанынаҥ кирижерин илезине чыгарарыла колбулу.

Јуунныҥ уч-турултазы аайынча јӧп јарадылган. Каруулу улуска коррупцияга удурлажарына келиштирте јакылталар берилген ле шӱӱлтелер айдылган.

Тап-эриктерди бӱдӱрерин јеткилдеерге

Алтай Республикада тап-эриктерди бӱдӱрерин јеткилдеери аайынча координационный јуунды удурумга башчы О. Хорохордин башкарып ӧткӱрген.

Јуунда тергеениҥ башкарузыныҥ, ийде-кӱчтӱ структуралардыҥ чыгартулу улузы, муниципал тӧзӧлмӧлӧрдиҥ јаандары турушкан.

Јаргыныҥ јӧбиле кезедӱ эдилер деп јаргылаткан ла ӧскӧ дӧ уголовно-правовой учурлу каруузына тургузылган улусла иштиҥ, олорго јонјӱрӱмдик ле психологический јӧмӧлтӧ эдер керек-јарактардыҥ турулталары кӧрӱлген. Бу јанынаҥ јетирӱни Россияныҥ кезедӱлерди бӱдӱрери јанынаҥ федерал службазыныҥ Алтай Республика аайынча бӧлӱгиниҥ јааныныҥ молјуларын удурумга бӱдӱреечи Евгений Рассолов эткен. Анайда ок ол јаргыныҥ јӧбиле јаргылаткандарды албанду иштерге кийдирери јанынаҥ айалга керегинде куучындаган.

Оныҥ айтканыла, Алтай Республикада 2019 јылда ОФСИН-ниҥ тӱзедеечи колониязындагы таҥынаҥ участок иштеп баштаган, анда 50 кире кижи јӱрер аргалу. Тургуза ӧйдӧ мында албан ишке јаргылаткан 46 кижи бар, олордоҥ 36 кижи ишле јеткилделген.

Јуунныҥ туружаачылары јаргылаткан улусла колбулу такыптаҥ профессионал белетеш ле социализация аайынча бир чук иш-керектерди бӱдӱрерин шӱӱшкен. Анда темдектелгениле, социальный иш тӧс амадуга једериниҥ аргаларыныҥ бирӱзи болуп јат — јаргылаткан улустыҥ кылык-јаҥын тӱзедери ле каршулу керектердиҥ тоозын астадары. Мындый улуска государственный јонјӱрӱмдик болуш эдилет.

АР-дыҥ иш, јонјӱрӱмдик ӧзӱм ле эл-јонды ишле јеткилдеери аайынча министри Адар Суминниҥ јетирӱзиле, катуныҥ јеринеҥ јайымга чыккан улусты ишке кийдирери јанынаҥ иш ӧткӱрилет. Је республикада иштиҥ рыногында иштеер јерлер једишпей турганынаҥ улам, анчада ла јурт јерлерде, андый улусты ишке кийдирери кӱчке келижет. Катуныҥ јеринеҥ јайымга чыккан улустыҥ 50 процент кирези јылдыҥ ла бу службаныҥ јӧмӧлтӧзиле ишке кийдирилет.

Росрыболовствоныҥ Ӱстиги-Обской территориальный башкартузыныҥ сууныҥ биобайлыктарына государственный шиҥжӱ ле олорды корыыры аайынча Горно-Алтайский бӧлӱгиниҥ инспекторы Александр Стукаленко улустыҥ ээжи-некелтелерди бузуп балыктаарына удурлажары аайынча иш керегинде јетирӱ эткен. Оныҥ темдектегениле, инспекторлор 2018 јылда ла 2019 јылдыҥ ӧткӧн ӧйиниҥ туркунына 108 рейд ӧткӱрген, тергеениҥ јеринде балыктаарыныҥ ээжилерин бускан 58 учурал илезине чыгарылган, браконьерлердеҥ балыктаарында тузаланган 92 јепсел-немелер, 10 кеме, 30 килограмм балык айрылган. Анайда ок олорго 122 муҥ салковойдыҥ штрафтары салылган, 14 муҥ салковойдыҥ исктери эдилген.

Адакыда мынаҥ озо ӧйдӧ болгон координационный јуунныҥ јӧптӧрин канайда бӱдӱргени керегинде сурак кӧрӱлген.

Албаты-јон наркотиктерге јайылбазын деп

АР-дыҥ башчызыныҥ молјуларын удурумга бӱдӱреечи О. Хорохордин антинаркотический комиссияныҥ јуунын ӧткӱрди.

Оныҥ темдектегениле, тергеедеги айалга турумкай, Сибирьдиҥ ӧскӧ тергеелерине кӧрӧ — јакшы.

«Наркомания таркап турганы јанынаҥ бистеги кӧргӱзӱ Сибирь ичинде эҥ јабыс. Андый да болзо, јербойында кезик-кезик јерлерде ле ӧйдӧ бу сурак курчый берет, оныҥ да учун наркоайалганы јаантайын шиҥжӱде тудар керек. Наркотиктерлӱ ӧзӱмдер кӧп јерлерде ӧзӧт, ол тоодо јуртээлемдик учурлу јерлерде. Андый ӧзӱмдер ӧзӱп турган јерлерди илезине чыгарары ла олорды јоголторы јанынаҥ ишти улайынча ӧткӱрер керек» — деп, Олег Хорохордин айткан. Јербойында бу ууламјы јанынаҥ кандый иш ӧткӱрилип турганы керегинде јетирӱни тергеениҥ ичбойындагы керектер аайынча министри Павел Гаврилин эткен. Оныҥ темдектегениле, андый ууламјылу ведомстволор ортодогы «Мак» деген оперативно-профилактикалык операция јылдыҥ ла ӧткӱрилет. 2018 јылда муниципал 10 тӧзӧлмӧниҥ јеринде текши кеми 67,6 гектар јерде јерлик кендирбаш ӧзӱп турган 140 јер илезине чыгарылган болгон.

Министр аайлаштырарын некеп турган бир канча сурактарга ајару эткен. Ол тоодо наркотиктерлӱ ӧзӱмдер ӧзӱп турган јерлердиҥ ээзин јартаары ла андый ӧзӱмдерди ӱрендери быжардаҥ озо јоголторы керегинде сурактар. Оныҥ айтканыла, андый јерлерди илезине чыгарар ишке јашӧскӱримниҥ јондык организацияларын, студенттердиҥ отрядтарын ла волонтерлорды тартып алар керек.

Горно-Алтайскта, Чамал, Чой ло Оҥдой аймактарда наркоайалга турумкай болорын јеткилдеери аайынча кандый иштер ӧткӱрилип турганы керегинде докладтар эдилген. Бу јерлерде андый ууламјылу бӧлӱк иштер ӧткӱрилет, ол тоодо јажы эр кемине јеткелек балдар ортодо каршулу керектер болдыртпазы јанынаҥ иш. Аҥылу ајару соцсетьтерде наркотиктер таркадары ла оныҥ јасакка келишпес ӧдӱштирӱзи керегинде јетирӱлер барын-јогын илезине чыгарарына эдилет. Наркотиктердиҥ ле психотропный веществолордыҥ каршузы јанынаҥ профилактикалык иш анайда ок СМИ-лер ажыра база ӧткӱрилет. Јерлик кендирбаш ӧзӱп турган јерлерди јоголторы јанынаҥ иш бастыра аймактарда оноҥ ары улалар.

Калганчызында АР-дыҥ антинар-котический комиссиязыныҥ мынаҥ озогы јӧптӧри канайда бӱткени керегинде доклад эдилген.

АР-дыҥ башкарузыныҥ пресс-службазы

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина