Паралимпий спорт: аҥылу айалгалар ла једимдер керегинде

04.02.2020

Горно-Алтайсктагы госуниверситетте јаҥыс та бистиҥ республикада эмес, је анайда ок јер-телекейде јарлу студент-спортчыларла туштажулар ӧткӱрери јаҥжыгып калган. Чаган айдыҥ 28-чи кӱнинде университеттиҥ башкартузы, ӱредӱчилер ле студенттер Россияныҥ сууда эжинери аайынча паралимпий командазыныҥ турчылары Роман Ждановло, Юрий Лучкинле јилбилӱ туштажу ӧткӱргендер. Ол керегинде университеттиҥ сайты јетирет.

Роман ла Юрий Горно-Алтайсктагы госуниверситеттиҥ психолого-педагогический факультединиҥ экинчи курсында ӱренгилеп јат. Олор экӱ Россияныҥ паралимпийский јуунты командазыныҥ турчылары. Јаан маргаандарда бийик једимдерге јеткени учун олорго Россияныҥ спортыныҥ нерелӱ устары деген бийик ат адалган. Јарлу спортчыларды Россияныҥ нерелӱ тазыктыраачызы Елена Соколова тазыктырат. Сууда эжинер спортко олор кажызы ла бойыныҥ јолыла келген. Студент-спортчылардыҥ су-кадыгы кирезинде де болзо, је олор јана баспай, телекейлик маргаандарда јаркынду јеҥӱлер алып јат.

Роман Ждановтыҥ чыккан јери Горно-Алтайскта. Ол сууда эжинер спортло 2013 јылдаҥ бери тазыктырынып јат. Юрий Лучкин дезе Бийскте чыккан ла ӧскӧн. Ол спорттыҥ бу бӱдӱмине 2011 јылда пауэрлифтингтеҥ келген. Олор бу ла ӧйдӧҥ ала эрчимдӱ ле јана баспай тазыктырынып, јаан спортто бийик једимдерге јеткендер. Анайып, Юрий 2015 јылда су-кадыгы кирелӱ спортчылар ортодо телекейдиҥ чемпионы, коляскада отураачы кенек спортчылардыҥ телекейлик федерациязыныҥ телекейлик ойындарыныҥ ӱч катап мӧҥӱн призеры болуп чыккан, а Роман дезе су-кадыгы кирелӱ спортчылар ортодо телекейлик чемпионаттыҥ призеры болуп чыккан ла телекейлик федерацияныҥ ойындарында тӧрт катап јеҥген.

2016 јылда Роман Россияныҥ ла Европаныҥ чемпионы болуп чыккан. Юрий — бу маргаандарда призер болгон. 2017 јылда спортчылар база јаан једимдерге јеткен. Роман ла Юрий Россияныҥ чемпионадында ла Россияныҥ кубогы учун маргаандарда јеҥӱлер алган. 2018 јылда дезе Юрий Лучкин кенек спортчылардыҥ маргаандарында телекейдиҥ рекордын тургускан. Роман Жданов дезе Россияныҥ рекордын ла телекейдиҥ беш рекордын тургускан. Ӧткӧн јыл республиканыҥ спортчыларына база јаркынду јеҥӱлер экелген. Юрий Россияныҥ чемпионадында мӧҥӱн медаль ойноп алган. Телекейдиҥ чемпионадында эҥ артык беш спортчыныҥ тоозына кирген. Роман јерлештерин база сӱӱндирген. Ол Россияныҥ ла телекейдиҥ чемпионаттарынаҥ база медальдарлу јанган. Телекейлик маргаандардыҥ рекордын тургускан. Ол 2019 јылда анайда ок телекейдиҥ ӱч рекордын тургускан.

Госуниверситеттиҥ студенттериле болгон туштажуда Россияныҥ јуунты командазыныҥ турчылары 2019 јылдыҥ сыгын айында телекейлик паралимпий комитеттиҥ башкартузыла ӧткӧн телекейлик чемпионат керегинде куучындагандар. Олор бу маргаандарга јеҥил эмес айалгаларда белетенгендер. Ӱредӱни ле тазыктырынышты бир ле уунда апарып, маргаандарга барып туружатанын келиштирери андый ла јеҥил керек эмес деп айдар керек. Је су-кадыгы кирелӱ спортчылар бу уур-кӱчтерди јеҥип јат. Олор кылык-јаҥыла турумкай улус, ӱредӱде ле спортто недеҥ де јана баспас спортчылар. Юрий ле Роман кӧп ороондордо болуп, анда јаткан улустыҥ јадын-јӱрӱмиле, культуразыла таныжат. Мындый јорыктар олордыҥ ич-телекейин байыдып јат.

Чемпиондор туштажуда студенттерге паралимпий спортчылар јаан маргаандарга канайда белетенип, допинг шиҥжӱни канайып ӧдӱп турганы керегинде куучындагандар. Бу туштажуда кенек улустыҥ јадын-јӱрӱминиҥ айалгалары јанынаҥ куучын-эрмек база ӧткӧн. Роман ла Юрий бистиҥ ороондо бу јанынаҥ курч сурактар сӱрекей кӧп деп айткан. Су-кадыгыныҥ аргазы кирелӱ улуска ары-бери јӱрер аргалар тӧзӧӧр керек. Аҥылу пандустар јогы олордыҥ јадын-јӱрӱмине јаан качалаҥын јетирип јат. Кенек спортчылар Горно-Алтайсктагы университетте олорго јакшынак айалгалар тӧзӧлгӧн деп темдектегендер. Ӱренер јерди олор бойлорыныҥ кӱӱниле талдап алгандар. Университет олордыҥ тазыктырынып турган јеринеҥ ыраак јокто туруп јат. Је олорго бӱгӱнги кӱнде студент улустыҥ јӱрӱми арай ла јетпей јат. Юрий ле Роман улай ла јор-јорыкта болуп, олорло кожо бир группада ӱренип турган јииттерле ас куучындажып јадылар.

Мынаҥ ары олор јаан спортто оноҥ бийик једимдерге једип, бойлорыныҥ ченемелиле су-кадыгы кирелӱ балдарла ӱлежер кӱӱндӱ. Олор качан бирде јаан спортты артыргызарын база билер. Андый ӧй келзе, Юрий ле Роман тазыктыраачылар болуп иштеерге турулар. Чемпиондор Горно-Алтайскта кенек балдардыҥ аҥылу школын ачып, олорды сууда эжинерине ӱредерге амадап јадылар. Госуниверситеттиҥ башкартузы спортчылардыҥ бу шӱӱлтезин јарадып уккан. Юрий ле Роман бу јуук ӧйлӧрдӧ Владивостокто ӧдӧтӧн тазыктыру сборлорго атанарга белетенет.

Олор анда ороонныҥ јуунты командазыныҥ арткан турчыларыла кожо быјыл Токиодо болотон 26-чы Паралимпий ойындарда туружарга белетенер.

Горно-Алтайсктагы госуниверситет-тиҥ ректоры Валерий Бабин бу јилбилӱ туштажуда турушкан спортчыларга быйан айдып, олорго мынаҥ ары болотон маргаандарда јаан јеҥӱлер кӱӱнзеген. Ректордыҥ айтканыла, Юрийдиҥ ле Романныҥ спорттогы јолы јашӧскӱримге тем ле јозок болуп јат.

П. КАБАР белетеген

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина