Настройки отображения

Размер шрифта:
Цвета сайта:
Ностройка изображения
Ностройка изображения

Настройки

Алтайдын Чолмоны

Тергеелик АПК-ныҥ ӧзӱминиҥ аргаларын кӧргӧн

20.08.2019

Россияныҥ јурт ээлем аайынча министри Дмитрий Патрушев Алтай Республикада ишмекчи јол-јорыкла јӱрди.

Ишмекчи јол-јорык ӧйинде ол АР-дыҥ удурумга башчызы Олег Хорохординле туштажып, јурт ээлемниҥ товарэдеечилериле республиканыҥ АПК-зыныҥ тӱрген ӧзӱминиҥ сурактары аайынча јуун ӧткӱрген. Анайда ок федерал министр Бӱлӱлӱдеги јуртээлемдик предприятиениҥ мал-аш ӧскӱрер ле перерабатывающий комплексиниҥ производственный арга-чыдалдарын кӧргӧн.

Дмитрий Патрушевтиҥ удурумга башчыла туштажу ӧйинде темдектегениле, јурт ээлем — Алтай Республиканыҥ экономиказында јаан учурлу ууламјылардыҥ бирӱзи. Тергеелик АПК кирелтелериниҥ кеми бийик јуртээлемдик организациялардыҥ тоозы кӧптӧп турганын кӧргӱзет — былтыр ол 92,3 процентке јеткен, онызы ороон ичинде орто кӧргӱзӱдеҥ бийик. Анайда ок олор 2018 јылдыҥ уч-турулталары аайынча астам да алары јанынаҥ ортороссиялык кӧргӱзӱни озолойт — 19 процент кире.

Республикан АПК-ныҥ ӧзӱминиҥ тӧс бӧлӱги мал ӧскӱрериле колбулу. Мал-куш ӧскӱрериниҥ кӧргӱзӱлери бийиктейт, онызы эттеҥ продукция эдип чыгарарыныҥ ӧзӱмине јарамыкту.

АПК-ныҥ экспортын кемин јаанадары јанынаҥ иш-амадуларды једимдӱ бӱдӱрери производствоныҥ ӧзӱмине, иштеп турган предприятиелердиҥ модернизациязына, јаҥы ӱлекерлерди иштедип баштаарына јарамыкту. 2024 јылда экспорттыҥ кеми Алтай Республикада 2,5 катапка кӧптӧӧр учурлу. Дмитрий Патрушевтиҥ айтканыла, Россияныҥ Минјуртээлеми тергеениҥ аграрийлерине бастырајандай јӧмӧлтӧ эдерин оноҥ ары улалтар, ол тоодо экспортерлорго.

Олег Хорохордин јуртээлемдик бӧлӱк Алтай Республиканыҥ ӧзӱминиҥ программазында тӧс јерде туруп јат деп куучындаган. «Јурт ээлемниҥ ӧзӱми тӧс бӧлӱк болуп тура, јурт јерде јаткан албаты-јонды ишле јеткилдеер ле олорго чыҥдый јадын-јӱрӱм тӧзӧӧр арга болуп јат. Бу бӧлӱктеги баштапкы тӧс амаду — сырьены ол ло бойынча ла малды «тирӱ» бескеле садарынаҥ тереҥ переработкага кӧчӧри ле бийик баала «Туулу Алтай» деген брендле садары» — деп, удурумга башчы темдектеген.

2019 јылда республиканыҥ јурт ээлемине госјӧмӧлтӧ эдип федерал бюджеттеҥ 400 миллион салковой кире акча чыгарылган. Ол акча тергеениҥ бюджедине кӧчӱрилген, оныҥ 60 процент кирези аграрийлерге аткарылган.

Республиканыҥ јурт ээлеминиҥ товарэдеечилериле јуун ӧйинде тергеениҥ АПК-зыныҥ ӧзӱминиҥ сурактары, аҥ ӧскӱрериниҥ экспортный аргазы, госјӧмӧлтӧниҥ акчазы аграрийлерге канай аткарылып турганы, анайда ок кредитование јанынаҥ сурактар шӱӱжилип кӧрӱлген.

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина