Алтайдын Чолмоны

Аймак 95 јылдыгын једимдерле темдектеген

24.09.2019

Школдордыҥ ачылталары

Алтай Республиканыҥ удурумга башчызы Олег Хорохордин сыгын айдыҥ 20-чи кӱнинде Кан-Оозы јурттыҥ Ч. К. Кыдрашевтиҥ адыла адалган школыныҥ јаҥыртылган туразыныҥ кӧдӱриҥилӱ ачылтазында турушкан.

Орто ӱредӱлӱ школдыҥ эски туразы 1996 јылда тудулган, оны јаҥырта јазаары туку качаннаҥ бери керектӱ болгон. Јаҥырту-тудум иштер ӧйинде школдыҥ ӱч туразыныҥ јабынтылары солылган, стенелери ле фундаменти тыҥыдылган, јаҥы кӧзнӧктӧр лӧ эжиктер тургузылган. Анайда ок спорттыҥ ла актовый залдар, пищеблок јазалган.

«Јаҥыртылган школдо бир муҥнаҥ кӧп балдар ӱренер. Олордо чыҥдый ӱредӱ аларына керектӱ бастыра аргалар эмди бар. Президент Владимир Владимирович Путинниҥ айтканыла, ороон шак мындый јарамыкту айалгаларда ӧзӱм алар, оныҥ албаты-јоны једимдӱ ле ырысту болор аргалу» — деп, Олег Хорохордин айткан.

Школды јаҥыртары јанынаҥ иштер туралар ла јазалдар јерсилкинишке алдырышпазы аайынча федерал программа кеминде ӧткӱрилген, олорго 130 миллион салковойдоҥ кӧп акча чыгарылган. Тергеениҥ башкараачызыныҥ айтканыла, бӱткен  иштердиҥ чыҥдыйы бийик ле эмди мында ӱредӱни толо кеминде ӧткӱрер бастыра аргалар бар. Класстарга ӱренчиктерге керектӱ јаҥы мебель, интерактивный досколор, компьютерлер алылган.

«Школдо эрчимдӱ ле јайалталу балдар ӱренет. Мында кадеттердиҥ ле ӱренчиктердиҥ россиялык кыймыгулары ӧзӱм алынат, черӱчил-тӧрӧлчи ле спортивный белетештиҥ тӧс јери иштейт, балдар јайаандык конкурстарда, спорттыҥ маргаандарында туружат ла јеҥӱлер алат. Ӱренчиктер ӱредӱде де бийик једимдерге једет. Школдо педагогтордыҥ нак, билгирлери бийик ӧмӧлиги иштейт» — деп, тергеениҥ башкараачызы темдектеген.

Ол текши ӧмӧликтиҥ једимдери мынаҥ да ары   кӧптӧӧрине ле баштаҥкайлары элбек јол алынарына быжу иженип турганын айткан. Ӱренчиктерге ӱредӱде јакшы темдектер ле јаҥы једимдер, педагогторго — јарамыкту иш кӱӱнзеген.

Ижинде бийик једимдерге јеткендерди кайралдаары кӧдӱриҥилӱ айалгада ӧткӧн. Алтай Республиканыҥ башчызыныҥ Быйанду самараларыла кайралдаткандардыҥ тоозында Кан-Оозыныҥ школыныҥ математика аайынча ӱредӱчизи Светлана Самташева, бу школдыҥ туразыныҥ ижин јеткилдеери аайынча ишчи Евгений Иртаев, Кан-Оозы аймактыҥ «Кан-Строй» ООО-зыныҥ директоры Арсен Марабян.

Бу ла кӱнде анайда ок Кан-Оозы аймакта Шуҥмары јурттыҥ школыныҥ ачылтазы ӧткӧн. Мынаҥ озо ӧйдӧ школ келиштирте јазалган ӱч турада иштеген болгон. Школ иштеп баштаганынаҥ ла бери мында јазашту иштер болбогон, суујеткилдеш те, канализация да јок болгон. Тураны печке одырып јылыткандар.

Тудум иштер 2017 јылда башталган болгон, тураныҥ тӧс туразы, котельный, пищеблок, спортзал тудулган ла школдыҥ јери јарандырылган. Тургуза ӧйдӧ мындагы 45 бала, олордыҥ јетӱзи баштапкы класстыҥ ӱренчиктери, бир сменала ӱренет.

Байрамныҥ кӧдӱриҥизи

Алтай Республиканыҥ удурумга башчызы Олег Хорохордин бу ок кӱнде Кан-Оозы аймактыҥ   95 јылдыгына учурлалган кӧдӱриҥиде туружып, эл-јонды байрамла уткыды.

«Слердиҥ аймак тӱӱкизиле јарлу — мында палеолитический јебрен турлулар, корумдар, петроглифтер бар, аймак ар-бӱткениле база јарлу —  суулар, кӧлдӧр, аржандар кӧп, культуразыла јарлу — мында кайчы Алексей Калкинниҥ ле алтай калыктыҥ јаҥжыккан культуразыныҥ ла јадын-јӱрӱминиҥ музейлери иштейт. Аймак бойыныҥ экология јанынаҥ ару эдиле, сӱдиле бай» — деп, Олег Хорохордин айтты.

Кан-Оозы аймак јарлу «Маадай-Кара» чӧрчӧкти айткан кайчы Алексей Калкинниҥ, јарлу бичиичилер Иван Шодоевтиҥ, Јыбаш Каинчинниҥ, Шатра Шатиновтыҥ, Россияныҥ ла Алтай Республиканыҥ нерелӱ артизи    Болот Байрышевтиҥ ле ӧскӧлӧриниҥ де чыккан-ӧскӧн лӧ јуртаган јери болуп јат. Чаргы-Оозыныҥ јурт јеезези дезе, Совет Союзтыҥ тӧрт Геройыныҥ тӧрӧли: Кыдран Тугамбаев, Сергей Уфимцев, Илья Шуклин, Темирей Казаков.

Бӱгӱн аймак ӧзӱмдӱ јер болот, јаш балдар корболонып ӧзӧт, ӧзӱмниҥ тӧс бӧлӱги болуп турган мал-аштыҥ тоозы кӧптӧйт.

«Аймак сӱттеҥ ле эттеҥ, аҥныҥ мӱӱзинеҥ продукция эдер предприятиелердиҥ, туризмди ӧскӱргениниҥ, јолдорды јазаганыныҥ шылтузында мынаҥ да ары ӧзӱм алынар деп бӱдедим. Алтай Республиканыҥ башкарузы бастыра бу ууламјыларла слерди эрчимдӱ јӧмӧӧр» — деп, республиканыҥ башкараачызы айтты.

Оныҥ темдектегениле, Кан-Оозы аймакта «Ийделӱ Алтай» деп форум ӧткӱрилерде, ӱредӱликти, су-кадыкты корыырын, јолдордыҥ бӧлӱгин, туризмди ӧскӱрери, јурт ээлемниҥ продукциязын эдип чыгарары ла садары јанынаҥ кӧп шӱӱлтелер болгон. Олор ончозы ајаруга алынган, шиҥжӱде турат, керектӱ јӧптӧр јарадылган.

«Кӱндӱлӱ нӧкӧрлӧр! Слердиҥ ижигердиҥ шылтузында аймак кажы ла јыл ӧзӱм алынат, јадарга јараш, јарамыкту болуп кубулат. Мен слерге акту кӱӱнимнеҥ эҥке-тоҥко јадын-јӱрӱм ле культурада, спортто, јонјӱрӱмдик бӧлӱкте, экономикада Кан-Оозы аймактыҥ ӧзӱмине ууландырылган јаҥы једимдер кӱӱнзеп турум» — деп, бойыныҥ уткуулду сӧзинде Олег Хорохордин айткан.

Кан-Оозы аймактыҥ албаты-јонын анайда ок бу аймактыҥ јааны Эжер Ялбаков, аймактыҥ депутаттарыныҥ Совединиҥ председатели Эркем Мекечинов, Алтай Республиканыҥ депутады ла бу аймактыҥ јааны болуп иштеген Григорий Пильтин база уткыган.

Байрам ӧйинде кайралдаш ӧткӧн. Профессионал ижинде бийик једимдери, узак ӧйдиҥ туркунына ак-чек иштегени учун Алтай Республиканыҥ Кӱндӱлӱ грамоталарыла таҥынаҥ аргачы Сергей Толбин, Јодралудагы  орто текшиӱредӱлик школдыҥ педагог-библиотекари Светлана Садучина, Јабагандагы орто текшиӱредӱлик школдыҥ география аайынча ӱредӱчизи Татьяна Тайтакова, балдардыҥ Кан-Оозындагы садыныҥ таскадаачызы Айсулу Тезегешева, Чаргы-Оозындагы Советский Союзтыҥ Геройы К. А. Туганбаевтиҥ адыла адалган орто текшиӱредӱлик школыныҥ баштамы класстарыныҥ ӱредӱчизи Екатерина Телегина кайралдаткан.

Аймактыҥ байрамына учурлалган байрамдык программа элбек болгон, байрамда кӧп тоолу улус турушкан.

АР-дыҥ башкарузыныҥ пресс-службазы