Настройки отображения
Настройки шрифта:
Выберите шрифт Arial Times New Roman
Интервал между буквами (Кернинг): Стандартный Средний Большой
Выбор цветовой схемы:
Алтайдын Чолмоны
Месяц: Сентябрь 2019

Тергеебисте баштапкы катап…
Алтай Республиканыҥ иштиҥ, јонјӱрӱмдик ӧзӱмниҥ ле эл-јонды ишле јеткилдеериниҥ министерствозы тергеелик культурно-спортивный јондык организацияла – «Вымпел» деп јуучыл-патриотический бедиреер тӧс јерле кожо Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ учында болгон јуучыл керектердиҥ бирӱзин орныктырып кӧргӱзери (реконструкция) аайынча ӱлекерди јӱрӱмде бӱдӱрген. Бу баштаҥкайды уур-кӱч јӱрӱмдик айалгада арткан балдарга јӧмӧлтӧ эдер фонд јӧмӧгӧн лӧ бастыра керек-јарактар «Алтай Республикада кӱч
20 сентября 2019

«Јӱрӱмде јаантайын ырысту болор керек»
Тергеебистиҥ јарлу артисттери Эмиль ле Галина Толкочековтордыҥ билези керегинде «Јылдыстыктыҥ» бӱктеринде бичиген эдис. Бӱгӱнги бӱгисти бис сценада болзо — јаркынду јылдыс, айылда болзо — кару эш-нӧкӧр лӧ эрке кыстарыныҥ јалакай энези, јайаандык салымду Галинага учурлайдыс. Сӧс ого берилет: Башталганы Чыккан јерим баштапкы салюттыҥ јарлу Белгород калазы. Бастыра оогош тужым ондо ӧткӧн. 13 јажым толордо, энемле
20 сентября 2019

Спортло улайынча кожо
Александр Темдеков деген јиитти тергее ичинде кӧп улус Албатылык ойындардыҥ фестивалиниҥ кийнинде билер болуп калган. Ол бу фестивальдыҥ «Ирбизектиҥ ойындары» ууламјызыныҥ эки катап јеҥӱчили. Бӱгӱн бис кычыраачыларысты саал сӧӧктӱ јиитле јууктада таныштырадыс. Александр Улаган аймактыҥ Чибилӱ јуртында чыккан. Ол алты јаштуда адазы јада калган. Энези Лариса Исааковна Санина бухгалтер болуп иштейт. Александр биледе тӧрт баланыҥ
20 сентября 2019

Квантунский черӱни оодо согорында турушкан
Сыгын айдыҥ 3-чи кӱнинде Горно-Алтайскта Мактыҥ мемориалына чечектер салган ла «Приказ перейти границу» деген фильмди кӧргӧн кийнинеҥ Россияныҥ ФСБ-зыныҥ Алтай Республика аайынча пограничный башкартузыныҥ ишчилери ле Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ ветераны, јопондордыҥ Квантунский черӱзин оодо согорында турушкан пограничник Александр Данилович Байдюковло јаҥжыккан туштажу ӧтти. А. Д. Байдюков јуучыл службага 1944 јылда атанган. Је кӧп улустыҥ
17 сентября 2019

Ороонныҥ байлык тӱӱкилӱ службазы
2019 јылдыҥ сыгын айыныҥ 11-чи кӱнинде ороонныҥ миграцияныҥ сурактары аайынча бӧлӱктери 300 јылдыгын темдектеген. Россияда паспортизацияныҥ тӧзӧлгӧлӧри Петр I каан тушта тӧзӧлгӧн болгон: ол тушта ӧскӧ ороондордыҥ Россияга келип турган улузын чотко ло шиҥжӱге алары полицияга молјолгон. Кижини керелеп турган документ — «паспорт» деген сӧс баштапкы ла катап 1719 јылдыҥ куран айыныҥ 31-чи кӱнинде (јаҥы
17 сентября 2019

«Чупчи Крезь», «Алые паруса» ла «Морозко»
Бу кӱндерде Алтай Республиканыҥ тӧс калазы Горно-Алтайскта Удмурт Республиканыҥ государстволык театрыныҥ гастроль јорыгы ӧткӧн. Уралдаҥ келген эл театрдыҥ башкараачылары ла актерлоры сыгын айдыҥ 12-чи кӱнинде элбек јетирӱлер эдер эп-аргалардыҥ журналисттериле туштажып, «Чупчи Крезь» — «Песнь Чепцы» деген эпос аайынча удмурт тилле тургузылган спектаклин кӧргӱскен. Сыгын айдыҥ 13-14 кӱндеринде дезе јаан улус бу театрдыҥ «Алые паруса»
17 сентября 2019

Кай чӧрчӧктӧр тӱрк ле монгол телекейди бириктирет
Алтаистиканыҥ С. С. Суразаковтыҥ адыла адалган билим-шиҥжӱлик институды сыгын айдыҥ 10-13 кӱндеринде кайчы Наталья Черноеваныҥ чыкканынаҥ ала 100 јылдыгына учурлалган «Евразияныҥ калыктарыныҥ кай чӧрчӧктӧри ле кай санады: чеберлеери, шиҥжӱлеери ле учурын кӧдӱрип јартаары» деген бастырароссиялык ла башка-башка калыктардыҥ турушканыла билим-практикалык конференцияны белетеп ӧткӱрди. Бастырароссиялык ла башка-башка калыктардыҥ турушканыла ӧткӧн конференцияныҥ ижинде беженнеҥ ажыра улус эрчимдӱ
17 сентября 2019

Евразий цивилизацияныҥ алтай векторы
Cыгын айдыҥ 13-чи кÿнинде Горно-Алтайсктагы эл университетте «Jаан Алтайдыҥ тÿрк-моҥол телекейи: тӱӱки-культуралык энчи ле эмдиги öйи» деп калыктар ортодогы алтаистикалык форум öткöн. Ондо бойыныҥ jетирÿзиле тÿÿки билимдердиҥ кандидады, РФ-тыҥ Государственный Думазыныҥ депутады Jыман Итулович Белеков сöс айткан. Бу докладтыҥ текстин кыскарта jарлап турубыс. Алтайдыҥ тÿрк-моҥол телекейине учурлалган калыктар ортодогы алтаистикалык форум (оны мен элбеде «тÿÿки-культуралык
17 сентября 2019

Солун керектерле байлык јай
Республиканыҥ школдорында јаҥы ӱредӱлӱ јыл кӧндӱге берди. Тергеебистиҥ 24 муҥ кире ӱренчиктери јай ӧйинде балдардыҥ лагерьлеринде амыраган ла су-кадыгын тыҥыткан, јилбилӱ јол-јорыктарда ла ӧскӧ дӧ солун керектерде турушкан, удурумга иштеген ле ветерандарга, јаан јашту улуска ла кенектерге болуш јетирген. 2019 јылдыҥ јайында балдардыҥ амыралтазын јеткилдеер ле су-кадыгын орныктырар иштерде башка-башка бӱдӱмдӱ 156 учреждение иштеген. Алтай
17 сентября 2019

Аэропортты элбедери шӱӱжилет
Горно-Алтайсктыҥ аэропорты јаҥырта јазалып, ойто иштеп баштаган 2011 јылда ол ажыра јорыктаган улустыҥ тоозы 4200 кижи болгон, быјыл бу кӧргӱзӱ 71 000 кижиге јеткен. Аэропорттыҥ эмдиги ижи ле келер ӧзӱми керегинде пресс-конференция сыгын айдыҥ 18-чи кӱнинде, республиканыҥ кей каалгазы ажыра окылу темдектелип ӧткӧн 400 000-чы кижини кӧдӱриҥилӱ уткыган кийнинде, ӧтти. Эрмек-куучында «Горно-Алтайсктагы аэропорт» деген акционер биригӱниҥ директорлорыныҥ
17 сентября 2019
ТОП
«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар
Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы
«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»
Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны
«Баатырларыс ойгонып калды…»
(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым