Айалга шиҥжӱде тудулат

14.02.2020

Бу јуукта ӧскӱс ле ада-энезиниҥ кичеемели јок арткан балдардыҥ Горно-Алтайскта Г. К. Жуковтыҥ адыла адалган школ-интернадыныҥ кӧп тоолу ӱренеечилери эмчиликке јаттыргызылган. Мындый јаан чочыдулу айалга боло бергениле колбой Алтай Республиканыҥ башчызы Олег Хорохордин ведомстволор ортодо экстренный јуун ӧткӱрген.

Анда Роспотребшиҥжӱниҥ тергеелик башкартузы-ныҥ, АР-дыҥ ӱредӱ ле билим аайынча министерство-зыныҥ, су-кадыкты корыырыныҥ министерствозыныҥ, ӧрӧ адалган школ-интернаттыҥ администрациязыныҥ чыгартулу улузы турушкан.

Олег Хорохордин балдар оорыырда, школ-интернаттыҥ башкартузы андый айалга боло бергенин јажырганын, кату карантин учреждениеде ӧйинде тургузылбаганын темдектеген.

Кочкор айдыҥ 6-чы кӱнинеҥ ала школ-интернатта инфекция таркап баштаган. Оноҥ улам эмчиликтиҥ инфекционный бӧлӱгине аденовирусту деп серемјилеткен 27 бала јаттыргызылган. Шиҥжӱ ӧткӱрилип, ӱренчиктерге ууры орто ло јеҥил кемдӱ «острый гастроэнтерит» деген диагноз тургузылган, тӧрт балада аденовирус ооруныҥ возбудители табылган.

Алтай Республиканыҥ ӱредӱ ле билим аайынча министриниҥ молјуларын бӱдӱрип турган Ольга Саврасованыҥ јетиргениле, су-кадыгыныҥ айалгазы коомойтып турган деп баштапкы комыдалдар тӧрт баладаҥ кочкор айдыҥ 6-чы кӱнинде болгон. Баштары оорып турган ла эди-каны изип чыккан бу балдар балдардыҥ республикан эмчилигине аткарылган. Оорыган балдардыҥ тоозы оныҥ кийнинеҥ кӧптӧй берген.

«Тургуза ӧйдӧ ведомственный шиҥжӱ тӧзӧлгӧн, дезинфекционный иштер ӧткӱрилген. Роспотребшиҥжӱниҥ тергеелик башкартузыныҥ предписаниезине тӧзӧлгӧлӧнип, кочкор айдыҥ 13-чи кӱнине јетире карантин јарлалган» — деп, Ольга Саврасова айткан.

Роспотребшиҥжӱниҥ Алтай Республика аайынча башкартузыныҥ јааны Леонид Щучиновтыҥ айтканыла болзо, эпидемиологический шиҥжӱ ӧйинде ӱредӱлик учреждениениҥ јамылу улузы балдар оорыганын јажырганы темдектелген. Мынаҥ улам инфекция школдыҥ ӱренеечилери ортодо таркаар айалга боло берген. Балдар ортодо быжу медициналык шиҥдеш ӧткӱрер иш тӧзӧлбӧгӧн.

Бу ок ӧйдӧ Роспотребшиҥжӱниҥ тергеелик бӧлӱгиниҥ јааны Леонид Щучинов школ-интернатта боло берген айалга керегинде тергеениҥ башкараачызына ӧйинде айтпаган.

Тургуза ӧйдӧ бастыра ӱренчиктер медициналык шиҥжӱ ӧдӧт. Интернаттыҥ ашканазында, группаларда ла кыптарда адакы дезинфекция ӧткӱрилген ле дезинфекционный режим тыҥыдылган. Инфекция кайдаҥ, канай табылганын јартаары јанынаҥ эпидемиологический шиҥжӱ улалганча.

АР-дыҥ су-кадыкты корыыры аайынча министри Сергей Коваленко тергеениҥ башчызын тургуза ӧйдӧ балдардыҥ јӱрӱмине чочыду јок болгон деп бӱдӱмјилеген ле ӱч балада ууры орто кемдӱ острый инфекционный гастроэнтерит, арткандарында бу ооруныҥ јеҥил бӱдӱм-кеми темдектелгенин айткан. Министрдиҥ угусканыла, оорыган балдардыҥ бастыразы керектӱ эмдешти алат. «Эртен тӧрт бала эмчиликтеҥ чыгар. Бактериологический шиҥжӱлердиҥ турулталары олордо отрицательный» — деп, министр айткан.

Мындый учуралдар болбос керек, је качан мындый айалга боло берген соҥында, јаҥдар керектӱ иштерди тӱрген ӧткӱрер учурлу болгонын Олег Хорохордин темдектеген. «Бис балдарга керектӱ болушты јетирер, айалганы шиҥдеер, нениҥ учун мынайда боло бергенин оҥдоор ло мындый айалгалар школ-интернатта да, тергеениҥ ӧскӧ дӧ социальный учреждениелеринде болбозын деп, керектӱ иштерди ӧткӱрер учурлу» — деп, ол айткан.

«Бу айалгала колбой ведомстволор ортодогы камысты башкарары Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ председателиниҥ баштапкы ордынчызы Алексей Тюхтеневке молјолгон. Профильный ведомстволорло ӧмӧ-јӧмӧ ишти аайлу башту тӧзӧӧр лӧ бурулу улусты каруузына тургузары аайынча шӱӱлтелерди эдер керек» — деп, тергеениҥ башчызы айткан.

Эмди бу айалгала колбой бӱгӱнги кӱнде кандый иштер ӧткӱрилип турганын кӧрӧктӧр.

Алтай Республиканыҥ прокуратуразы ӱредӱлик организацияныҥ ӱренеечилериниҥ су-кадыгын корыыры керегинде јасакберимниҥ некелтелери бузулган ба деп шиҥжӱ ӧткӱрет. Оныҥ турулталары аайынча, тӧзӧлгӧ бар болзо, прокурордыҥ јанынаҥ чокым ајарулар болор.

Эмчиликке јаттыргызылган 27 баладаҥ тӧртӱзи јазылып, эмчиликтеҥ чыккан. Арткан 23 баланыҥ су-кадыгыныҥ айалгазы кем јок, керектӱ эмденишти олор толо кеминде алат.

Роспотребшиҥжӱниҥ Алтай Республика аайынча башкартузы школ-интернатта шиҥжӱ ӧткӱрип, санитарный јасакберимниҥ некелтелерин бускан ла оноҥ улам балдар оорыган кӧп тоолу учуралдар болгонын темдектеген. Специалисттер школ-интернатта балдарды Роспотребшиҥжӱле јӧптӧлбӧгӧн аш-курсакла азыраганын илелегендер. Белен курсактарга эдилген санитарный некелтелер бузулган учуралдар темдектелген, курсактар такыптаҥ изидилген, балдар таҥынаҥ гигиенаныҥ некелтелерин бузуп турган ба деп ајару эдилбеген, балдарды бракеражты ӧтпӧгӧн курсакла азыраган учуралдар болгон, тӧжӧк-јастык, коларткыштар ӧйинде солылбай турганы јарталган, кыптарды, туалеттерди арутаар иш чыҥдый эдилбеген. Дезинфекция аайынча иштер ӧткӱргенде, дезинфекцияныҥ ӧйи ӧдӱп калган чейинтилери тузаланылган.

Эпидемиологический шиҥжӱ ӧйинде ӱредӱлик учреждениениҥ башкартузы балдар оорыганын јажырганы темдектелген. Балдардыҥ медициналык шиҥдежи јазап ӧткӱрилбеген. Школ-интернатка карантин салынарда, оорып турган балдар кала тыштындӧӧн барып јӱрген, ӱредӱлӱ заведениениҥ ишчилери балдарды бойлоры эмдеген. Тургуза ӧйдӧ школ-интернаттыҥ бастыра ӱренеечилери медициналык шиҥжӱге алылган.

Илелелген бузуштар аайынча юридический лицого ло јамылу улуска административный керек ачылган.

Оорыган балдардаҥ алынган материалдар аайынча лабораторный шиҥжӱ ӧткӱрилген ле РНК норовирус болгоны темдектелген. Оору кандый шылтактардаҥ улам табылганын, инфекция канайда таркаганын јартаары аайынча эпидемиологический шиҥжӱ иш улалат. Роспотребшиҥжӱниҥ тергеелик башкартузы айалганы шиҥжӱде тудат.

Бис балдар тӱрген јазылып, ӱредӱзин улалтарына иженедис.

К. ЯШЕВ белетеген

ТОП

«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар

Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы

«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»

Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым