День: 13.08.2019

Тургун калыктардыҥ чӧрчӧктӧри

Чӧрчӧк јерине айылдаары јаш та, јаан да кижиге теҥ сӱӱнчилӱ, учурлу ошкош. Чӧрчӧктӧр калыктардыҥ да деп чотолзо, олорды та кем де, качан да чӱмдеген ине. Олор чактарла оостоҥ ооско, ӱйелердеҥ ӱйелерге айдылып келген учун, байла, калыктыҥ болуп артат. Ижим аайынча Најылыктыҥ туразында чӧрчӧктиҥ телекейине айылдаар эки сӱӱнчи, ырыс келишти. Ондо «Алтын-Туу» бичик чыгартуда тургузылган ла

13 августа 2019

Тилин, угы-тӧзин билбес манкурттар болбойлы

Бистиҥ адабыс Борис Укачинович Укачин ӧткӧн чактыҥ 1970-1980 јылдарында алтай тилди, культураны, санатты корып, чеберлеп алары керегинде ас эмес бичиген. Тӧрӧл культуразы учун поэттиҥ јӱрек-ӧзӧги оорып-сыстаган, чочыган. Шак оныҥ учун ол кӧгӱске, јӱрекке табарар ӧдӱҥи, курч публицистикалык бичимелдерин бичиген. Ол ӧйдӧ оныҥ от-калап бичимелдери «Алтайдыҥ Чолмоны» газеттиҥ кемиле јаан бӱктеринде јарлалатан. Кем де јӧмӧгӧн,

13 августа 2019

Алтайысты быртытпаска кичеенели!

Уур-кӱч јылдарда Алтайыс мында јаткан эл-јонын аҥ-кужыла, јӱзӱн-башка јиилектериле, кузугыла аргадаган да, эмди де аргадап јат. Быјыл кузук база јакшы бӱткен. Айдарда, удабастаҥ ла арка-јыштарыс кузукчыларла толо берер. Ӧдӱп болбос јыш. Је ол баштапкы ла кӧрӱштеҥ анайда билдирет. Бир канча алтам ичкери бастыҥ ба, кӧзиҥниҥ алдында палаткалар, кӧлӱктер, кузукту таарлар тура берер, анда-мында кузуктаган улус

13 августа 2019

Јолдордыҥ сурагы — элбеде ајаруда

«Јеткер јок ло чыҥдый јолдор» деген нацӱлекерди бӱдӱрерге быјыл Алтай Республикада ончо бюджеттердиҥ кеминеҥ 728,4 млн салковой акча чыгарылып јат. Ол тоодо федерал бюджеттеҥ 689,4 млн салковой. Бу акчага узуны 86,95 км јолдор јазалар. Олордыҥ 78,03 км — тергеелик учурлу јол-трасса, артканы — јербойыныҥ јолдоры. Чыныкташту иштер тергеелик учурлу 11 јерде ле Горно-Алтайсктыҥ агломерациязыныҥ 15

13 августа 2019

«Келер ӧйисти кожо талдап аларыс»

Экс-премьер Владимир Петров тергеени ӧскӱрер Тӧс јердиҥ ижинде туружып баштаганы калганчы ӧйдӧ јаан политикалык кайкал-ачылталарыныҥ бирӱзи болгон. Бу Тӧс јер республиканыҥ удурумга башчызы Олег Хорохординниҥ баштаҥкайыла тӧзӧлгӧн. Алдында башкаруныҥ председатели болгон кижини јӧмӧп турган улус оноҥ андый алтамды сакыгандар ба, ого мындый санаа кайдаҥ келген? Јарлу политикле куучын-эрмек шак бу сурактаҥ башталган. Владимир Иванович берилген

13 августа 2019

Тергеениҥ тӧс калазын ӧскӱрери аайынча шӱӱлтелер

АР-дыҥ башчызыныҥ молјуларын удурумга бӱдӱреечи Олег Хорохордин «Горэлектросетьтердиҥ» ишчилериле, каланыҥ микрорайондорыныҥ эл-јоныла тушташкан. Каланыҥ ла республиканыҥ ӧзӱминиҥ программазына кийдиретен шӱӱлтелерди јууры улалганча. Олег Хорохордин «Горэлектросети» деген муниципал учреждениениҥ диспетчерскийинде болгон. Тургуза ӧйдӧ бу учреждениеде 140-нӧҥ кӧп кижи иштейт, ол узуны 550 километрдеҥ кӧп электросетьтерди јеткилдейт. Удурумга башчы ишти јарандырары ла электројылыйтулардыҥ кемин астадары аайынча бир

13 августа 2019

Алтай аш-курсактыҥ јыргалы

Кажы ла калыктыҥ јиген-ичкен аш-курсагы оныҥ тӱӱкизиниҥ, культуразыныҥ, јаҥжыгуларыныҥ ла чӱм-јаҥыныҥ база бир байлык бӧлӱги болуп јат. Бу байлыкла тергеениҥ айылчыларын ла башка-башка укту эл-јонын таныштырар амадула «Эне Јер. Алтай 2019» деп гастрофестиваль Горно-Алтайскта тӧрт кӱнге улалды. Гастрофестиваль удурумга башчыныҥ баштаҥкайыла ӧткӱрилди. Куран айдыҥ 8-9 кӱндеринде фестивальдыҥ окылу ачылтазы ла кӱрее-куучын ӧткӧн. 10-11 кӱндерде тӧс

13 августа 2019

ТОП

«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар

Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы

«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»

Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым