Ак халатту улустыҥ ижи алкыш-быйанду...

Ак халатту улустыҥ ижи алкыш-быйанду…

24.03.2020

Шабалин аймактыҥ тӧс эмчилигине Барагаштагы, Чаргыдагы ла Ильинкадагы участковый эмчиликтер кирип туру. Баштапкы эки участковый эмчиликте тӱште јадып эмденер орындар ла поликлиникалар иштейт, Ильинкада дезе поликлиника. Онойдо ок аймактыҥ 17 јуртындагы ФАП-тардыҥ ижи база тӧс эмчиликтиҥ каруузында.

Тӧс эмчиликтиҥ баш врачы Виктор Васильевич Убайчинниҥ айтканыла, былтыргы јылдыҥ кӧргӱзӱлериле аймактыҥ су-кадыкты корыыр учреждениелери јаан улустыҥ диспансеризациязын тергееде эҥ озо ӧткӱрип тӱгескен. Эл-јонныҥ флюорографиялык шиҥжӱзин 104% бӱдӱрип, экинчи јерде болгон. Онойдо ок тергееде эл-јонды грипптеҥ вакцинировать эдеринде баштапкылардыҥ тоозында болгон. Аймактыҥ су-кадыкты корыыр учреждениелерине былтыр иштеерге 20-деҥ кӧп врачтар, 12 орто медишчилер келген. Олордыҥ тоозында терапевтер, педиатрлар, анестезиологтор, балдардыҥ эндокринологы, эндоскописттер, балдардыҥ фтизиатры ла ӧскӧлӧри де.

Барагаштагы участковый эмчиликте капитальный ремонт 2015 јылда эдилгени керегинде СМИ бичиген ле кӧргӱскен. Беш јурттыҥ (Барагаш, Беш-Ӧзӧк, Шыргайты, Мариинск, Ильинка) ӱч муҥнаҥ ажыра эл-јоныныҥ, ол тоодо 800-теҥ ажыра балдардыҥ су-кадыгын кичееп турган бу эмчиликти јаҥыртып јазаарына республикан бюджеттеҥ арбынду акча чыгарылган. Оныҥ шылтузында пол, јабынты јаҥыртылган, соок ло изӱ суу ӧткӱрилген. Бу јуукта газеттиҥ ишчилери ол эмчиликтеги айалгала, оныҥ каруузы јаан ишчилериле таныжып јӱрдис. Эмчиликтиҥ участковый врач-терапевти болуп Сынару Сергеевна Чапыева иштеп јат. Ол бу эмчиликке иштеерге былтыр «Земский доктор» деп программала келген. АР-дыҥ су-кадыкты корыыр министерствозы бу программаныҥ акча-манадыла јиит врачтыҥ билезине тура садып берген, эмди ондо јаан ремонт иштер ӧдӧт.

Сынару Сергеевна ла ӧскӧ дӧ медишчилер бисти эмчилигиниҥ эмдеер кыптарыла, медјепселдериле кӱӱнзеп ле оморкоп таныштырды. Мында поликлиникада келген эл-јонды шиҥжӱлеер специалисттер иштейт: врач-терапевт, педиатр, акушер-гинеколог, стоматолог. Олор бойлорыныҥ башка кыптарында иштейт. Онойдо ок ӱч орынду стационар ла тӱште јадып эмденетен эки орын бар. Участковый эмчиликке Шыргайтыдагы ла Беш-Ӧзӧктӧги ФАП-тар база кирет. Олордо фельдшерлер иштейт.

Эмчиликте лаборатория, процедурный, перевязочный ла прививочный кыптар, кардиографту физиокабинет, гинекологтыҥ, педиатрдыҥ ла ӧскӧ дӧ кыптар иштейт. Лабораторияда гемолизатор бар. Участковый полицияныҥ ижине керектӱ ле рейстерге чыгардаҥ озо керелейтен алкотестер иштейт.

Онойдо ок эмчиликте текши электролинияда не-не боло бергенде, таҥынаҥ эмчиликти јеткилдейтен, бензинле иштейтен генератор бар. Эмчиликте су-кадыкка јеткерлӱ учуралдарда сӱреен керектӱ, электроийделе иштеп турган аппараттар, јепселдер бар. Ол тоодо сооткышта кичеелип турган препараттар, вакциналар, компьютерлер кайда. УЗИ аппарат алылган, врач келип, мындагы медишчилерди ӱредер учурлу эмтир.

Јуукта участковый эмчиликте тӱрген болуш јетирер ле коногына иштеер бӧлӱк ачылган ла керектӱ бастыра автотехникала, медјеспелдерле јеткилделген эмтир. Виктор Васильевичтиҥ јартаганыла, бу бӧлӱктиҥ ижи аймактыҥ тӧс јуртынаҥ ла тӧс эмчилигинеҥ ыраактагы, коомой јолдорлу јурттардыҥ эл-јонына сӱреен керектӱ. Бӧлӱкте тӧрт медишчи, тӧрт тискинчи ле администраторлор иштейт. Бӧлӱкте бӱгӱнги кӱнниҥ јаҥы јепселдериле јеткилделген реанимобиль, УАЗ автомобиль бар. Реанимобильде эмчиликке јетирердеҥ озо тӱрген болуш јетиретен дефибриллятор-монитор, электрокардиограф ла ӧскӧ дӧ аппараттар бар. Реанимобильдиҥ тискинчизи Борис Леонидович Кардамановтыҥ айтканыла, реанимобильдиҥ ле алдында иштеген УАЗ-тыҥ ортодо башказы теҥеридий ле јердий.

Эмчиликте он алты јыл иштеп келген акушерка, баш медсестра Светлана Павловна Васильевадаҥ јаш балдар кӧп чыгып јат па деп сурадыс. Мариинскти ле Ильинканы (олордо бойыныҥ акушерказы иштейт) чотко албаза, тургуза ӧйдӧ барлу 11 ӱй кижи чотко турган ла олордыҥ ла балдарыныҥ су-кадыгы шиҥжӱде тудулат деди.

Эмчиликте узак иштеп койгон медишчилердиҥ тоозында медсестра Вера Борисовна Просекова (43 јыл стажту), фельдшер Татьяна Владимировна Каньшина (25 јыл стажту), стоматология кыптыҥ медсестразы Людмила Малчиновна Шагаева, процедурный медсестра Гульнар Алексеевна Самыкова ла ӧскӧлӧри де.

Ак халатту улуска бис ак-јарыкта эҥ баалу су-кадыгысты ла јӱрӱмисти бӱдӱмјилейдис. Олордыҥ јалакай колдорыныҥ ла билгириниҥ шылтузында јазылып, јӱрегисте јаан быйан-алкышту артадыс. Барагаштагы участковый эмчиликтиҥ
медишчилери, ӧскӧ дӧ ишчилери кӧскӧ бачым кӧрӱнбес ижин кӱнӱҥ сайын бӱдӱрип, медболуш керексиген улуска алкышту болужын јетиредилер.

Н. БЕЛЬЧЕКОВА

ТОП

«Гуркин» деген телекей: ачылталар ла јажыттар

Г.И. Гуркин ӱйи Мария Агафоновнала Оносто садында Атту-чуулу алтай јурукчы, политикалык ла јондык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыккан ӧйин ле јерин чокумдаган јаҥы документтер табылган. «ХХ чактыҥ башталарында Туулу Алтайда эҥ јарлу јон-политикалык ишчилердиҥ бирӱзи, јурукчы Григорий Иванович Чорос-Гуркин 1870 јылдыҥ чаган айыныҥ 12-чи кӱнинде Улалуда чыккан деп чотолот. Је Алтай Республиканыҥ Государстволык архивинде Улалудагы

«Јурукчыныҥ јуртын орныктырары – тӧс иш»

Јурукчыныҥ Оностогы јуртында Атту-чуулу алтай јурукчы, ады јарлу јондык ла политикалык ишчи Григорий Иванович Чорос-Гуркинниҥ чыкканынаҥ ала 155 јылдыгыла колбой тергеебисте кандый иштер темдектелгени керегинде Алтай Республиканыҥ А. В. Анохинниҥ адыла адалган Эл музейиниҥ директоры Римма ЕРКИНОВА куучындайт. – Г. И. Чорос-Гуркинниҥ юбилейине белетенери ле оныла колбой быјыл ӧткӱретен иштер керегинде Алтай Республиканыҥ башкарузыныҥ јакааны

«Баатырларыс ойгонып калды…»

(Башталганы 1-кы номерде) «Алтын-Эргек» кай чӧрчӧкти сценада «Ээлӱ кайдыҥ» турчыларыла кайлап отурыс. Ол тушта мениле саҥ башка учурал болгон. Кандый да ӧйдӧ сӱнем чыга бергендий, бойымды ӱстинеҥ тӧмӧн ајыктап турум. Топшуур согуп турганымды кӧрӧдим. Ол ло ок ӧйдӧ коштойындагы, алдыгы, ӱстиги телекейлерге јӱрӱп, олордо не болуп турганын, ондогы јӱрӱмди база кӧрӱп турум. Ончо ло бойым