«Су-кадык» автопоездтиҥ баштапкы турулталары

23.07.2019

Јаан изӱ айдыҥ 18-чи кӱнинде ӧткӱрилген јуунда Алтай Республиканыҥ башчызыныҥ молјуларын удурумга бӱдӱреечи Олег Хорохордин «Су-кадык» автопоезд деген ӱлекердиҥ Кан-Оозы ла Кӧксуу-Оозы аймактардагы баштапкы турулталарын угусты.

Јуунда су-кадыкты корыырыныҥ министри Андрей Макин, республикан эмчиликтиҥ бӧлӱктериниҥ јаандары ла автопоездтиҥ эмчилери турушкан.

Јонјӱрӱмдик ӱлекер удурумга башчы Олег Хорохординниҥ баштаҥкайыла ӧткӱрилет. Ол јурт јаткандарга чыҥдый эмчилик болуш јетирзин, су-кадыгын шиҥдеп, диагноз тургузып, керек дезе эмденер аайын айдып берзин деп јакылта берген. «Нерелӱ эмчилердеҥ турган тоомјылу ӧмӧлик-команда јууп алганыс. Слер сӧзигерге туруп, таҥ эртедеҥ ала орой эҥирге јетире «су-кадыгын шиҥдедип келген калганчы кижиге» јетире иштегенигер. Беш муҥ кире кижиге болуш јетирдер. Олордыҥ кӧби бир ууламјылу специалисттерге канча јылдардыҥ туркунына баштапкы катап болдылар» — деп, Олег Хорохордин темдектеди.

Јурттарда јаткандарла 16 эмчидеҥ ле 6 медишчидеҥ турган бригада иштеген. Ол кардиолог, онколог, хирург, невролог, офтальмолог, оториноларинголог, уролог, терапевт, стоматолог, акушер-гинеколог, рентгенолог, УЗИ-шиҥдештиҥ эмчизи, балдардыҥ кардиолог-эмчизи, невролог, балдардыҥ гинекологы, педиатр. Эҥ ле кӧп улуска стоматологтыҥ, офтальмологтыҥ ла гинекологтыҥ болужы керек болды. Диагнозты тургузарында ла эмдеништиҥ аайын илелеер ончо керектӱ инструментальный, лучевой ло лабораториялык шиҥдештер јербойында ла эдилип турды. Хирург јаан эмес операциялар эдип турды. Эди-канында су-кадыкка каршулу кубулталар табылган улусты эмчилер аймактыҥ эмезе республикан эмчиликтерде јадып эмденерге уулмајылап турды, онойдо ок федерал эмчилик тӧс јерлерге операцияларга ууламјылаган чаазындар берип турды.

Удурумга башчы бу иштиҥ учурын темдектеп, јурт јаткандардыҥ су-кадыгын шиҥдегениниҥ једимдерин угусты — ол кӧп улуска су-кадыгын орныктырарында, ооруныҥ јаан чочыдулу салтарынаҥ кыйарга болушкан. Онойдо ок јербойындагы эмчилик болуш тӧзӧӧриниҥ курч сурактары илезине чыгарылып, аайлаштырылды.

«Су-кадык» автопоезд — ол бир ле катап ӧдӱп јаткан ӱлекер эмес. Оны јылдыҥ ла улалтарыс. Келер јылдарда оноҥ до кӧп аргаларлу болорыс, нениҥ учун дезе, јуук јылдарда республикага бу ӱлекердиҥ ижине јарамыкту, кӧчӱп јӱрер ондор тоолу јаҥы медициналык техника келер. Эл-јон бу ӱлекерди керектеп, јакшы уткыганын кӧрӧдис. Эмчилер дезе улустаҥ кӧп-кӧп быйанду сӧстӧр укканы јолду» – деп, О. Хорохордин айтты.

Јуундажып тургандар јуун туркунына тургузылган амадулар канча кирезине бӱткенин, ишти эрчимделтерге нени эдер керегин, ведомстволор ичинде ӧмӧ-јӧмӧ ишти канайып ӧткӱрерин шӱӱштилер.

«Автопоездтиҥ баштапкы јорыгыныҥ турултазыла слердиҥ эптӱ ижигер јурт јеезелердиҥ болужынаҥ камаандузы јарталды» — деп, Олег Хорохордин темдектеди. Ол аймактардыҥ ла јурт јеезелердиҥ јаандарын эмчилердиҥ бригадазына бастыра кӱчиле јӧмӧжип, ӧмӧ-јӧмӧ иштезин деп кычырды.

АР-дыҥ су-кадыкты корыыры аайынча министрдиҥ ордынчызы Александра Путилова Кӧксуу-Оозы ла Кан-Оозы аймактардыҥ башкартуларына, аймактардыҥ эмчиликтериниҥ баш эмчилерине ӱлекер аайынча ӧмӧ-јӧмӧ иштегени ле болушканы учун быйанын айтты. Онызы автопоездтиҥ эмчилерин азыраарыла, јадар јерлерле јеткилдеериле, башка јурттардаҥ пациенттер экелериле, олордыҥ кезигин приемго экелериле колбулу болды.

Автопоездтиҥ эмчилери — онколог Александр Хряпенков, стоматолог Вероника Хабарова, кардиолог Мира Кабакова — ӧткӱрилген иштер керегинде куучындады. Олор диагноз тургузар иштерди элбедип, бригадага онойдо ок эндокринолог-эмчини алары керегинде айттылар. Республикан эмчиликтиҥ баш эмчизи Константин Чуканов ресэмчилик автопоездтиҥ эмчилери ӱзеери шиҥдешке, јадып эмденерге ле бийиктехнологиялык шиҥдешке ууламјылаган ончо пациенттерге керектӱ ајаруны эдерин бӱдӱмјиледи.

Олег Хорохордин эмчилерге эрчимдӱ ижи учун быйанын айдып, автопоездтеги оноҥ ары ижинде де једимдӱ иштезин деп кӱӱнзеди. Бу неделеде автопоезд Кош-Агаш ла Улаган аймактарда болор.

Кош-Агаш аймакта јаан изӱ айдыҥ 22-чи кӱнинде эмчилер Јазатырдыҥ, 23-чи кӱнинде Кош-Агаштыҥ, 24-чи кӱнинде Курайдыҥ улузыныҥ су-кадыгын шиҥдеер. Улаган аймакта јаан изӱ айдыҥ 25-чи кӱнинде Акташ јуртта эмчилер ончо кӱӱнзегендерди сакыыр, 26-чы кӱнинде — Улаганда, 27-чи кӱнинде — Балыкчада. Куран айдыҥ 4-и кӱнинде иштер Оҥдой ло Шабалин аймактарда улалар, куран айдыҥ 18-чи кӱнинде — Чой ло Турачак, сыгын айдыҥ бажында – Чамал ла Майма аймактарда.

ТОП

«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар

Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы

«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»

Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым