Алтайдын Чолмоны

Јараштыҥ ла јайалтаныҥ јаркынду ӱлекери

28.02.2020

Быјыл «Принцесса Алтая» — «Алтайдыҥ јаражайы» тергеелик конкурс ӧткӱрилер деген табыш јерлештериске сӱӱнчилӱ солун болгон деп айтса, јастыра болбос. Јаҥжыкканыла тулаан айдыҥ баштапкы кӱндеринде ӧткӱрилип турган бу ӱлекер анчада ла эпшилерге олордыҥ байрамына учурлай јараш, јакшынак ла јаркынду сый болуп турат.

Бу ӱлекердиҥ тӱӱкизин эзедип, ээчиде кӧрӱзи керегинде бир эмеш јажыттарды ачып ийели.

Мындый јаркынду ӱлекерди тӧзӧӧр деген санаа-шӱӱлтени тергеебистиҥ телекӧрӱлте ле радиоберилте аайынча «Эл Алтай» компаниязыныҥ директоры Татьяна Кончева айткан. Баштапкы конкурс 2011 јылда ӧткӱрилген. Оны «Эл Алтай» ГТРК-ныҥ ишчилери белетеп, беш јылга улай бийик кеминде ӧткӱрген.

Конкурста башка-башка јылдарда 10 эмезе 12 јиит јаражай турушкан. Олор јӱстер тоолу јаражайлар ортозынаҥ эҥ ле артыктары деп талдалып туратан. Маргаанду кӧрӱлер ӧйинде финалга чыккан кыстар башка-башка кеп-кийимдер кийип, фотого соктырткан, телеберилтеде кӱнниҥ аайын јетирер ӧткӱреечилер болуп, эл-јонго кӧрӱнген, кажызы ла бойы керегинде кыскачак таныштыру ролик белетеген.

Је эҥ ле јаан ченелте — ол финалда сценага чыгып, бойын эҥ јараш ла јакшы јанынаҥ кӧргӱзери эмей. Јайалтазы, сценада бойын тудунып билери, укаа санаалузы, ойноп, каткыртып билери чырайыныҥ јаражыла теҥ баалалат.

«Бу тергеелик конкурс тӧрӧл јеристиҥ тӱӱкизиле, јаҥжыгуларыла јаантайын бек колбуда. Онойып, башка јерлердезине кӧрӧ, бисте ич кийимдӱ кӧрӱ качан да болбос — деп, баш тӧзӧӧчилердиҥ бирӱзи Елена Шнейдер айдат. —Конкурстыҥ јаантайынгы тӧс режиссеры Владимир Кончев, хореографы — Завид Гасанов. Эҥ уур јӱк јаҥжыкканы аайынча «Эл Алтай» ГТРК-ныҥ ишчилеринде. Је јаражайларысла иштеери, јерлештериске јаркынду байрам, бийик кӱӱн-санаа сыйлаары — јайаандык ишчилеридиҥ јӱрӱми ле ырызы ине».

Беш јыл ӧткӱрилбей, быјыл орныктырылып јаткан «Алтайдыҥ јаражайы» конкурста јаҥы солун јаҥыртулар, оноҥ јилбилӱ кӧрӱлер болорында алаҥзу јок. Быјыл бије јанын башкарыжып, 2013 јылда «Алтайдыҥ јаражайы» конкурстыҥ јеҥӱчили Солунай Торбогошева туружар.

Алеся КАЛАНОВА,

телеӧткӱреечи:

«Улустыҥ ак санаазына, ак-чегине бӱдедим ле сӱӱнип јӱрерге сӱӱйдим. Кандый бир шӱӱлтеге келерге узак шӱӱйдим, анчада ла курсак талдап турзам. Су-кадыкка јарамыктузынаҥ ла јиир кӱӱним келгенининеҥ кажызын талдап алары јанынаҥ  јаантайын «тартыжадым». Салат та талдап алзам, санаамда пицца эмезе паста болот.

Мен сӱрекей сескир јӱректӱ кижи. Је андый да болзо, бу кылыгым бойымды башка-башка ууламјыларда ченееринде чаптыгын этпейт. Јорыктап јӱрерге, гран ары јанында ӱренерге, чек башка улусла куучындажып јӱрерге — сӱрекей макалу.

Учы-учында не де болуп јатса, мен керегинде нени де айтса — мен тӱҥей ле тӱмен јылдыстардый суркурап турарым.

Чындап, айабай јӱрӱп, бис јиит ӧйисти узададыс дезеер?»

Карина КОНОХОВА,

ӱренеечи:

«Мен Муны-Оозы јуртта чыккам, тургуза ӧйдӧ педагогикалык колледжтиҥ ӱренеечизи. Мен бойымды сӱрекей куучынчы, ачык-јарык кижи деп чотойдым. Бош ӧйдӧ тренажерлорлу залда тазыктырынадым. Ого ӱзеери мен јайаандыкты сӱӱйдим. Педколледжте ол јогынаҥ болбос ине. Јӱрӱмде эҥ ле учурлузы — ол ичкери ӧзӧри. Конкурста туружып јатканым — меге каруулу ченелте, мен оноҥ јаҥы таныжулар, сезим-санаалар ла ченемел аларын сакыйдым».

Аягуль КАРСЫБАЕВА,

эмчилик ишчи:

«Мен чом-норо сӧӧктӱ, эҥ ле бийик турган Кош-Агаш аймакта чыккам. Мен сӱрекей кемзинчек ле уйалчак. Эҥ ле озо бу конкурста бойымныҥ бу кылыктарымды јеҥип, ачылар кӱӱним бар.

Ончозына чылап, меге эҥ ле учурлузы — ол мениҥ ада-энем. Олор — мениҥ уур-кӱчтерде јыгыларга бербей турган канаттарым. «Принцесса Алтая» конкурстыҥ финалынаҥ куулгазын сакыйдым».

Айша МОЛОЙТ,

ойноор кыптыҥ администраторы:

«Сӧӧгим тодош, чыккан јерим Оҥдой аймактыҥ Алтыгы Талду јурты. Јӱрӱмимде эҥ учурлузы — ол мениҥ билем. «FDMAltai» школдо ӱчинчи јыл ӱренип турганым меге јаан ырыс болот. Бу ӱредӱм аайынча мен јайаандык канча кире ӱлекерлерде ле онойдо ок јайалталардыҥ ла јараштыҥ калыктар ортодогы «Мисс Азия-Сибирь» конкурсында Алтай Республикадаҥ турушкам. Ондо экинчи вице-мисс деген ат алгам.

Бу конкурска нениҥ учун келгем дезе, салым мени јаштаҥ ала амадаганыма бойы ла апарып турган ошкош. Оогоштоҥ ала мени сцена, кӧргӱзӱлер, башка-башка шоулар јилбиркеткен. Мен бу керектерде туружар, олордыҥ ӱлӱзи болор кӱӱним бар».

Айсулу МЕНДЕШЕВА,

ӱредӱчи:

«Тӧӧлӧс сӧӧктӱ болорым. Чыккан јерим — Чичке Чаргы, ӧскӧн јерим — Шабалин јурт. Тургуза ӧйдӧ  английский тилдиҥ ӱредӱчизи болуп иштейдим. Онойдо ок мен «Алтай талкан» компанияныҥ директоры ла «Маадай Кара» јондык биригӱниҥ турчызы болодым. Олордыҥ тӧс амадузы — алтай кухняны ла культураны кичеери ле ичкери апарары.

Меге эҥ учурлузы ол тӧрӧӧн лӧ јуук улузымныҥ су-кадыгы болуп јат.

Бу конкурста туружып, бойымды јаҥыдаҥ ачарга, башка јанынаҥ ченеп кӧрӧргӧ амадайдым. Конкурс ондый арга берип турганына акту јӱрегимнеҥ бӱдедим».

Валерия ТИМОФЕЕВА,

ӱренеечи:

«Мен Оҥдой аймактыҥ Јаан-Јаламан јуртында чыккам. Алдынаҥ бери кожоҥдоорыла, бијелеериле јилбиркейдим ле сценаны сӱӱйдим. Байла, оныҥ учун мен культураныҥ ла санаттыҥ Г. И. Чорос-Гуркинниҥ адыла адалган колледжинде ӱренедим.

Меге бу конкурста туружып јатканым эҥ ле каруулу алтам болуп јат.

Јӱрӱмде эҥ ле учурлузы — ол јаантайын, кандый ла айалгаларда кижи адын ычкынбазы «.

Суркура СЕГЕРТКИШЕВА,

полицияныҥ капитаны:

«Мен мундус сӧӧктӱ. Оҥдой аймактыҥ Шашыкман јуртында чыккам. Мен амадаганымды бӱдӱрерге јана баспас ла сӱрекей каруулу кижи болорым. Оныҥ учун, байла, мен полицияда иштейдим.

Аргаларым јаан деп бӱдӱп, бойымды ченеер кӱӱним бар. Спортты ла јорыктаарын сӱӱйдим.  Баштапкы јерде билем турат, ол меге эҥ учурлузы.

Бу конкурста мениҥ амадуум бӱдерине иженедим».

Алия БОГУСТАЕВА,

јаргыныҥ качызы:

«Кергил сӧӧктӱ болорым. Мени тӧрӧӧн улузым Ада-Тӧрӧл учун Улу јууныҥ геройы Алия Молдогуловага учурлап адаган. Чыккан јерим — Шабалин аймактагы Мыйту јурт. Ӱредӱмле мен  юрист.

Јилбӱлерим кӧп лӧ башка-башка. Је эҥ јуук ла сӱӱген кижиме, Айлана кызыма болуп, мен кӧп сабада мигуруми тӱӱйдим. Мигуруми — ол тӱӱген эрке, јакшынак ойынчыктар.

Бу конкурстаҥ мен јаркынду ла јарык сезим-санаалар сакыйдым».

Вероника КСЕНОФОНТОВА,

ӱренеечи:

«Мен ГАГУ-ныҥ студенти, английский, немецкий тилдерге ӱренедим. Сценаны сӱӱп турганым учун бу конкурста туружып кӧрӧр деп шӱӱдим. Јаш тужымнаҥ ла ала бастыра јилбӱлерим улустыҥ алдына куучындаарыла, ойноорыла колбулу болгон. Бијелейдим, кожоҥдойдым.

Финалдыҥ бойын энчикпей сакыйдым, нениҥ учун дезе кӧрӧӧчилерге јаркынду, кӧрӱмјилӱ шоу эдер, олорды кайкадар кӱӱним бар».

Айдана ПАВЛОВА,

таскадаачы:

«Мен моол сӧӧктӱ. Кош-Агаш аймакта Мукур-Таркаты јуртта чыккам. ГАГУ-ны божотком. Тургуза ӧйдӧ балдардыҥ каладагы 9-чы таҥмалу садында иштейдим. Качан бирде балдардыҥ алтай таҥынаҥ садигин ачар амаду бар. Бу амадуум бӱдер деп алаҥзыбай турум. Мениҥ эҥ ле јуук ла сӱӱген кижим — ол кызычагым. Оныҥ ады тегин эмес ле кайкамчылу — Девора.

Кажы ла кызычак оогошто принцесса болорго кӱӱнзеген болор деп сананадым. Бу конкурска коркыжымды јеҥер ле бойымдӧӧн башка јанынаҥ кӧрӧр амадула туружарга шӱӱндим».

«Принцесса Алтая» конкурс тулаан айдыҥ 5-чи кӱнинде Эл театрда ӧдӧр. Билеттер јанынаҥ театрдыҥ кассазына ла «Эл Алтай» ГТРК-га баштаныгар.