Настройки отображения

Размер шрифта:
Цвета сайта:
Ностройка изображения
Ностройка изображения

Настройки

Алтайдын Чолмоны

Јалтыраган тошто — јаражай кыстар!

06.03.2020

Быјыл кочкор айда Кан-Оозы аймактыҥ хоккеист кыстары Москвада Агару Патриарх Кириллдиҥ сыйы учун ӧдӱп турган јаҥжыккан маргаандарда туружып, кайралдар учун тартышкан бастыра тӧрт команданы јеҥип, онынчы катап болгон бу турнирдиҥ абсолютный јеҥӱчили болуп чыккан.

Аймактыҥ администрациязы ла эл-јоны бӱгӱн дезе, Ӱй улустыҥ телекейлик байрамыныҥ сыраҥай ла алдында, Кан-Оозында команданыҥ ары кӧрзӧ ай,

бери кӧрзӧ кӱн кеберлӱ јаражай кыстарына аҥылу кӱндӱӱ-кӱрее ӧткӱрип јат.

«Алтайдыҥ Чолмоны» эл газет бу байрамдык туштажуда спортчы кыстарга учурлай айдылган уткуулдарга ла алкыштарга јӧмӧжип, капшуун ла чыйрак,

омок ло јардак балдар тӧрӧл республиказына, аймагына, ада-энелерине, ӱредӱчилерине, тазыктыраачыларына ла акту бойлорына кандый јаан сый эткенин база катап эзедип јат.

Бу маргаандар Кызыл тепсеҥде урулган тошто ӧткӧн. «Чарастыҥ» кыстары баштапкы јер алары учун Иркутский областьтыҥ јуунты командазыла, Мурманский областьтыҥ Мончегорск калазыныҥ спортшколыныҥ, Екатеринбургтыҥ «Звезда Урала», Московский областьтыҥ «Зоркий» деген командаларыла тартышкан. Маргаандардыҥ ээжилериле ойындар круговой дейтен эп-аргала ӧткӧн. Ченемелдӱ тазыктыраачылар Дмитрий Немцевтиҥ ле Илья Арбаевтиҥ башкарганыла ойногон јерлеш кыстар баштапкы кӱнде Екатеринбургтыҥ ла Иркутский областьтыҥ командаларын  2:1 тоолорло јеҥген.

Экинчи ле ӱчинчи кӱндерде Мурманский ле Московский областьтардыҥ командаларын 3:1 ле 3:0 тоолорло «оодо соккон». Анайып, «Чарастыҥ» хоккеист кыстары бастыра ойындарда јеҥӱлер алып, Агару Патриарх Кириллдиҥ сыйы учун турнирде абсолютный чемпион болуп чыккан. Команданыҥ каалгазын корулаган Ангелина Кыдрашева дезе маргаандардыҥ эҥ артык туружаачызы деп ададып, аҥылу сыйла кайралдаткан. Кан-Оозыныҥ јиит хоккеисттери Алтайына рюкзактарга толтыра сыйларлу, маргаандардыҥ таҥма-јуругы јуралган јараш бӧрӱктерлӱ, Улу Јеҥӱниҥ 75 јылдыгына учурлай чыгарылган кереес монеталарлу јанган. Турнирдиҥ јабылтазында Агару Патриарх Кирилл јерлеш спортчыларга Казаньныҥ Кудай Энезиниҥ алкыштар бичилген иконазын сыйлаган.

Туку јер-алтайдыҥ тӱбинеҥ — Кан-Оозынаҥ Москвага барып, бойыныҥ ойыныла ринк-бендиниҥ телекейлик федерациязыныҥ ла мячту хоккейдиҥ бастырароссиялык федерациязыныҥ јамылу ишчилерин, камык специалисттердиҥ, Тӧрӧлистиҥ тӧс калазыныҥ спорт сӱӱчилерин алаҥ кайкаткан, тергеебистиҥ эл-јонына кӧгӱске батпас сӱӱнчилер сыйлаган хоккеист кыстарды Алтай Республиканыҥ башчызы Олег Хорохордин бу јаркынду јеҥӱле база уткыган эди. Горно-Алтайскта аэропортто ӧкпӧӧриштӱ ле јылу уткуул база болгон. Јабаганныҥ боочызында чемпиондорды Кан-Оозы аймактыҥ јааны Эжер Ялбаков, администрацияныҥ ӱредӱ ле јашӧскӱримниҥ политиказы аайынча башкартузыныҥ председатели Николай Стасиков, аймактыҥ депутады Владимир Букачаков ло балдардыҥ ада-энелери акту бойлоры уткыгандар.

Горно-Алтайск-Кан-Оозы. Тулаан айдыҥ 5-чи кӱни. Команданыҥ тазыктыраачызы Дмитрий Немцевле телефонло элес интервью:

—Дмитрий Сергеевич, кыстар мячту хоккейди канча јыл ойногылап јат?

—Ӱчинчи јыл. Олорды озо Эрмен Александрович Байлагасов тазыктырган. Мен кыстарла 2019 јылдыҥ ӱлӱрген айынаҥ ала иштеп баштагам.

—Москвадаҥ ӧскӧ база кандый јаан маргаандарда турушканыгар?

—Былтыр Иркутский областьтыҥ ачык первенствозында туружып, 2-чи јер алганыс. Кыстар футболды база ойогылап јат. Ӧткӧн јылда «Единая Россия» партияныҥ јӧмӧлтӧзиле Санкт-Петербургта футболло најылык ойындарда турушканыс. Быјыл чаган айда Кемероводо уулдар ортодо «Ӧӧргӧн мячтыҥ» клубыныҥ первенствозы ӧдӧрдӧ, ого ӱч кысты апарып јӱргем.

—Је эҥ ле ундылбас ойындар Москвада болгон болбой?

—Эйе. Бис ого эки айдыҥ туркунына эрчимдӱ белетенгенис. Атанар алдында Маймада Тоштыҥ ӧргӧӧзинде јыҥылаганыс. Москвада ойындар кочкор айдыҥ 17-чи кӱнинде башталган. Бис дезе ого ӱч кӱн озо једип барганыс. Онызы биске, арткандарына кӧрӧ, јарамыкту айалгалар тӧзӧгӧн. Кезик командалар 17-де — турнир башталар кӱнде келген. Анда ары-бери јӱрерге тыҥ келишпеген, је кыстар Кызыл тепсеҥде, Алтай Республиканыҥ элчилигинде болгондор. Бу јол-јорыкты ла Патриарх Кириллдиҥ маргаандарын олор качан да ундыбас деп сананып турум.

—Республиканыҥ элбек јетирӱлер эдер эп-аргаларында ол кӱндерде кӧӧрӧмдӱ ле кайкалду бичимелдер элбеде јарлалган эди…

—Баштапкы ла экинчи ойындар сӱрекей маҥзаарышту ла ӧкпӧӧриштӱ ӧткӧн. Баштапкы голды удурлажаачы команданыҥ — Екатеринбургтыҥ олимпий спортшколыныҥ кыстары кийдирген. Бистиҥ кыстар ойнобой тургулай берген. Олорды кыймыктадар, ойто ойынга кийдирер керек болгон. Илья Кыпчынарович Арбаевле экӱ канча-канча катап тайм-аут алып, кызычактарды «силке» тартканыс. Учы-учында бистеҥ тыҥ команданы 2:1 тооло јеҥип чыкканыс. Экинчи ойында голды озо баштап база ла удурлажаачы команда кийдирген. Бу туштажуда эки јандай буллиттер де болгон, је ырыс болуп, јеҥӱни база ла ушта сокконыс. Ӱчинчи ойында турнирде эҥ кӧп голдор кийдирип турган кысты «бӧктӧп», ойынды бойыстыҥ колдорыска алганыс. Бу туштажуда бистиҥ кыстар токыналу ойногон.

—«Чарастыҥ» кыстарыныҥ једимиле бастыра республика оморкоп јат. Олор Москвада чындап та, сӱрекей јакшы ойногондор. Кемдер слерге болужып јат?

—Элдеҥ ле озо Кан-Оозы аймактыҥ администрациязыныҥ јааны Эжер Алексеевич Ялбаков. Бойымныҥ, кызычактардыҥ ла олордыҥ ада-энелериниҥ адынаҥ ого јаан быйанымды айдып турум. Ол јаҥыс та бисти эмес, је анайда ок аймактыҥ ӧскӧ дӧ спортчыларын бастыра јанынаҥ јӧмӧп јат. Москвада дезе биске Алтай Республиканыҥ элчилигиниҥ јааны Ирина Лозовая јаан болужын јетирген. Эмилия Дмитриева баштапкы кӱннеҥ ала јанарга јетире командала кожо болгон. Элчиликте болорыста, олор кыстарга сӱрлӱ ле јараш сумкалар сыйлаган. Мен бу эки эпшини Ӱй улустыҥ байрамыла уткып, олорго бек су-кадык, ижинде једимдер кӱӱнзеп турум. Команданы Москва јаар маргаандарга ийерге Заури Геннадьевич Казакпаев јаан ӱлӱзин јетирген.

—Тулаан айдыҥ 6-чы кӱнинде аймактыҥ јааны ла эл-јоны атту-чуулу хоккеист кыстарды Ӱй улустыҥ байрамыла уткыыр. Культураныҥ туразында улус јык толо болор болбой?

—Бу байрамдык туштажуда кыстардыҥ ада-энелери база болор. Балдарга сыйлар табыштырылар деп уккам. Је оны туштажуда ла кӧрӧтӧн турубыс. Мен дезе учурал келижерде, республиканыҥ ла слердиҥ редакцияныҥ бастыра эпши улузын келип јаткан байрамла уткып, олорго ак-јарыкта бастыра бар јакшыны кӱӱнзеп турум!

Арутай АДАРОВ белетеген

ТОП

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым

Малдыҥ сӧӧк-тайагыла тудуш јаҥдар

Кыптунак Малды сойгон кийнинде эҥ ле озо этле кожо кыптунакты кайнадар учурлу. Јаак Эки јаакты айрыйла, бирӱзин тургуза ла кайнадар. Оноҥ башка эки јаак јадала, «арткан этти јип салар». Ол тушта этти јизе, курсакка бодолбос. (К. И. Санин) Кары Карыны энедеҥ јаҥыс бӱткен кижи јарбас керегинде албатыда чӱм-јаҥ бар. Оныла колбулу мындый кеп-куучын арткан: «Бир

Јаҥарыс бистиҥ Алтайга јаҥыланзын

Јаҥы Койон јылдыҥ бажында телеҥит јаҥарыс коштойындагы Алтай крайда профессионал студияда јыҥыраганын интернетле «нӧкӧрлӧжип» турган улус уккан-кӧргӧн лӧ болбой. Оны кӧргӧн кижиниҥ база ла катап «Улаган тыҥ!» деп, кӧксине чабынар кӱӱни келер. Бу узак јолды кӱчсинбей, Улаган аймактыҥ кеендикти, узанышты ла спорттыҥ албаты бӱдӱмдерин элбедер тӧс јериндиҥ башкараачызы Мерген Тельденовко, Алтай Республиканыҥ ат-нерелӱ артисттери Марина