День: 28.01.2020

Албаты ортозынаҥ чыккан билимчи

«Алтайдыҥ Чолмоны» эл газеттиҥ бӱгӱнги айылчызы — филология билимдердиҥ кандидады, калык чӱмделгезиниҥ шиҥжӱчизи Клара Ергековна УКАЧИНА. Ады јарлу тӱӱкичи-шиҥжӱчи, јондык ишчи Евгений Модестович Чапыевтиҥ (24.01. 1910-32.10.2001) чыкканынаҥ ала 110 јылдыгы бу кӱндерде темдектелет. Евгений Модестович Оҥдой аймактыҥ Јоло јуртында крестьян улустыҥ билезинде чыккан. Адазы 1917 јылда болгон революцияныҥ кийнинеҥ јурт јердеги революционный комитеттиҥ баштапкы председатели

28 января 2020

Алтайдыҥ эпшилери озочыл кӧрӱмдӱ, јаан ийделӱ

«Женщины Алтая – Алтайдыҥ эпшилери» талалык јондык организация тӧзӧлгӧнинеҥ ала он јылдыгын окылу айалгада темдектеди. Кӧдӱриҥиниҥ эрчимдӱ иштӱ јондыкчыларын, айылчыларын Алтай Республиканыҥ акча-манат аайынча министри Ольга Завьялова, ӱредӱликтиҥ министриниҥ молјуларын удурумга бӱдӱреечи Ольга Саврасова, иш ле јонјӱрӱмдик ӧзӱм аайынча министриниҥ ордынчызы Эмма Рябченко, онойдо ок аймак тӧзӧлмӧлӧрдиҥ јаандарыныҥ ордынчылары, ӧскӧ дӧ башкараачылар, јондык ишчилер уткыдылар.

28 января 2020

«Јаштаҥ ала чаналу — чаналу ла јӱрерим»

Јажы јаан балдардыҥ Швейцарияда ӧткӧн III Олимпий ойындары тӱгенип калды. Россияныҥ спортчылары тӱӱкиде баштапкы катап текшикомандный зачетто баштапкы јерге чыктылар. Олор 10 алтын, 11 мӧҥӱн ле 8 кӱлер медальдар ойноп алган. Бу учурлу јеҥӱде јерлежис Денис ИРОДОВТЫҤ јаан ӱлӱзи база бар болгоны — тергеебисте јаткандардыҥ ончозына јаан оморкоду. Јаантайын тазыктыруда, јол-јорыкта болгон јиит спортчыла

28 января 2020

Санитар-эпидемиологиялык айалгалар кеминде

Роспотребшиҥжӱниҥ Алтай Республикадагы башкартузыныҥ јааны, Алтай Республиканыҥ баш санитарный врачы, медицина билимдердиҥ кандидады, Россия Федерацияныҥ медицина билимдериниҥ Академиязыныҥ профессоры, Алтай Республиканыҥ нерелӱ врачы Леонид ЩУЧИНОВ чаган айдыҥ 23-чи кӱнинде пресс-конференция ӧткӱрип, элбек јетирӱлер эдер эп-аргалардыҥ журналисттерине Алтай Республикада санитар-эпидемиялык айалгаларды шиҥжӱде тудары аайынча иштер канайда ӧткӧни ле быјылгы јылдыҥ учына јетире бӱдӱретен иштер керегинде куучындаган.

28 января 2020

Кату ооруны јеҥерге…

Россияда улус божоп турган тӧс шылтактардыҥ бирӱзи кату оору (рак) болуп јат. Кӧп саба улус јӱрек-тамырдыҥ ооруларынаҥ улам божоп турган болзо, экинчи јерде кату оору турат. Оныҥ да учун оныла тартыжар ишке государство кеминде јаан ајару эдилет. Бӱгӱн кӧп саба учуралдарда кату ооруны једимдӱ эмдеп салат. Государство улустыҥ јаш јажаарын 2030 јылга јетире 80 јашка

28 января 2020

Јылдык иштиҥ турулталары

Чаган айдыҥ 24-чи кӱнинде Алтай Республиканыҥ ичбойындагы керектер аайынча министерствозыныҥ коллегиязыныҥ элбедилген јууны ӧткӧн. Анда ведомствоныҥ 2019 јылда ӧткӱрилген оперативно-служебный ижиниҥ турулталары кӧрӱлген. Јуунда АР-дыҥ башчызы Олег Хорохордин, Эл Курултайдыҥ председатели Владимир Тюлентин, Алтай Республика аайынча баш федерал инспектор Дмитрий Колозин, АР-дыҥ ичбойындагы керектер аайынча министри Павел Гаврилин, тергеениҥ прокуроры Анатолий Богданчиков, РФ-тыҥ шылу ӧткӱрер

28 января 2020

Агаш кодекске кубулталар

Чаган айдыҥ 23-чи кӱнинде Алтай Республиканыҥ Эл Курултайыныҥ Тӧргизиниҥ ээчиде јууны ӧтти. Парламенттиҥ председатели Владимир Тюлентин башкарган јуунда АР-дыҥ депутаттары, тергеениҥ прокуроры Анатолий Богданчиков, АР-дыҥ башчызыныҥ, башкарузыныҥ председателиниҥ Бирлик аппарадыныҥ башкараачызы Анатолий Донской, ар-бӱткенниҥ байлыктары, экология ла туризм аайынча министрдиҥ баштапкы ордынчызы Олег Андронов, Шиҥжӱ-чоттомол палатаныҥ јааны Эжер Малчинов, РФ-тыҥ юстиция министерствозыныҥ Алтай Республика аайынча

28 января 2020

Јирме јылга сакыган клуб

Сугаш јуртты Кӧксуу-Оозы аймактыҥ «каалгазы» деп адап јат, аймакка кирер тергеелик јолдо бу эҥ баштапкы јурт. Анайда ок Сугаш Кӧксуу-Оозы аймактыҥ кӧдӱрези алтай јон јуртаган ӱч јуртыныҥ эҥ јааны – оныҥ эл-јоныныҥ тоозы 600-теҥ ажыра. Сугашта клубтыҥ коомой айалгазы керегинде јетирӱлер бистиҥ газетте мынаҥ озо до чыккан. Кӧксуу-Оозы аймакка јол-јорык келижерде, клубтыҥ айалгазын бойыс барып

28 января 2020

Амурдагы станция: ийдезиле Сибирьде эҥ јаан

Сибирьде кӱнниҥ чогыныҥ ийдезиле иштеер эҥ јаан электростанцияныҥ ачылтазы чаган айдыҥ 22-чи кӱнинде Кӧксуу-Оозы аймактыҥ Амур јуртыныҥ јуугында ӧткӧн. Кӧдӱриҥиде Алтай Республиканыҥ башчызы, башкарузыныҥ председатели Олег Хорохордин, «Хевелдиҥ» бир бӧлӱк компанияларыныҥ генеральный директоры Игорь Шахрай, АР-дыҥ парламентиниҥ председатели Владимир Тюлентин, тергеениҥ ле Кӧксуу-Оозы аймактыҥ башкартуларыныҥ чыгартулу улузы, Москвадаҥ ла ӧскӧ дӧ тергеелердеҥ келген айылчылар

28 января 2020

Тоштогы јыҥылаш: Алтайда баштапкы маргаандар

Чаган айдыҥ 25-26 кӱндеринде Маймадагы «Атлант» деген спорт-орныктырар комплексте тошто фигурный јыҥылаш аайынча Алтай Республиканыҥ баштапкы ачык первенствозы ӧткӧн. Бу маргаандарда бистиҥ республикадаҥ, Омский, Новосибирский областьтардаҥ ла Алтай крайдаҥ бастыра 85 спортчы турушкан. Туружаачылар јажы аайынча башка-башка бӧлӱктерде маргышкан. Спортчылардыҥ тоозында спорттыҥ бу бӱдӱмиле јаҥы ла тазыктырынып тургандар да, ченемелдӱ спортчылар да јеткилинче болгон.

28 января 2020

ТОП

Положение Конкурса на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины Тюгай

УТВЕРЖДАЮ Приказом и.о. главного редактора АУ РА «Редакция газеты «Алтайдыҥ Чолмоны» от _____________ № Кудачина Э.В. Положение Конкурса на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины ТЮГАЙ Объявлен Конкурс на Стипендию имени заслуженного журналиста Республики Алтай Галины Тюгай. Организатор: редакция республиканской газеты «Алтайдыҥ Чолмоны» (далее Редакция). К участию приглашаются обучающиеся 4-11 классов общеобразовательных школ Республики

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир