Месяц: Октябрь 2019

Канча болгонысты билерге…

Ӱлӱрген айдыҥ 2-чи кӱнинде республикан башкаруныҥ туразында «Тооалышка јетире бир јыл» деп адалган медиа-керек ӧткӧн. Мынайып, эл-јонныҥ 2020 јылда ӧдӧтӧн бастырароссиялык тооалыжына эрчимдӱ белетениш јарлалган деп айдарга јараар. Видеоконференцияда Алтай Республиканыҥ экономикалык ӧзӱм ле ар-јӧӧжӧлик колбулар аайынча министриниҥ молјуларын удурумга бӱдӱрип турган Федор Ротарь, Государственный статистиканыҥ федерал службазыныҥ Алтай край ла Алтай Республика аайынча башкартузыныҥ

8 октября 2019

Парламент: комитеттердиҥ јаандары тудулат

Алтай Республиканыҥ парламентиниҥ јаҥы тудуузыныҥ экинчи сессиязы ӱлӱрген айдыҥ 3-чи кӱнинде ӧткӧн. Ол Эл Курултайдыҥ комитеттериниҥ башкараачыларын тударына учурлалган. Сессияныҥ ижинде Алтай Республиканыҥ башчызы, башкарузыныҥ председатели Олег Хорохордин, Федерация Совединиҥ турчызы Татьяна Гигель, Государстволык Думаныҥ депутаттары Иван Белеков ло Родион Букачаков, республикан башкаруныҥ турчылары, федерал бӱдӱреечи јаҥныҥ бистиҥ тергеедеги башкартуларыныҥ јаандары, АР-дыҥ муниципал тӧзӧлмӧлӧриниҥ јаандары

8 октября 2019

Конкурстыҥ јеҥӱчилдерине — дипломдор

Алтай Республиканыҥ башчызы Олег Хорохордин башкараачы кадрларды талдаары аайынча «Алтай Республиканыҥ ӧзӱминиҥ командазы» деген конкурстыҥ јеҥӱчилдерине дипломдор табыштырды. Республиканыҥ башчызы конкурста турушкандарды јеҥӱ алгандарыла уткуп, кажы ла туружаачы талдаштарлу ченелтелерди ӧдӱп, билгирлерин ле ченемелин кӧргӱскен деп темдектеген. Башчы РАНХиГС-тыҥ эксперттери кажы ла финалистле таҥынаҥ башка интервью ла текши ишмекчи ойын ӧткӱрип, олордыҥ кажызыныҥ ла башкараачы

8 октября 2019

Айткан сӧзи недеҥ де баалу…

«Алтайдыҥ Чолмоны» газеттиҥ редакциязына башка-башка ӧйлӧрдӧ кӧп улус бичиген. Олордыҥ јербойынаҥ бичиген солун бичимелдери, калык ортозынаҥ эткен јетирӱлери јогынаҥ газет кӧпти јылыйтар эди. Онойдо ок тӧрӧл газедиске су-алтай тилле кӱӱн-санаазын, ӧскӧ дӧ солун керектерди бичип турган улус јылдаҥ јылга астап турган айалгада ондый авторлорыс недеҥ де баалу ла мактулу. Ӧткӧн чактыҥ 90-чы јылдарынаҥ ала газетке

4 октября 2019

Беш Богда — Беш Кудайдыҥ туузы

Јакшылыкту кӱнле, мениҥ најыларым! Бойымныҥ солун јол-јорыгым керегинде бичип ийерге турум. Мениҥ ада-энем мӱргӱп туратан: «О, Алтайым! О, мениҥ агару Алтайым — Телекейдиҥ јӱреги! О, улу мениҥ байлу кудайлык тууларым: Беш Богда, буурыл Мӧҥӱн-Тайга! Теҥериниҥ ле Јердиҥ ээлери, о, мениҥ Алтайым — Јер-телекей! О, кӧк јерим — Теҥерим! О, Ӱргӱлјик чаҥкыр теҥери!»… Ада-энем ар-бӱткенге акту

4 октября 2019

«Бу мениҥ кижим деп, ол качан да айтпаган»

Ӱлӱрген айдыҥ 30-чы кӱнинде М. В. Чевалковтыҥ адыла адалган эл библиотекада ады-јолы элбеде јарлу политик ле јондык ишчи Михаил Васильевич Карамаевтиҥ чыкканынаҥ ала 90 јылдыгына учурлалган эҥир ӧткӧн. Михаил Карамаев 1929 јылдыҥ тулаан айыныҥ 12-чи кӱнинде Шабалин аймакта Кумжулу јуртта чыккан. Бу јурт Камлактаҥ он тӧрт, Шабалиннеҥ бежен километр ыраагында туруп јат. 1925 јылда Кумжулуда

4 октября 2019

Эл Курултай: баштапкы сессия ӧткӧн

Алтай Республиканыҥ парламентиниҥ јетинчи тудуузыныҥ баштапкы сессиязы ӱлӱрген айдыҥ 1-кы кӱнинде ӧтти. Эл Курултайдыҥ Регламенти аайынча, оны јажыла эҥ јаан депутат, Алтай Республиканыҥ депутадына КПРФ-тыҥ тооломы аайынча тудулган Еликпай Аманчин ачкан. Сессияныҥ ижинде Алтай Республиканыҥ башчызы, башкарузыныҥ председатели Олег Хорохордин, РФ-тыҥ Федерация Совединиҥ председателиниҥ ордынчызы, «Единая Россия» партияныҥ Генеральный совединиҥ качызы Андрей Турчак, Федерация Совединиҥ

4 октября 2019

Республиканыҥ башчызы ижин окылу баштаган

Олег Хорохордин Алтай Республиканыҥ башчызы, башкарузыныҥ председатели болуп окылу иштеп баштаганын керелеген чӱм-јаҥ ӱлӱрген айдыҥ 1-кы кӱнинде республиканыҥ тӧс калазында П. В. Кучияктыҥ адыла адалган эл театрда ӧткӧн. Кӧдӱриҥиде АР-дыҥ парламентиниҥ депутаттары, АР-дыҥ башкарузыныҥ турчылары, айылчылар ла кычырган ӧскӧ дӧ улус турушкан. Олег Хорохордин, јасакталган ээжиле, Алтай Республиканыҥ Конституциязына колын салып, алтай ла орус тилдерле

4 октября 2019

Шиҥделбеген бир бичик

1968 јылда Александр Михайлович Демченконыҥ ла Николай Григорьевич Куранаковтыҥ кожо чӱмдеген «Кайыр јолдор» деп романы алтай тилле кепке базылып чыккан. Бу чӱмдемелдиҥ чыкканынаҥ ала 51 јыл болды. А .М. Демченкого быјыл 105 јаш толды. Александр Михайлович Демченко ло Николай Григорьевич Куранаков јуунныҥ ла иштиҥ ветерандары болгон. А. М. Демченко журналист, бичиичи-романист, публицист, драматург. Ол «Шыргайты»,

1 октября 2019

Таракай: «Мениҥ јуруктарым – кӧӧрӧм ойын, кокыр, соот…»

Ӧткӧн туштажуныҥ база бир солун бӧлӱги – Алтайыстыҥ ады јарлу јурукчызы Николай Чепоковло – Таракайла туштажу болгон. Бу кижиниҥ куучынын јаҥыс та ӱренчиктер эмес, је јаан да улус сӱрекей јилбиркеп уккан. Таракайды балдар тургуза ла «бойыныҥ кижизи» кире кӧрӱп, ого ума јок кӧп сурактар берген. Бу бичигеним јурукчыныҥ сурактарга карууларынаҥ јуунадылган. Учурыла, мен слердеҥ бир

1 октября 2019

1 2 3 4 5 6 7 8

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина